देय्या संकट भिंपिं नेतातय्सं समाधान याइ

डी. आर. खड्गी

पूर्व एशियाया शक्तिशाली, विकासशील, सभ्य व अनुशासित जनता दुगु देय् जापान खः धकाः विश्वय् हे नां जाः। जापान थुलि विकास जुल कि विकासया नं चरम अवस्थाय् थ्यनाः खय्फु विश्वयातप हाथ्या बियाः जापान व जर्मनी मिले जुयाः विश्व विजय यायेगु लागिं युद्ध न्ह्याकल। युद्धय् न्ह्यागु खेल नं लागू जुइफु धयागु खँ अमेरिकां क्यना बिल। अमेरिकां षडयन्त्रपूर्वक जापानया निगू शहरय् निगः आइटम बम कुर्काः जापानयात आत्मसमर्पण याकाः निक्वःगु विश्व युद्ध क्वचायेकल। निक्वःगु विश्व युद्ध लिपांनिसें अमेरिकाया फौज जापानय् तैनाथ याना तल। अमेरिकाया शक्तिं जापानया रक्षा व परराष्ट्र नीति थःगु इशाराय् प्याखं हुइकाच्वंगु दु। जापानं चाहे जुयां नं जःलाखःला देय् चीन व कोरियानाप स्वापू सुधार याये मफुगु अमेरिकाया कारणं खः। जापानया राजनैतिक व्यवस्था बहुदलीय प्रणाली खःसां अन निगू तःधंगु पार्टी जक राष्ट्रिय राजनीतिइ पकड कायम यायेत सफल जुयाच्वंगु दु। छगू डेमोक्रेटिक पार्टी अफ जापान (डि.पी.जे.) व मेगु लिबरल डेमोक्रेटिक पार्टी (डि.पी.पी.)। करिब ५४ दँ तक शासन संचालन यानाः जापानया विकास नं यानाच्वंगु पार्टी लिवरल डेमोक्रेटिक पार्टी खः। तर अथे हे झिदँ ति न्ह्यवंनिसे थ्व पार्टी दुने आन्तरिक कचवं तच्वयाः छगू पुचः मेगु पुचः विरुद्धय् वनाः सत्ता क्वःथलेगु खेल म्हिताच्वनी। थ्व फोहरी कासां यानाः मन्त्री मण्डल याकनं याकनं हिलाच्वनी। सत्ता परिवर्तनया कासां यानाः जनता निराश व आक्रोशित जुयाच्वन। छाय्धाःसां गुलि सरकार परिवर्तन जुइ उलि हे देय्यात आर्थिक नोक्सानी नं जुयाच्वनी। थुकिं यानाः विकासया ज्या नं ठप्प जुयाः मुक्कं देय्या आर्थिक स्थिति डाँवाडोल जुयाः जनताया जीवनस्तर तकं कुहां वना बी। थ्व झन् हे तःधंगु हानी खः। जनताया आर्थिक स्थिति डाँवाडोल जूगु कारणं लिबरल डेमोक्रेटिक पार्टी खनाः जनता वाक्क दिक्क जुल। लिबरल डेमोक्रेटिक पार्टीया पालय् छगू निगू न्हूगु रोग नं विकास जुल धायेमाः। व खः, चरम कमिशन व भ्रष्टाचार। जापानय् कमिशन व भ्रष्टाचारया ज्या झीथाय् थें तप्यंक नेतातय्सं मयासे नेताया कलाःपिंसं पूँजीपतितय्के कोशेली कयाः याइगु खः। मेगु कारण खः, नोकरशाहीपाखं नेतातय्त फँसे यानाः न्ह्यागु नं सम्झौता व सन्धि याकीगु। थ्व निगू कारणं यानाः जापानय् तुरुन्त तुरुन्त सत्ता परिवर्तन जुयाच्वन गुकिं यानाः जनताया मिखाय् नोकरशाह व नेताया कलाः धाल कि मिखा बागलं हे स्वये मयः। जापानयात अमेरिकां हस्तक्षेप यानाच्वंग नं जनतां ययेकाच्वंगु मदु। थुकिं यानाः जनतां ला नेतातय्त नपुंशक तक नं धाइ।
उकुन्हु क्वचाःगु चुनावय् जनताया थ्वहे आक्रोशपाखें लबः कायेगु हिसाबं टेमोक्रेटिक पार्टी अफ जापानं थःगु घोषणापत्रय् प्रमुख मुद्दाया रुपय् थथे धकाः च्वत, क) देय्यात कर्मचारीतन्त्रपाखें मुक्त यायेगु, ख) भ्रष्टाचार नियन्त्रण यायेगु, ग) लोकप्रिय योजनाया पलेसा सामाजिक कल्याणकारी योजनाय् ध्यान बीगु, घ) बाल शिक्षायात सशक्त ढंगं लागू यायेगु, ङ) निःशुल्क शिक्षायात जोडदार रुपं लागू याना यंकेगु, च) ट्राफिक नियन्त्रण यायेत विशेष ध्यान बियाः सडक दुर्घटना म्हो यायेगु। जनतायात आकर्षित यायेगु मुख्य थ्व मुद्दात ज्वनाः डिपीजें मेमेगु चिचीधंगु पार्टीयात ल्हातय् कयाः चुनाव ल्वात। आम चुनावय् डेमोक्रेटिक पार्टीं अत्यधिक बहुमत हयाः बिजय प्राप्त यात। जापानी जनतां थ्व पाखें तःधंगु आशा व भरोसा यानाच्वंगु दु। तर थ्व न्हूगु सरकारं जनताया आशा व भरोसायात गुलि राहत बीगु खः व गुलि सरकारया सकारात्मक ज्या यानाः क्यनीगु खः धकाः प्रतिक्षा यानाच्वंगु दु ।

थ्व नारा जनताया मन सालेगु मन्त्र जक खः। वास्तवय् न्हूम्ह प्रधानमन्त्री हातोयामा सरकारया ज्या समाजयात न्हूगु ढंगं यंकेगु लागि न्हूगु राजनीतिक लाइन ज्वना वनेगु खः धकाः पार्टीया नेतां धाये धुंकूगु दु। सरकारया न्हूगु नीति थ्व खः। नोकरशाही तन्त्रया प्रभाव नियन्त्रण यानाः पार्टीया नीति व कार्यक्रम लागू याकेगु व भ्रष्टाचार उन्मूलन यायेगु लागि सशक्त कानून हयाः १०० म्ह विधायक परिचालन यानाः भ्रष्टाचार नियन्त्रण याकेगु धाल। बजेट निर्माणया प्रक्रिया नं परिवर्तन यायेगु धाल। न्हापा न्हापा जूसा अर्थ मन्त्रालयपाखें बजेट निर्माण याइगु, आः थ्व प्रक्रियायात हिलाः सरकार प्रमुख प्रधानमन्त्री स्वयमं बजेट निर्माण यायेगु खँ धयातःगु दु। न्हापाया केन्द्रीयकरण प्रणालीयात हिलाः विकेन्द्रीकरण प्रणालीइ वनाः स्थानीय जनतायात सिर्जनशील व सक्षम यानाः जापानयात मजबुत व अनुशासित यायेगु धाल। जापानया देशभक्त बुद्धिजीवीया सः थथे थ्वयाच्वंगु दु। जापान विकास जुयाः जनताया आर्थिकस्तर न्ह्याक्व बांलाःसां जापानी जनता लय्तायेगु थाय् धाःसा मदुनि। छाय्धाःसां जापान विदेशी शक्ति अमेरिकाया उपनिवेश जुयाच्वंगुलिं विश्वय् बदनाम नं जुयाच्वंगु दु। अथे जूगुलिं आः न्हू वःम्ह हातोयामा सरकारं अमेरिकाया उपनिवेशपाखें मुक्त जुइगु लागिं संघर्षय् कुहां वयेमाः धकाः बः बियाच्वंगु दु। जनतां अत्यधिक बहुमत बियाः सरकारय् छ्वःगु कारण नं अमेरिकाया जंजीर चफुनाः स्वतन्त्र जुइगु लागिं खः। चुनावया इलय् डेमोक्रेटिक पार्टीया नेतातय्सं बचं नं बिउगु खः जःलाखःला देय् चीन व कोरियानाप नं विशेष स्वापू तयेगु धकाः। थ्व खँयात सकारात्मक ढंगं कयाः जनतां आशा याःगु खः। आः वइम्ह सरकार परराष्ट्र जक मखु रक्षा नीतिइ नं राष्ट्रिय स्वार्थ कथं वनीगु जुल धकाः जनतां आशा
यानाच्वंगु दु ।

जापानया जनता व नेतातय्त कदर यायेमाः छाय्धाःसां विदेशी उपनिवेशय् लानाच्वंसां देय्यात अति विकास याःगु जक मखु अर्थतन्त्रयात नं विदेशी प्रभावं मुक्त यायेत सफल जुल। झीगु देय् उपनिवेश मखुसां नेतात बदमास जूगु कारणं अर्थतन्त्रय् विदेशीतय्सं कासा म्हिताच्वंगु दु। जापानपाखें छु शिक्षा कायेमाः धाःसां नेतात भिंपिं जुल धाःसा देय् उपनिवेशय् लाःसां नं देय्या विकास यानाः क्यनेफु ।

More Stories Like this