येँयाःया सांस्कृतिक जनआन्दोलन

माधवरत्न ताम्राकार 'ख्वबि'

दँय्दसं थें थुगुसी नं यँयाः इन्दजात्रा वन । तर थुगुसी न्हापान्हापाथें यँयाः जक मजुसे छगू बिस्कं जात्रा जुल । यँयाः यिसं थँसेंलि शुरु जुइगु खः वहे कथं शुरु जुल अले जुजु मदये धुंकूगुिलं न्हापांम्ह राष्ट्रपति डा। रामवरण यादवया उपस्थितिइ जात्रा न्ह्यात । जात्रा ताः नं लात । थुगुसी थीथी राजनैतिक पार्टीया भातृ संगठन क्लब लगायत नेवाः जागरण माच पाखें भोलेन्टियस्रया भूमिका म्हितूगु खः ।

यँलागा चौथी कुन्हु कुमारी द्यः किलागल सालेमाःगु व राष्ट्रपितं सिन्हः तिनाः जात्रा क्वचायेके माःगु खः । तर पुलुकिसि लाखे व सवभकुं बाजं बिजं मथासें विरोध प्वंकल । कुमारी द्यः सायके मबिउ । अले थ्व छु जूगु धइगु हुइना भुइना जूबलय् सीदत पुलुकिसि लाखे व सवःभकुयात बिया वयाच्वंगु बलि थुगुसी मबिउगु जुयाच्वन । वकुन्हु हे अर्थमन्त्री डा। बाबुराम भट्टाराई पाखें बजेट भाषण नं जुयाच्वंगु खः ।

थ्व खँ नेवाः जागरण सुरक्षा माचया पासािपंसं नेवाः एकता जिन्दावाद गुथि संस्थान खारेज याः झीगु संस्कृति बचे यायेनु धइगु नारा बियाः पुलुकिसि लाखे व सवःभकुयात सने मबिल । थ्व नारां सकल नेवाःतय्गु नुगलय् थाय् काल । अले सकस्यां थ्व हे नारा थ्वयेकल । द्यः साले मफुत ।

लिपा सनिलय् कुमारी छेँया चुकय् छुं छुं नेवाः बुद्धिजीवीत मुन । अन सभासदिपं नविन्द्रराज जोशी ध्यानगोविन्द्र रंजित डा। मंगलसिद्धि मानन्धर बुद्ध साय्मि लगायत कुमारी छेँया गौतम शाक्य पुलुकिसि नायः मोहनकृष्ण डंगोल व लाखेया मनू च्वना १० बुदँे माग पेश यायेगु खँ क्वःजित । पिने जनमानसं छुं माग तयेत्यंगु खः धकाः सीके चाहे जूगु खः तर अन स्वइतं छुं जानकारी मबिसे शुरुक्क वनाछ्वत ।

झीगु हे जग्गा जमिन हड्पे यानाः अक्षयकोष तयातःगु खः तर थत माःबलय् थःगु हे ध्यबा विगंयात वांछ्वयाः बी थें यानाः गुथि संस्थानं याना च्वंगुलिं थुकिया प्रतिक्रिया स्वरुप गुथि संस्थान विरुद्ध आन्दोलन यायेमाःगु बाध्यता खनेदत । तर थ्व आन्दोलन केवल झीगु संस्कृति ल्यंकेत जक मखु झी स्वयम् ल्यना च्वनेत व झीगु नेवाः स्वशासन कायेत खः । तर अफशोच अज्याःगु आन्दोलन जुयाच्वंन नं अन सुं हे नेवाः न्ह्यलुवाः खनेमंत । नेवाः नेतात ग्वः धकाः सकस्यां न्ह्यसः तल । थ्व हे आक्रोशय् छुं छुं पासापिंसं नेवाः नेतातय्त चुरा व सचिका चिकेगु धकाः ध्यबा हापं म्हयाः चुरा सचिका घाकेगु ज्या नं यात । अबलय् आन्दोलित नेवाः जनता मां-बौ मदुपिं मस्त थें उखेथुखें बाँय् जुयाच्वन ।

अथे हे मेगु निन्हु तक नं थथे हे थःथः गु्रप गु्रपय् खँल्हासें आन्दोलन चर्के यायेगु खँ जुल । अन्तय् स्वनिगः बन्द यायेगु खँ जुल । नेवाःत न्हापां निसें शोषित जुया च्वनेमाःगु व थीथी ख्यलं विस्थापित जुया च्वनेमाःगु दु । आः वयाः पृथ्वीनारायण शाहं तकं हटे याये मफुगु जात्रायात विस्थापित यायेत स्वःगु खनाः नेवाःत स्वस्फुर्त रुपं दनावःगु खः । थ्व सुं हे छुं हे राजनैतिक संगठन खलः पुचःया आह्वानय् मखुसें थः नेवाः जूगुया नातां थः पूर्खा तया थकूगु जात्रायात न्हंके त्यंगुलिं नेवाः जनता थःथःगु थासं दनावःगु खः । छम्ह निम्हेस्यां धाल नेवाःतय्गु आन्दोलनय् थ्व हे झीगु नेतृत्व कमजोरी जूगुलिं झीगु आन्दोलन पूमवंगु खः । ज्वना यंकूगु खँय् जनसेवाया इन्स्पेक्टर अनुपम शमसेर जवरा नाप भनाभन जुल । जुद्ध शालिक न्ह्यःने जुलुस वनाच्वनापिं पासापिंसं साथ बियाः छुं छुं पासापिंत त्वःतके फत । थ्वया दथुइ बसन्तपुर लागाय् सुथंनिसें स्वतन्त्र नेवाःत मुनेगु जुल । खँल्हाबल्हा जुइगु । नेवाः नेतात व पार्टीयािपं सुं हे आन्दोलनय् सकि्रया खनेमदु । छगू सन्ध्याकालिन पत्रिकां थ्व राजवादीतय्गु आन्दोलन खः धकाः बुखँ पितबिल । आक्रोसित जूपिं नेवाःतय्सं भोताहितिइ च्वंगु उगु न्हिपौया ज्याकुथी हे तोडफोड यानाबिल । अथे हे आन्दोलन शुरु जूगुया यक्व लिपा वःगु कान्तिपुर टीभीया मोटरय् आक्रमण यात ।

आन्दोलन क्वमचाःनि । बहनी एभिन्यूज टी।भी आन्दोलनरत मनूत व सरकार दथुइ वार्ता जुइन धइगु बुखँ वयेसातकि छु विषयय् वार्ता याये त्यगु धइगु तकं जानकारी मवयेक आन्दोलन दिकेत सम्झौता याइन धइगु तायेकाः छथ्वः आन्दोलित मनूतय्सं नेवाःतय्गु राष्ट्रिय संगठन नेवाः देय् दबूया ज्याकुथी वनाः मेचत कुर्का छ्वयेकेगु ज्या यात । थ्व च्विमं पासापिंत मछ्वयेकेत इनाप यानागु खः तर हुलया भिडं जितः हे मखुगु दृष्टिं स्वत । खय्त ला थ्व तसकं मजिउगु ज्या जूगु खः ।

हानं कन्हय् कुन्हु जनतां छुं खंकल धाःसां यःिसं चान्हय् साला यंकातये धुंकल । यःसिं साइतं क्वःथलेगु व साइतं थनेमाःगु खः । तर चान्हय् पुलिस पाः तयाः साला यंकल धकाः खँ पिदन । लिपा धमाधम नेवाःत प्यम्ह न्याम्ह मुन कि हे ज्वनेगु यानाहल ज्वंपिं त्वःतकीपिं मन्त । सुं हे संगठन खलः पुचलं आन्दोलनया जिम्मेवारी मकाल । थ्व पाय्छि खः छाय् धाःसा थ्व स्वस्फुर्त आन्दोलन खः ।

म्हाइपुगु खँ छु जुल धायेबलय् राष्ट्रपितं अन्तिम न्हि कुन्हु मवल । जनतां हे सिन्हः ती मखन । तर फाइदा नं जुल । १० बुँदे माग पूवंकेगु सरकार पाखें बचं बिल । अथे हे मेगु ५ बुँदे माग पूवंकेगु खँ जुल । आः थ्व माग पुवंकेमाः । अले जक झीगु आन्दोलनया सार्थकता दइ ।

आन्दोलन क्वचायेधुंकाः नेवाःतय्गु विजय कथं सद्भाव र् याली पिहां वःगु खः तर उकी धाःसा फुक्कं खलः पुचःत थःथःगु संस्थाया ध्वाँय् ज्वनाः पिहां वल । आन्दोलनय् अज्याःगु छपु हे ध्वाँय् पिहां मवः । बरु सद्भाव र् याली धाःगु ब्यानर छगू जक तयावःगु जूसा बांलाइगु खः । सदभाव सभाय् मोहनकृष्ण डंगोल पद्मरत्न तुलाधरिपंसं नेवाः एकतायात कयाः न्ववानादीगु खः । धाथें थ्व नेवाः एकता दुसा नेवाःतय्सं न्ह्याःगु नं यायेगु ।

More Stories Like this