न्ह्याइपुसेच्वंगु राष्ट्रिय नखः

दुर्गामान खड्गी

नेपाःमितय्सं हना वयाच्वंगु थीथी नखः चखः मध्ये दकलय् न्ह्याइपुगु तःजिगु नखः धइगु मोहनि नखः खः। थ्व नखः दँय्दसं शक्ति साधनाया निंतिं विशेष यानाः आश्विन शुक्ल प्रतिपदा निसें दशमी तक हनीगु खः। तर नवमि तक (नवरात्री ज्वःछि) न्हिं छगू तीर्थय् वनाः स्नान यानाः महाशक्ति स्वरुपिणी देवी भगवतीयात पूजा पाठ व दर्शन यात धाःसा भूत प्रेतपाखें छेँय् जुयाच्वंगु उप्रदो शान्ति जुइ, हिंसा पाप मोचन, दुःख मोचन, अकाल भयया नाश व निरोगी जुइगु अथे हे राग द्वेष, लोभ मोहया पाप नष्ट जुइगु, थःके दुगु तं सिना वनीगु, धन द्रव्य वृद्धि, यश वृद्धि, दरिद्र नष्ट जुइगु आदि खँ पुराणय् न्ह्यथनातःगु दु। थ्व नवदुर्गाया नां छसिकथं थथे खः -

१) शैल पुत्री २) ब्रह्माचारिणी ३) चन्द्र घन्टा ४) कुष्माण्डा ५) स्कन्दमाता ६) कात्यायनी ७) कालरात्री ८) महागौरी ९) सिद्धिदात्री। अथे हे स्वनिगः दुने आश्विन शुक्ल प्रतिपदा निसें १) शंकर तीर्थ (यल शंखमूल) २) निर्मल तीर्थ (लुँति अजिमा) ३) पूण्य तीर्थ (रुद्रायणी) ४) इच्छुमति तीर्थ (दोला अजिमा) ५) पंच नारी (पचली) ६) मनोहर तीर्थ (मनमैजु) ७) देवी तीर्थ (बछला देवी) ८) चिन्तामणि (नै अजिमा) ९) लखु तीर्थ (कंग अजिमा) नापं थ्व हे झ्वलय् दोकदःस्थित ज्ञान तीर्थ व गुहेश्वरीस्थित शान्त तीर्थय् भक्तजनपिं देवीया दर्शन याः वनीगु नं चलन दु ।

थथे हे ख्वपय् नं ब्रम्हायणी घाट, महेश्वरी घाट, पसिंख्यः घाट, चुपिं घाट, मंगल तीर्थ, सिद्ध पुखू, खासांखुसुं खुसि, कमल पुखू, हनुमान घाट व ब्रम्हायणी घाट वनाः स्नान यानाः देवी नवदुर्गा भवानीया दर्शन याः वनीपिं नं म्हो मजू। दशमी कुन्हु नित्य पुजा व थप पूजा सिधयेकाः छेँया नायः हामापाखें चालं क्वकायेगु ज्या जुइ। अले छसिकथं फुक्क जहान परिवारपिंत शुभ आशिष बियाः मोहनि सिन्हः, सिन्हः, नःलास्वां व क्वखा बी। क्वकालिपिंसं थकालीपिंत अभिवादन याइ। गुम्ह गुम्हेसियां छेँय् नःलास्वां तये मजिउपिं नं दु। अज्याःपिनि द्यइके वनेबलय् द्यःयाथाय् च्वंगु नःलास्वां कया हयाः शिलय् छुइपिं नं दु। सः सिउपिं वा आखः ब्वनातःपिंसं आयु द्रोण सुते, श्रृयं दशरथे , शत्रुक्षयं राधवे ऐश्वर्य नहुसे, गतिश्च पवने मानं च दुर्योधने सौर्य शान्तनवे, बलं हलधरे सत्यं चकुन्ती सुते विज्ञानं विदुरे भवतु भवतां कीर्तिश्च नारायणे अर्थ द्रोणाचार्यया काय थें आयु, दशरथया थें सम्पत्ति, रामचन्द्र थें शत्रुनाश, नहुष राजाया थें ऐश्वर्य, वायु (फय्) या थें गति, दुर्योधनया थें मान, भीष्म पितामहया थें तेज, बलरामया थें बल, युधिष्ठिरया थें सत्य, विदुरया थें ज्ञान व भगवान नारायण थें कीर्ति दयेमा धकाः आशिर्वाद बी। थः स्वयां क्वकालिपिंत शुभाशीष स्वां, सिन्हः व प्रसाद बी। खय् व ब्रम्हूतय् अथे हे मेगु जनजातिपिनि सिन्हः तिकाः स्वां (प्रसाद) जक बियां मगाः दक्षिणा (दां) नं बीमाः। नेवाःतय् धाःसा न्हापा न्हापा थज्याःगु चलन मदु। थौंकन्हय् धाःसा नेवाःतय्सं नं थ्व चलन नाला हःगु खनेदु। खय् व खय् ब्रम्हूतय् धाःसा कोजाग्रत पुन्हि तक नं सिन्हः तिकः वनी। थथे वनेबलय् सिसाबुसा (फलफुल) नं कोसेलीया रुपय् यंकीपिं दु। नेवाः जातिया धाःसा उलि खने मदु। नखःचखः मध्ये मोहनि नखः अति महत्वपूर्ण जूगुलिं न्हापा न्हापा ला फुलपाती निसें कोजाग्रत पुन्हि तक सार्वजनिक बिदा बीगु याना वयाच्वंगु खः। थौंकन्हय् धाःसा सार्वजनिक बिदा क्वपाःगु दु ।

More Stories Like this