लोकतन्त्रय् सामन्तीया अवशेष !!
दिलिप शाही 'शान्तियज्जु'
वइगु असोज २१ गते च्वनीगु संसदया बैठक न्ह्यः हे देय्या प्रमुख स्वंगू राजनीतिक पार्टी दथुइ सहमति कायम यायेगु निंतिं धकाः दलतय् बैठक न्ह्यानाच्वंगु दु। तर थुकिं छुं हे कथंया लिच्वः धाःसा पिहां वये फयाच्वंगु मदुनि।
माओवादीं ल्ह्वंगु मागयात संवोधन गुकथं यायेगु धइगु खँय् हे राजनीतिक पार्टीतय् दथुइ विवाद जुयाच्वंगु दु। अले थनिं लछि न्ह्यवंनिसें स्वंगू दल दथुइ तःक्वः हे बैठक च्वनं नं माओवादीं ल्ह्वंगु मागयात संवोधन यायेगु कथंया सहमति स्वंगुलिं दलतय्सं दयेके फयाच्वंगु मदु। स्वंगुलिं दलत थःथःगु अडानय् कायम जुयाच्वंगुलिं यानाः छखे राजनीतिक गतिरोध गन खः अन हे लानाच्वंगु दुसा मेखे सरकारयात नं आः न्ह्याकेत तकं थाकुगु अवस्था वयाच्वंगु दु ।
सरकारं सदनय् न्ह्यब्वःगु पुरक बजेट पारित जुइ मफयाः सरकारयात छखे ध्यबा खर्च यायेत तकं थाकुगु अवस्था वयाच्वंगु दुसा मेखे विकास निर्माणया ज्या नं इलय् जुइ मफयाः मुलुकया विकासय् पंगः जुइगु अवस्था ब्वलनाच्वंगु दु ।
थ्वहे झ्वलय् राजनीतिक गतिरोधयात अन्त्य यायेगु निंतिं धकाः मोहनिया इलय् नं प्रमुख पार्टीतय् दथुइ सहलह जुइ धाःसां निकास लुइ कथंया सहलह धाःसा जुइ फयाच्वंगु मदु।
थ्वहे झ्वलय् राष्ट्रसंघया महासभाय् ब्वति काः वंम्ह प्रधानमन्त्री माधव नेपालं अमेरिकाय् च्वनाच्वंपिं नेपाःमितय् दथुइ न्ववायेगु झ्वलय् माओवादी मागया कारणं हे सदन अवरुद्ध जुयाच्वन धकाः द्वपं बीगु ज्या जुलसा मेखे एमाले व कांग्रेसया दथुइ वार्ताया झ्वलय् माओवादी छपलाः लिचिले माःगु खँ हल ।
वास्तवय् समस्या ज्यंकेगु निंतिं निगुलिं पक्ष उलि हे लचिलो जुइमाःगु खः तर सरकार व प्रतिपक्ष निगुलिं पक्षं थःपिं लचिलो जुइगु स्वयां नं थःथःगु अडानय् कायम यानातःगुलिं समस्या झन जक जटिल जुया वनाच्वंगु दु ।
खतुं आःया अवस्थाय् दकलय् मछिंगु अवस्था धइगु सरकारयात जुयाच्वंगु दु अले सरकारया प्रमुख जुयाच्वंम्हेसिनं वार्ताया वातावरण दयेकेगु स्वयां नं उकियात स्यंकेगु कथं न्ववाना जुइगु उचित मजुइफु। थुखेपाखे याकनं हे सरकार प्रमुख जुयाच्वंम्ह प्रधानमन्त्री माधव नेपालं ध्यान बीमाःगु आवश्यकता दु ।
खः,वर्तमान राजनीतिक गतिरोधयात संवोधन यायेगु खःसा स्वंगुलिं दलत छपलाः लिचिलेमाःगु आवश्यकता दु। तर गन तक नागरिक सर्वोच्चताया खँ दु थुकी माओवादी याकःचा जक लिचिलेगु धइगु नेपाःमि जनतायात हाकनं छकः सामन्ती शासन क्वचिनेगु थें जुइफु ।
समस्या थन जुयाच्वंगु दु तर समस्या समाधान यायेगु निंतिं विपक्षीयात छपलाः लिचिउ धायेगु राजनीतिक बुद्धिमता मखु। अले थ्व राजनीतिक खँ नं जुइ मखु। थ्व खँयात सरकारी पक्षं थुइकेमाःगु नं थौंया आवश्यकता खः।
थनथाय् लाक ब्वलनाच्वंगु मेता न्ह्यसः धइगु मोहनिया इलय् राष्ट्रपतिं याना जूगु गतिविधि नं खः। राष्ट्रपतिया सक्रियतायात स्वयेगु खःसा खः थौं देशय् राजतन्त्र मंत तर राजतन्त्रया अवशेष धाःसा अझ नं राष्ट्रपतिं ब्वहलय् क्वबियाच्वंगु जकं मखु ला धइगु न्ह्यसः नं सर्वसाधारण जनतां थनेगु यानाच्वंगु दु ।
प्रधानसेनापति प्रकरणय् राष्ट्रपतिं गुगु पलाः ल्ह्वंगु खः उगु पलाः नागरिक सर्वोच्चताया विरुद्ध जक मखु अन्तरिम संविधानया भावनाया अःखः नं खः। अले थौं निगू मूलधारया राजनीतिक पार्टीतय्सं उकियात तिबः बियाच्वंगु दु।
मेता खँ धइगु थौं कन्हय् राष्ट्रपतिं गुगु ज्या यानाच्वंगु दु थ्व नं राष्ट्रपति मेम्ह ज्ञानेन्द्र जुइगु लँपुइ वनाच्वंगुया संकेत खः धायेत लिफः स्वयेमाःगु आवश्यकता मदु ।
गथे न्हापा जुजु ज्ञानेन्द्र मोहनिया इलय् थीथी शक्ति पिठय् वनाः अनया द्यः दर्शन यायेगु लिसें शक्ति आराधना याना वयाच्वंगु खः थौं पाय्छि वहे ज्या राष्ट्रपतिं यानाच्वंगु दु। अथे हे जुजु ज्ञानेन्द्रं न्हापा थः जुजु जुयाच्वंगु इलय् सर्वसाधारण जनताया नामय् थः आसेपासे व भक्ततय्त नारायणहितिइ सिन्हः तिकी थें तुं राष्ट्रपतिं नं थःगु निवासय् सर्वसाधारण जनतायात झ्वःछुकाः सिन्हः तिकेगु नाटक यानाः छुकिया संकेत क्यंगु खः? छु आः ज्ञानेन्द्रया पलेसा राष्ट्रपति यादवं थःत सामन्तीया अवशेष कथं न्ह्यःने हयेत्यंगु खः ला? कि राष्ट्रपति यादवं थः नं ज्ञानेन्द्र स्वयां कम मखु धकाः क्यने त्यंगु खः? न्ह्यसः ब्वलनाच्वंगु दु। थौं राजतन्त्र जक मखु उमिसं नालाच्वंगु परम्परायात तकं जनतां अस्वीकार यायेधुंकूगु थ्व इलय् हाकनं राष्ट्रपतिं तत्कालिन जुजु ज्ञानेन्द्रया हे पलाःचिं हे लिनाः न्ह्याःवनेगु गुलि तक उचित? छाय्धाःसां मोहनिया इलय् देय्या मेमेगु जात्राय् थें तुं राष्ट्र प्रमुख मदयेकं मगाःगु ई आः मखु। तर नं राष्ट्रपतिं अनावश्यक रुपं थःगु सक्रियता क्यनाच्वंगु धइगु देशय् सामन्तीया अवशेष दनि धकाः क्यनेगु निंतिं मखु धकाः गुकथं धायेगु ?
छखे राष्ट्रपतिया सुरक्षाया निंतिं धकाः आपालं सुरक्षाकर्मी खटे याये मालीसा मेखे राष्ट्रपतिया सुरक्षाया नामय् आम जनतां नं दुःख सी माली। थज्याःगु ज्या लोकतान्त्रिक इलय् राष्ट्रपतिं मयाःसां जिउगु खः। तर वय्कःयाके दुगु सामन्ती संस्कारं वय्कः अझ नं मुक्त जुइ मफुनि। उकिया हे दसि खः वय्कःपाखें जुयाच्वंगु शक्ति पिठया दर्शन ।
थौंया थ्व लोकतान्त्रिक व्यवस्थाय् सामन्ती संस्कारयात जनतां स्वीकार याये फइ मखु व याइ नं मखु धइगु खँ राष्ट्रपति यादवं स्वीकार याये मफुगु खःला वा देशय् अझ नं लोकतन्त्र मवःनि धइगु संकेत जक राष्ट्रपतिं बीत्यंगु खः, थुकिया लिसः जनतां फ्वनाच्वंगु दु ।
नेपाःया जनतां चाहे जुयाच्वंपिं राष्ट्र प्रमुख धइपिं परम्परागत राष्ट्र प्रमुख मखु लोकतान्त्रिक राष्ट्र प्रमुख खः गुम्हेसिके सामन्ती संस्कार भ्याः भचा हे मदयेमा व जनताया लोकतान्त्रिक चाहनायात सम्मान याये फुम्ह जुइमा। वनेधुंकूम्ह जुजुया झलक राष्ट्रपतियाके मदयेमा। तर झीथाय्याम्ह वर्तमान राष्ट्रपतिं याना जूगु गतिविधितय्सं धाःसा जनतां चाहना यानाच्वंम्ह राष्ट्रपति थ्व मखु धइगु स्पष्ट संकेत बियाच्वंगु दु। थज्याःम्ह राष्ट्रपतियात जनतां स्वीकार याये मफइगु स्वाभाविक खः। थज्याःगु खँय् राष्ट्रपतियात सुनां सल्लाह बी थें ?
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया