बिजया दशमीयात निशस्त्रीकरण दिवस कथं हने

लक्ष्मीचन्द्र बज्राचार्य

१) न्ह्यखँ : मोहनि झीगु न्ह्यःने वयेधुंकल। गुकथं हनेगु धइगु न्ह्यसः जक ल्यं दनि। समाजया सचेत वर्गं अहिंसा दिवस कथं हनाच्वंगु दु। मेपिंसं परम्परायात ल्यंका तयेमाः धकाः हँय्, दुगु, म्येय् बलि बियाः लाया थीथी ज्वलं नसा त्वँसा दयेकाः नयाच्वंगु दु ।

मोहनि धालकि बौद्धतय् निंतिं बिस्कं हे कथंया मान्यता दु। थ्व नखःया दुने सम्राट अशोक व वसपोलं यानाबिज्याःगु अहिंसाया प्रतिवद्धता नं लिसें लिसें वइ ।

२) सम्राट अशोक : मगध नरेश चन्द्रगुप्त मौर्यया छय्, जुजु बिन्दुसारया काय् राजकुमार अशोकया जन्म ई.पू. ३०४ स जुल। झिंच्यादँया वैंशय् वयात विन्दुसारं उज्जैनया शासक याना बिल। वया दाजु युवराज सुसीमयात पाटलीपुत्रया शासकय् नियुक्ति यात। विन्दुसार थम्हं मगधया राज्य सम्हाले यानाच्वन। जुजु विन्दुसारया ई. पू. २७४ य् मृत्यु जुइवं राजकुमार अशोकं
युवराज दाजु सुसीम लगायत ९८म्ह दाजुकिजापिंत स्यानाः मगधया एकलौटी शासन कायम यानाः च्यादँ तक युद्धपात मचे यानाः सम्राट अशोकं वृहत मगध राज्य नीस्वन। उगु स्वभावम्ह जूगुलिं वयात चण्डाशोक नं धाल ।

३) ह्दय परिवर्तन : ई. पू. २६२ पाखे कलिंग युद्धया अन्तिम बिजय जुयाःलि अनया युद्ध मैदानया विभत्स लाश, कोलहल सः, चित्कारं यानाः मनय् विरक्ति भाव ब्वलन। युद्धया मैदानय् त्याःसां व थथःम्हं बुत। मनया शान्ति तन।
छन्हु दरवारया झ्यालय् च्वनाच्वंबलय् छम्ह शान्तम्ह, सुन्दर नच्चाम्ह भिक्षु खन। वसपोल भिक्षु (निग्रोध) या बुद्धोपदेश न्यनाः मनय् भचा स्वां हल। शास्त्र अस्त्रया बलं जुइगु विजय सिबें धर्मया बिजय उत्तम धइगु खँ थुल ।

४) भिक्षु निग्रोध : युद्धया इलय् थः दाजु युवराज सुसीमयात स्याःगु इलय् वया प्वाथय् दुम्ह युवराज्ञी सुमनादेवी भूमिगत जुयाः बिसिउँ वन। छथाय् जंगलय् सिमाक्वय् निग्रोधया जन्म जुल। मचायात शिक्षा दीक्षा बियाः सुशिक्षत यानाः न्ह्यदँ (७ वर्ष) दुबलय् महावरुण महास्थविरपाखें प्रवज्या यात। वसपोलया निग्रोध उपदेशं प्रभावित जुयाः बुद्धधर्मया अनुयायी जुयाः पञ्चशील व त्रिशरणय् वनाः सम्राट अशोकं धर्मानुसार ई.पू. २३२ तक शासन यात ।

५) ल्वाभः मछ्यसें राज्य संचालन यायेगु घोषणा : बुद्धधर्मय् दीक्षित जुयाःलि उग्र, चण्ड व हिंस्रक स्वभाव हीकाः सम्राट अशोकं अहिंसावादी जुयाः सकतां ल्वाभः त्वःताः राज्य सञ्चालन यायेगु उजं यानाबिज्यात। थ्व दिं महान बिजया दशमीया दिं खः। सम्राट अशोक शस्त्रअस्त्र परित्याग यानाः निशस्त्रीकरण अभियानया न्ह्यलुवा जुयाबिज्यात। थौंकन्हय् राज्य संचालन याइपिंत थ्व छगू जक अनुकरणीया घटना खः। उकिं थ्व दिंया महत्व न्हापा नं दु। आः नं दु। लिपा नं दइ ।

६) धर्मप्रचार : ई.पू. २६० निसें धार्मिक यात्रा यानाः ई.पू. २५६ सालय् लुम्बिनी बिज्यानाः वसपोलया धर्मगुरु भिक्षु उपगुप्त महास्थविरं क्यनाबिज्याःगु थासय् २१ फिट तजाःगु सिद्धार्थ गौतम बुद्ध जन्म जूगु थाय् थ्वहे लुम्बिनी खः धइगु उल्लेख यानाः थन छगू शिलास्तम्भ नीस्वन। लुम्बिनीया अशोक स्तम्भ थौं तक नं प्रशिद्ध जुयाच्वंगु दु। नेपाःया तिलोराकोट, निग्लीहवा, रामग्रामय् नं थज्याःगु ऐतिहासिक स्तम्भ नीस्वना बिज्यात ।

अथे हे बुद्धया अस्तिधातु च्यागू देशं मुंकाः ८४००० चैत्य, स्तूप, विहारत पलिस्था यानाः बुद्धधर्मया उन्नति यानाः स्वर्णयुग सिर्जना जूगु जुल। उलि जक मखु थः काय महेन्द्र व म्ह्याय् संघमित्रायात बुद्धधर्मय् प्रवजित यानाः श्रीलंकाय् धर्मदूत याना छ्वत ।

७) अन्तय् : महिंषासुर थेंज्याःम्ह अन्यायी, अत्याचारी, दुराचारीयात दुर्गा भवानीं अन्त्य याःगु, मर्यादापुरुष रामं रावण थेंज्याःम्ह निर्दयी व्यभिचारी शासकयात बुका बिउगु दिंयात लुमंकाः निरपराधी निर्दोषी प्राणीयात बलि बियां सुं नं भगवान खुशी जुइ मखु ।

पौराणिक महत्वं जाःगु थ्व दिं ऐतिहासिक रुपं नं महत्वं जाःगु दिं खः। उकिं थ्व संस्कृतियात हीकाः हिंसारहित मोहनि यायेफुसा थ्व दिंया महत्व धाथें थुइकाः द्यःतय्गु पूजा यानागु थें सार जुइ। द्यःत नं खुशी जुइ। निशस्त्रीकरणया गुण दुगु थ्व दिंया मर्म थुइकाः बिजया दशमीयात निशस्त्रीकरण दिवस कथं हने फुसा सकल प्राणीया कल्याण हे जुइ ।

More Stories Like this