संसार खंम्ह दृष्टिविहीन

मधु श्रेष्ठ

झीगु देय् मेमेगु देय् थें विकास जुइमा धइगु फुक्कस्यां इच्छा खः। तर थन धाःसा यक्व हे समस्या दु, थिकेगु बजाःभाः, इन्धनया अभाव, लोड सेडिङ्ग आदि। उकी नं यक्व ई न्ह्यवंनिसें खने दया वयाच्वंगु समस्या खः बेरोजगारी।
सद्धेपिं मनूतय् ला ज्या मदयाः दुःख धाःसा झन अपाङ्ग, दृष्टिविहीन (मिखां मखंपिं), मनूतय् अवस्था गय् च्वं जुइ? सरकारं इमिगु लागिं खास हे व्यवस्था यायेफुगु मदुनि। अथे खःसां झीगु देशय् छम्ह निम्ह थज्याःपिं दृष्टिविहीनत नं दु गुमित समाजं ग्वाहालि बीगु पलेसा इमिसं हे समाजयात ग्वाहालि यानाच्वंगु दु ।

अज्याःम्ह हे छम्ह प्रेरणा कायेबहःम्ह दृष्टिविहीन व्यक्तित्व खः भाजु प्रणय श्रेष्ठ। वय्कः आजाद प्राथमिक विद्यालय भोटेबहाःया शिक्षक खः। वय्कः थः दृष्टिविहीन जूसां मिखां खंपिं मस्तय्त आखः ब्वंका वयाच्वंगु दु। वय्कःया छेँ पाँचथर खःसा थौंकन्हय् सानेपाय् च्वनादी ।

शिक्षण पेशा बाहेक वय्कलं थः थें हे दृष्टिविहीनपिं मेपिं पासापिंलिसे जानाः छगू रोजगारीमूलक गैर सरकारी संस्था नं चायेका तःगु दु। न्हय्म्ह दृष्टिविहीनत मुनाः २०५७ सालंनिसे 'प्रज्ञा चक्षु बालबाटिका' नांगु थ्व गैसस शुरु यानादीगु खः। दकलय् न्हापां छम्ह अमेरिकी किसानया ग्वाहालिं थ्व संस्था शुरु जूगु जुयाच्वन। इमिगु ई फुसेंलि संस्था निष्त्रि्कय जुल। वयां लिपा वय्कःपिं मिले जुयाः यक्वं मेहनतं संस्थायात हानं म्वाकादिल। थौंकन्हय् थ्व संस्थाय् झिंस्वम्ह दुजःत दु। उकी मध्ये न्याम्ह दृष्टिविहीन व मेपिं अन्य कथंया शारीरिक अपांग खः। थ्व संस्था बल्खुइ दु। शुरुइ वय्कःपिंसं थीथी विद्यालयय् वनाः ज्या लगे मजूगु कापी, किताब व भ्वंत कयाः मीगु अले वहे दामं संस्था चले याःगु जुयाच्वन। थौंकन्हय् थ्व संस्थाय् दृष्टिविहीन, अपांग अले तसकं दुःखीपिंत तालिम बीगु यानाच्वंगु दु। थन बेत व पंया मेच, टेबुल, र्‍याक, ह्याङ्गर, तुफि, च्वाफि, झुलंगा, ब्वसा ज्वलं थेंज्याःगु सामान दयेकेगु तालिम बीगु खः। इमिसं दयेकीगु सामानत पसः, रेष्टुरेन्ट व विदेशीतय्त मीगु याइ। च्वाफि व तुफि धाःसा महानगरपालिकां नं न्याना यंकीगु जुयाच्वन। थ्व सामानत मियाः वःगु रकमं इमित तलब तकं बीगु जुयाच्वन। व संस्थाय् तालिम कया वंपिं आपालं दृष्टिविहीन व अपाङ्गतय्सं लिपा थम्हं हे कारखाना चले यानाः मेपिंत समेत रोजगारी बीगु ज्या यानाच्वंगु दु।
थौंकन्हय् थ्व संस्थां निःशुल्क सिलाई केन्द्र नं चले यानाच्वंगु दु। कापःनिसें सिलाई शिक्षक तकं श्रम मन्त्रालयं ग्वाहालि बियाच्वंगु दु। थ्व बाहेक नं थ्व संस्थां अनाथ, अपाङ्ग व दृष्टिविहीन मस्तय्त थीथी विद्यालय तयाः ब्वनेगु व्यवस्था याना बीगु जुयाच्वन। आः तक थ्व संस्थां झिंच्याम्ह मस्तय्त छात्रवृत्ति बीधुंकल। थ्व बाहेक मेमेगु नं समाज सेवाया ज्या यायेगु लक्ष्य तयातःगु दु। थौंकन्हय् थन झिंन्याम्ह दृष्टिविहीन व अपाङ्गत ज्या यानाच्वंगु दु।
तर भाजु प्रणय श्रेष्ठया सक्रियता धाःसा थुली जक सीमित मजू। वय्कलं प्यदँ ति न्ह्यः छगू मसला मील नं चले यानादीगु जुयाच्वन। थम्हं मील चले यानाः अझ पसः पसलय् मिउ वनेगु समेत यानादी। तर थौंकन्हय् धाःसा संस्था व विद्यालयया ज्यां लिमलाःगुलिं मसला मीलयात ई बी थाकुल। उकिं मील मेपिंत मीधुंकल ।

कला ख्यलय् वय्कःया गायनय् नं विशेष झुकाव दु। वय्कलं म्येँ च्वयेगु नं यानादी अले हाला नं दी। चिचीधंगु स्टेज प्रोग्रामय् हे वय्कलं म्येँ हालादीधुंकूगु दु ।

अथे हे वय्कलं गुरु चैत्यनाथ व गोपाल श्रेष्ठपाखें रेकी नं स्यनादीगु दु ।

छम्ह दृष्टिविहीन जुयां नं थःगु प्रगतिया नापं समाज सेवा नं उतिकं यानादीगु वय्कःया सक्रियता धाथें च्वछायेबह जू। वय्कलं धयादी, 'जि थेंज्याःपिं दृष्टिविहीन, अपाङ्ग व अनाथ मस्तय्सं नं समाजयात छुं सेवा याये फयेमा धइगु जिगु इच्छा खः ।'

More Stories Like this