गलत शिक्षां गलत हे लिच्वः पिकाइ

शिशिल चित्रकार

राष्ट्र दयेकेगु लागिं राष्ट्रया कर्णधार माः । थौंया मस्त राष्ट्रया कर्णधार धाइगु न्यने दु, ब्वने नं दु। देशया विकास निर्माणया लागिं सच्चा जनशक्ति, राष्ट्रया कर्णधार माःगु खँय् विवाद मदुसा धाथें हे राष्ट्रया कर्णधार तयार यायेगु सरकारी नीति गज्याःगु कथं न्ह्यानाच्वंगु दु? सरकारी शिक्षा नीति छखे, राजनीतिक भाषणबाजी छखे, समाजया मनूतय्गु इच्छा, सोचाई छखे, मस्तय्गु इच्छा आकाक्षा मेखे, स्कुल कलेजया उद्देश्य मेखे, अले देशयात माःगु कर्णधार गनं वइ? थज्याःगु अवस्था गन कि राष्ट्रया कर्णधार हे तयार याःगु मदु धायेमाःगु अवस्थाय् देश व समाजया विकास मजू, समस्यै समस्या जक दु धायेबलय् छुकिया आश्चर्य ?

थां देशया विकराल परिस्थितिइ राजनीति थःहे दिग्भ्रमित, दिशाहिन, अनीतिपाखे चुर्लुम्म डुबे जुयाच्वंगु दु। उकिं व राजनीतिं देय् व समाजयात धाथंया समस्या ज्यंकी धकाः आशा यायेगु हे बेकार जुइ ।

थौं देश राजनीतिक नारावाजी, सत्ताया हानथाप, कमिशन, भ्रष्टाचार, यौन दुराचारी, बेरोजगारी, महंगी आदिपाखें आक्रान्त जुयाच्वंगु दु तर राज्य, राजनीति, राज्यया थीथी संयन्त्र धाःसा थज्याःगु अवस्थापाखें पूर्ण बेवास्ता जुसें खालि सत्ताया खेल, भागबण्डाया खेलय् जक ब्वाँय् वनाच्वंगु खने दु। देय्या सामाजिक, स्वास्थ्य, शैक्षिक, न्यायिक आदि थीथी ख्यलय् जुयाच्वंगु समस्यात राज्यपाखें ज्यंकेगु कुतः याःगु दु वा मदु ?

देशय् शिक्षा क्षेत्र हे अस्तव्यस्त दु, शिक्षा क्षेत्रं पिहांवःपिं विद्यार्थीत देय्या लागिं उत्पादकत्व कथं ज्या ख्यले जूगु दु वा मदु? शिक्षा क्षेत्रया पाठ्यक्रम देय् व समाजयात भिंकेगु कथं बने जूगु दु, वा पाठ्यक्रम व सफूत थीथी संघ सस्था वा व्यापारिक कम्पनीतयगु हालिमुहाली चले यायेगु कथं दयेकाच्वंगु दु? अले व शैक्षिक संस्थापाखें पिहांवःगु जनशक्तियात निरीक्षण, सामाजिक, आर्थिक अवस्थाय् लाःगु लिच्वःयात सरकार, राज्यया गुगुं निकाय निरीक्षण, अनुगमन याःगु दु वा मदु ?

थौं स्कुल कलेजय् प्रतिस्पर्धाया नामय् जुयाच्वंगु होडबाजी, स्कूल कलेजय् ब्वनीपिं मस्तय्गु चाल चलन, झीगु देय् व समाजं पचे याइगु कथंया दु वा मदु? थीथी स्कूल कलेजय् ब्वनीपिं विद्यार्थीतय्गु क्रियाकलाप लँय् वनेबलय् स्वये तकं मछालापुस च्वं। देशया पर्यटकस्थल लगायत अफिस, स्कुल कलेज व होटल रिसोर्टय् जुइगु यौन विकृति, विसगंतियात सुनां खंकेगु? वा अनुगमन व नियन्त्रण यायेगु? स्कुल कलेज, सरकारी संयन्त्र, थीथी सामाजिक संघ सस्थाया मिखा थुखेपाखे न्ह्याःगु दु वा मदु? देय्या कर्णधार धाइपिं थौंया स्कुल कलेजया विद्यार्थीतय्गु जीवन खःगु पलाःपाखे न्ह्याःगु दु वा मदु? कन्हय् उपिं हे देय्या थीथी ख्यलय् वनाः ज्या याइबलय् देय् समाज व थीथी ख्यलय् गज्याःगु योगदान दइ? वा गज्याःगु प्रतिफल वइ ?

थौ देश व समाजय् विकराल अवस्था वःगु धइगु हे व्यक्तिया स्वार्थ, सामाजिक, राज्यप्रति दयेमाःगु उत्तरदायी भावना मदुगु व थथे जूगुया कारण आःयागु शिक्षा नीति, विद्यार्थीया गतिविधि हे खः। थ्व समस्या थौं हे थथे दुसा कन्हय् झन् गय् जुइगु खः? थौं जिगु छेँय् समस्या दु, छिगु छेँय् समस्या दयेफु, झीगु जिगु छेँय् समस्या दया वयेफु। थ्व समस्या जिगु छिगु जक मखुसें झीगु खःसा थुकियात ज्यंकेगु कुतः नं छिगु जिगु जक मजुसे झीगु कथं जुइमाः। थ्व झीगु कुतः धइगु समाजया मंकाः समस्या ज्यंकेगु कुतः जुइमाः। अथे धइगु समाजय् जुयाच्वंगु असामाजिक कृयाकलाप, असामाजिक गतिविधि, अनैतिकताया बोलावाला, चरित्रहिन स्वरुपया विरुद्धय् पलाः न्ह्याये फयेकेमाः ।

थौं स्कुल कलेजया विद्यार्थीतय्गु स्तर, नैतिकता, देश समाजप्रति दयेमाःगु जिम्मेवारी मदुगु शिक्षा गथे यानाः बांलाःगु जनशक्ति - राष्ट्रया कर्णधार तयार जुइ? अथे हे
राज्यं धाथें बीमाःगु वास्तविक परिचय व धरातल सिबें फरकगु शिक्षा बियां देय् व समाज विकासया लँपुइ गय् यानाः वनी? थौं देशया शिक्षा नीति हे गलत सा, देशया कर्णधार तयार यायेगु कुतः हे याःगु मदुसा, देशय् थौं थेंज्याःगु समस्यात वइगु स्वाभाविक हे खः। थौ थीथी समस्यायात ज्यंकेत सामर्थवान मनूत राष्ट्रया कर्णधार मदुसा हानं हानं समस्या अप्वया वनीगु हे जुल अले देय् व समाज झन झन स्यना वनीगु हे जुल। थन धम्मपदया छगू गाथा न्ह्यब्वये:

मनोपुव्बङ्गमा धम्मा - मनोसेठ्ठा मनोमया।
मनसा चे पदठ्ठेन भासति वा करोति वा
तत्तो नं दुक्ख मन्वेति चक्क'व वहतो पदं।।

अर्थ - न्ह्यागु अवस्थाय् नं मन हे न्हापां वनीगु जूगुलिं मन हे मुख्य खः, मन हे दक्व थासय् व्याप्त जुयाच्वंगु दु। बांमलाःगु नियतं (मनं ) खँ ल्हाइम्हेसिया वा ज्या याइम्हेसिया लिउ लिउ गाडा सालीम्ह द्वहंया लिउने -यातुगु पांग्रा हित्तु हिला वइ थें दुःख लिउ लिउ वइ ।

थौ देशया थीथी ख्यः स्यनाच्वंगु दु, हरेक ख्यलय् नाना कथंया समस्या दु, दक्व मनूतय् थःगु हे समस्या दु तर उकिया लागिं माःगु शिक्षा मदु। थौं देशया शिक्षा नीति गलत जूगुलिं राष्ट्रया कर्णधार मदुगु खः वा राष्ट्रया कर्णधार मदुगु कारणं थीथी ख्यलय् समस्या खने दुगु खः? देय् विकासया लागिं माःगु कर्णधार तयार यायेगु लागिं, दुःख लिउलिउ मवयेकेया लागिं सही शिक्षा व व्यक्तिया विकासया लागिं बुद्ध शिक्षा थौंयागु आवश्यकता खः। थथे मजुसे देय्या कर्णधार तयार यायेगु कुतः मयासे, समाजया अनीति, असामाजिक गतिविधियात नियन्त्रण मयासे देय् विकास असम्भव जुइ। देय् व समाज विकासया लागिं झीगु मंकाः कुतः बुद्ध शिक्षापाखे न्ह्याःवने फयेमाः ।

थीथी ख्यःया समस्यायात त्याकेगु, थीथी थासय् जुयाच्वंगु विकृति विसंगतियात त्याकेगु, मनूतय्गु थःगु मभिंगु मनयात त्याकाः भिंगु मनपाखे लगे जुइत नं आः न्ह्यःने वःगु मोहनि नखःपाखें कतःयात मखु थःत हे त्याकेत बल प्राप्त जुइमा धकाः भिंतुना बीगु पाय्छि हे जुइ। मोहनि नखः पिनेयापिं प्राणी स्यायेगु ल्याखं जक मखु दुनेया मभिंगु स्यायेगु ल्याखं नं हनेमाः ।

सक्कले प्राणीपिनि भिं जुइमा, कल्याण जुइमा, मंगल जुइमा ।

More Stories Like this