मोहनि नखः व थौंया ई

उत्तमराज शिलाकार

'साःगु नये, भिंक पुने, यःयःथे जुये' थजाःगु इच्छा मयाइपिं सु दइ। थजाःगु इच्छा पुवंकेत टार्गैट तयाः लुमंका वयाच्वंगु नखः खः मोहनि। न्ह्याबलें थें थुगुसी नं मोहनि नखः लुखा खुलुइ दं वयाच्वंगु दु। फुफुथें नखः हनेगु सकस्या कर्तव्य खः।
नेपाःमिपिसं दकलय् तःधंगु वा तःजिगु नखः कथं हना वयाच्वंगु थ्व नखः कौलाथ्व पारु कुन्हुंनिसें पुन्हि तक हनेगु याः। हिन्दू धर्मावलम्बिपिसं पारु कुन्हुनिसें नवमी तक नवरात्री कथं पिठ पिठय् पुजा यानाः हना वयाच्वंगु दु। पारु कुन्ह नःलास्वने धुकाः अष्टमी कुन्हु कुछि भ्वय् नवमी स्याक्वत्याक्व अले दशमी कुन्हु चालं धकाः आगमय स्वनातःगु मोहनी क्वकयाः मोहनि सिन्हः तिनाः नेवाःतय्सं थ्व नखः हना वयाच्वन ।

थ्व नखः हनेत देश विदेशय् वनाच्वंपिं थःजःपिं नं थःगु छेँ वयाः थःजःपिनिगु ल्हातिं सिन्हः तिनाः आशिर्वाद फयाः हनेगु चलन दु। हिन्दू पौराणिक बाखं कथं व्यभिचारी रावणयात स्यायेत मर्यादा पुरुष रामं श्री नवदुर्गा भवानीया आराधना यानाः पुजा यासें शक्ति प्राप्त यानाः रावणयात स्याना असत्ययात सत्यं विजय याःगु दिंयात विजया दशमी कथं लसताया हनाच्वंगु दु। अथे हे सत्य युगय् देवीपुराण अत्याचारी महिषासुयात दुर्गा भवानी स्याना कथं दुःखं मुत्यु यानाः बिउगु धकाः नं थ्व नखःयात हना वयाच्वंगु जुल। थौंया परिप्रेक्षय् असत्ययात सत्यं विजय याये थाकु कि अःपु धइगु खँ झीसं महसुस याना वयाच्वनागु दु। थौंया ईयात कयाः बिचाः याना स्वयेगु खःसा थौंकन्हय् सत्ययात असत्यया धकिं नं बांमलाक हे त्वपुयाच्वंगु दु। सत्य व बांलागु सिद्धान्तयात नालाः तप्यंगु लँपुयात अंगिकार यानाच्वंपिं हे थौंया ईलय् महिंगु अवस्थाय् लानाच्वंगु दु। न्ह्याथाय् स्वःसां हत्या, हिंसा, लुट, भ्रष्टाचार व व्यभिचारी मनूत यक्व खने दयाच्वंगु दु। थजाःगु इलय् झन प्राणी हिंसायात हे बढावा बियाच्वंगु थ्व मोहनि नखलं गुलित नेपालय् शान्ति हयेगु ज्याय् ग्वाहालि याइगु खः स्वयेमानी। थ्व नखः स्वया मेमेगु नखः चखः मेमेगु नखः चखःबलय् थथे भनं यक्व खा, हँय्, म्येय् दुगुया संघार यायेमाःगु मदु। उकिं शान्ति पूर्वक नखः हनेगु प्रेरणा बी। उकिं मोहनियात नं थुकथं हे यंकेगु स्वयेमा। थुगुसीया देशया परिस्थितियात बिचाः यायेगु खःसा सर्वसाधारण जनतां थिकेगु बेसाभाःया मार फयेमाःगु दु। उकिसं न्ह्यःने वयाच्वंगु तःजिगु नखः मोहनि नखलं झं जक बेसाभाः थकायाच्वंगु दु। देशय् शोषण रहित समाजया स्थापना यायेगु लँपुइ थौंया गणतान्त्रिक मुलुक न्ह्यानाच्वंगु इलय् देशय् अझं सामन्तिवादी सोचयात मदयेका छ्वये फुगु मदुनी। थुकिया शिकार, गरीब जनता हे जुयाच्वंगु दु। सःसिउपिं व च्वय् थ्यनाः शासन यानाच्वंपिसं थौं मौकाय् लाका शोषण, दमन, अन्याय, अत्याचार यायेगु त्वःतूगु मदुनि। थुकिया कम जुइगु स्वयां झन अप्वया वनाच्वंगु दु। थज्याःपि अत्याचारीतय्त संहार याइपिं सु? सर्वसाधारण जनता उकिं जनताया सर्वोच्चता दुगु शासन व्यवस्था हयेमाःगु दु। अन्याय अत्याचार व उत्पीडनय् सर्वसाधारण जनता थौं नं दनी। थजाःपिं पापीतय्त न्हंकेगु स्वयेमाः ।

देशया जनताया आर्थिक स्तर च्वन्ह्याये मफुगु इलय् बेसाभाः धाःसा सर्गः थीगु अवस्थाय् थ्यंगु दु। थगुने तक ५० तका दामं लानाच्वंगु आलु थौं धार्निया १०० तका पुला नयेत जनता बाध्य दु। सकसित मदयेकं मगाःगु जाकि, बजि, तरकारि केँ व अन्य मदयेकं मगाःगु वस्तुया भाः २५ निसें ५० प्रतिशत तक थहां वनाच्वंगु दु। सरकारं थुकिया नियन्त्रया ला छु अनुगमन तकं यानाच्वंगु मदु ।

मोहनि नखः जःखः स्वया च्वनेमाःगु थजाःगु जनताया स्थितिं मोहनी नखः गुलि बांलाक सकस्यां हनीगु अपेक्षा यायेफइ? साहु महाजनपिंसं मौकाय् चौका ह्वायेगु कथं नखःया इलय् हे भाः थकायेगु धइगु उमिगु नियति हे जुल। थुकिया मार धाःसा सर्वसाधारण निमुखा जनतां फये मालाच्वंगु दु। थजाःगु नियति फये मालाच्वंगु नेपाःमिया अवस्था देशं माने यायेमाः धयाच्वंगु मोहनि नखःयात गुकथं कायेगु? छगू मफःसें मगाःगु झन्झट वा देशया शान? नखःया मुल्य, मान्यता इज्जत व प्रतिस्था आर्थिक अवस्था थकाये मफयेकं गथे यानाः बांलाक मन लुदंक हने फइ ?

देशय् तच्वया वनाच्वंगु जीवनस्तर, ऐस आरामया जिन्दगी व तच्वया वनाच्वंगु फेशन व नयेत्वनेया रवाफं याना प्रतिस्थाया मर्म झंझं तच्वयेका बिउगु दु। गुकिं देशया निम्न आय दुपिं सर्वसाधारणयात मर्माहत यानाच्वंगु दु। उकिसं नखः चखः हनीबलयया अनावश्यक खर्च। रितिथिति हनीबलय्या छ स्वयां जि छु कम धइथेंया स्वाभिमान यानाः थःगु प्रतिस्थाय् घाः लाइगु मनोभावनां त्यासा कया जूसां भ्वासी पहयात बढावा बियाच्वंगु हुनिं नं नेवाःतय्गु जीवनस्तर स्यना वनाच्वंगु दु। थजाःगु अनावश्यक खर्चयात दिके मफुत धाःसा झीगु थःगु संस्कार छगू झ्यातुगु कु थें जुया बी। झीसं थजाःगु विकृति व विशंगतियात नं इलय् हे दिकेमाः मोहनिबलय् द्यः देवी पिंथाय् बाहां स्यायेगु, मोटर, मोटरसाइकल व मेशिनरीइ बाहां स्यायेगु थेंजाःगु गलत परंपरायात नं झीसं मदयेका छ्वयेमाः। नापं संस्कारत हनेगु झ्वलय् नं थःपिनि औकातयात नं स्वया जक हनेगु बांलाइ।
थौंया राजनीतिक अवस्था स्वयेगु खःसां थःगु खँयात जक न्ह्यःने हयाः जनताया खँयात निगूगु तँय् तया वयाच्वंगु दु। दल दलया दथुइ थव थवय् मेल दयाच्वंगु मदु। थःथःगु सिद्धान्तया खँयात कया जक न्ह्यचिलाच्वंगु अवस्था दु। थजाःगु इलय् न्हूगु संविधान दयेका मुलुकयात न्हूगु दिशापाखे न्ह्याकी धइगु आशा नं झंझं गथः चिनाच्वंगु सुका फ्यनेथें थाकुया वयाच्वंगु दु। जनता बियातःगु म्यान्डेत कथं सरकार दुपि पार्टीतय्सं ध्यान बियाः ज्या न्ह्याकाच्वंगु नं खनेमदु। थजाःगु राजनीतिक अन्यौलतां याना देशय् दल दथुइ सहज रुपं सहमति न्ह्यानाच्वंगु मदु। थौंया आवश्यकता धइगु गणतान्त्रिक संविधान निर्माण यायेगु खः। देशयात शान्ति व संमृद्धिया लँपुइ न्ह्याकेगु खः। थुगु सहमतिया निंतिं सकस्यां सहकार्यया लँपुयात नालेमाः। नापं सामाजिक आर्थिक व सांस्कृतिक रुपान्तरण सहितया न्हू नेपाः दयेकेमाः ।

थुगुसी मोहनी नखःनं नेतातय्त थवंथवय् सहमति व सहकार्य यानाः देशं म्हयाच्वंगु गणतान्त्रिक संविधान दयेकेत नुगः क्वसायेमा। नापं सकल नेपाःमिया सुखं संमृद्धि अप्वया देशय् शान्ति दयेमाः धका कामना याना ।

More Stories Like this