जापानय् च्वना नेपाःया प्रचार
माधवरत्न ख्वबि
नेपाःया थाय्मदु त्वालय् सन् १९६६ य् जन्म जूम्ह भाजु राजारत्न स्थापित जापानी भाषाप्रति लगाव दुम्ह जुयाः सन् १९९० य् अन हे झाल। अन ब्वनेगु झ्वलय् जापानी पासापिंनाप घुलमिल जुयादिल, वहे झ्वलय् विश्वविख्यात गौतम बुद्ध गन जन्म जूगु धइगु खँय् जापानी पासापिं अझ बःचाधिकःपिं मस्तय्गु कोर्ष सफुली तकं भारत धकाः उल्लेख जुयाच्वंगु खनाः वय्कः अजूचायादिल। अन अप्वःस्यां बुद्ध भारतयाम्ह धकाः च्वंगु खनाः वय्कःया नुगः हिइल। अले छम्ह निम्हेसित नेपाः देय्या बारे धालं नं नेपाः धइगु मसिउपिं मथूपिं यक्व दुगु जुयाच्वन। जब माउण्ट एभरेष्टया नां काल तब 'अय् ! व देय् ला' धाइगु जुयाच्वन। थ्व खनाः भाजु राजायात थःगु देय् म्हसीके बीगु आज्जु दनावल। प्यदँ लिपा अनं लिहां झाल। थन वयाः थःगु मू-मू वंगु संस्कृति कला छु दु उकिया बारे सयेके सीके यानादिल ।
खय्त ला भाजु स्थापितं म्येँ नं हालादी। वय्कलं 'बांलाःम्ह मय्जु' धइगु म्येँ हालाः न्हापा लोकं ह्वायेधुंकूम्ह खः। अथे हे 'बादल पारिको देशमा' धइगु खँय् भाय्या एल्बम नं पिकयादीधुंकूगु दु। जिउसा नेपालभाषाया छगू एल्बम नं पिकायेगु तयारीइ वय्कः दी। नेवाः म्येँ व नेपाः सम्बन्धित प्रचार प्रसार यायेत जापानय् छगू नेवाः ब्याण्ड नं चायेकादीगु दु। वय्कलं इलय्ब्यलय् थ्व ब्याण्डपाखें थःगु हे व्यक्तिगत खर्चं नं म्युजिक फेस्टिबल याना च्वनाच्वंगु दु। थःगु ब्याण्डय् कीबोर्ड थानादीम्ह मय्जु नाकातानी खावटो व ड्रम थानादीम्ह भाजु आदाबी जीतारेयात वय्कलं गबलें ल्वःमंके मफुनि। थःगु ब्याण्डयात आपालं जापनी पासापिनि ग्वाहालि दुगु खँ वय्कलं कनादी ।
ओसाका जापानय् मिडिया डिजायनर ज्या यानाच्वंम्ह भाजु स्थापितं जापानय् नेपाः बारे परिचय बीगु छगू पत्रिका पिकाये माली धकाः 'काठमाण्डौ चुइसिन' नांगु बुलेटिन पिथनादीगु दु। आः थुकियात हे भतिचा विस्तार यानाः झीगु नेपाःतय्गु तजिलजि कला संस्कृति रहनसहनया बारे वय्कलं थुकी च्वयाः प्रचार प्रसार याना च्वनादीगु दु। नेपाः देय्या गुलिखे देगः, मन्दिर, विहार, विश्व सम्पदा धलखय् लानाच्वंगु तर झीगु लाचारीपहलं यानाः फुटपाथ पसः, अनैतिक कारोबार जुयाच्वंगु खनाः भाजु स्थापित दुःखी जुयादी। थथे हे जुयाच्वन धाःसा विश्व सम्पदा धलखं चिलावनी धइगु खँय् चिन्ता नं खंकादी। थम्हं पिथनागु 'काठमाण्डौं चुउसिन' निलापौ जापानी दूतावासय् नं थ्यनाच्वंगु दुसा छम्ह जापानी मिसां तसकं ययेकाः ग्राहक तकं जूगु खँ वय्कलं भावपूर्वक कनादी। उकिं यानाः थः अझ उत्साहित जुयागु खँ नं वय्कलं कनादिल ।
थुगु दँय् छुं न्हिया बिदा मिले यानाः यँयाः स्वःझाःम्ह वय्कः यँयाःया अस्तव्यस्तता खनाः दुःखित जुयादिल। थन हे च्वंपिं आदिवासी, स्थानीय क्लब, संघ संस्थातय्सं बांलाक साथ बियाः न्ह्याकूसा जात्रा बांलाइगु वय्कःया बिचाः दु। थौंकन्हय्या ई कथं माःगु हिउपाः हयाः जात्रा न्यायेकेमाःगु वय्कःया बिचाः खः ।
जापानय् थःगु संस्कृति बचे यायेत अन मचांनिसें थुइके बीगु सयेके बीगु यानाच्वंगु दु। अथे हे मस्तय्त पुलांपुलांगु बाखं क्यनीगु सीडीइ सचित्र बाखं दयेकाः प्रचार याइगु खँ नं वय्कलं धयादी। वय्कलं थ्वहे खँयात वाःचायेकाः जापानंनिसें अनया लोक बाखं, बांबांलाःगु ज्ञानवर्द्धक बाखंयात थनया मस्तय्त थुइके बीगु व थनया पुलांपुलांगु लोक बाखंत अन यंकाः मस्तय्त कनेगु तातुनादीगु दु। थ्व झ्वलय् वय्कलं ज्ञानेश्वरया सरस्वती कुञ्ज स्कूलय् जापानी लोकबाखंया डकुमेन्ट्री वय्कलं क्यनादिल अले थम्हं भाषा हीकाः थुइका नं दिल। अन ब्वनेकुथिइ च्वंपिं विद्यार्थी मस्तय्त बांबांलाःगु बाखं च्वया हयेत इनाप याःबलय् धात्थें बांलाःगु लोक बाखं वःगु खँ वय्कलं कनादिल। आः थ्व छपु निपु बांलाःगु बाखंयात जापानय् एनिमेसन दयेकाः क्यनेगु बिचाः दुगु खँ नं धयादिल। नापं वय्कलं मस्तय्गु किपा च्वज्या धेंधेंबल्लाः नं यानादीगु जुयाच्वन। वय्कलं जापानया क्यूटो शहरय् दोसिस्या युनिभर्सिटीइ पाहां प्रोफेसरया रुपय् ब्वंकादीगु नं जुयाच्वन। अन वय्कलं झीगु नेपाः देय्या संस्कृति बारे विशेष बः बियाः दँय् छक्वः निक्वः ब्वंकेगु यानादी।
थःगु भ्रमण क्वचायेकाः याकनं हे लिहां वनेगु तयारी यानाच्वनादीम्ह भाजु स्थापितयाके नेवाःतय्त बीगु सन्देश छु दु धकाः न्यनाबलय् वय्कलं धयादी, 'थन नेवाःतय्गु हे विशेष रितिथिति, संस्कृति, जात्रा पर्व दु उकिं हे देश विदेशया पर्यटकत दुहां वयाच्वंगु खः। अथे हे सगरमाथा गयेत, बुद्ध जन्मभूमि लुम्बिनी म्हसीकेत आदि इत्यादि यायेत आपालं मनूत वयाच्वंगु जूगुलिं थनया विशेष सुझबुझ दुपिं जनतां मेहेनत यानाः थःथःगु संस्कृति बचे यायेत स्वयेमाल। मू समस्या राजनैतिक स्थिरता खः। स्वला-प्यलां हे सरकार क्वःदलीगु, बन्द, चक्काजाम हड्ताल आदि जुइगु ज्यां नकारात्मक संदेश बियाच्वंगु दु। थ्वयात पनेफुसा देशया विकास जुइ फइगु अवस्था दु ।'
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया