राजकर्णिकार पूर्खाया धर्मकृति बारे

भगवानदास राजकर्णिकार

ने.सं. ११२९ सिल्लागा ९, २०६५ फागुन ८ बिहीवाःया 'सन्ध्या टाइम्स'य् घनश्याम राजकर्णिकारजुया 'जिमि पिता पूर्खाया धर्मकृति: जिगु लुमन्ति' शीर्षकया छपु च्वसु पिदंगुलिं राजकर्णिकार शर्ण गुथि व राजकर्णिकार समाजय् तसकं हल्लाखल्ला जुल। वय्कलं व च्वसुया निगूगु पाराग्राफय् न्ह्यथनादीगु बहालय् दुहां वनेवं जव कुनय् लाक्क च्वंगु न्हाय्कनं त्वपुयातःगु छगू शिलापत्र दु 'जिमिगु खुगू पुस्ता न्हापांम्ह घाँय्घाँय् बाज्या रत्नेश्वर राजकर्णिकार व वया किजा जीव नरसिंह निम्ह दाजु किजा मिले जुयाः थ्व जिमिगु आगंछेँयात पुनः निर्माण याःगु जुयाच्वन। थुलि जक मखु थ्व हौग बहाः दयेकूपिं जिमि हे पूर्खात खः धइगु अनुसन्धानकर्ता छत्रबहादुर कायस्थया निष्कर्ष जुयाच्वन।'
वय्कलं च्वसुया निगूगु पाराग्राफय् च्वयादी - 'अथे हे जिमिगु थ्व आगंछेँया च्वसं पलिलाक हिसिचा दुगु प्यकुं लाःगु देगः बांलूगु वास्तुकलां जाःगु पौ सहितया गजू दु। थ्व जिमि तापाःबाज्या गजराज राजकर्णिकारं ने.सं. १००५ बैशाख कृष्ण अष्टमी कुन्हु दयेकाः उकी लुं सियातःगु जुयाच्वन ।'

अथे हे खुगूगु पाराग्राफय् च्वयादी - '....... जव ल्हातिं छ्यं दिकाः सिंहासनय् ग्वतुलाः आराम यानाच्वंम्ह आनन्द बुद्ध न्ह्यःनेसं चिभाःद्यः व धर्मधातु उलि बांलाःगु मूर्ति पलिस्था याःम्ह......जिमि अबु कृष्णबहादुर राजकर्णिकार। वय्कलं ......२०१० साल .... स्थापना यानादीगु खः ।'

अथे हे च्यागूगु पाराग्राफय् च्वयादिल - 'अबु कृष्णबहादुर मदयेधुंकाः थ्व आनन्द बुद्ध मन्दिरयात इलय् ब्यलय् जिं माःगु संरक्षण व सम्बर्द्धन यानाच्वनागु दु।'
'थः पिता पूर्खाया धर्मकीर्ति संरक्षण याय्गु लँपुइ जि सरिक जुइखनाः साप हे लय्ताः।' तर...... विडम्बना, ....बांलाःगु ज्या याःसां मारत वयाच्वनी, व मारत निन्दा चर्चात सत्य खःसा छं स्वीकार यायेमाः........ मखु व असत्य खःसा......छपाखें मेपिसं प्रेरणा कयाच्वनी ।'

'सन्ध्या टाइम्स'य् पिदंगु घनश्यामजुया उगु च्वसुया दकलय् न्हापांया धापू कथं हौगःबाहाःया चुकया पूर्वरिखे कुनय् च्वंगु शिलापत्र वय्कःया खुगूगु पुस्ता घाँय्घाँय् बाज्या रत्नेश्वर व जीवनरसिंह राजकर्णिकारपिंसं वय्कःपिनिगु आगंछेँया पुनःनिर्माण याःगु धइगु खँय् दकलय् न्हापां वय्कलं थः खुगूगु पुस्ताया घाँय्घाँय् बाज्या खः धइगु छुं आलेख दसि वा प्रमाण बियादीगु मदु। छुं नं ऐतिहासिक तथ्य साबित यायेत प्रमाण माः। वय्कलं जिमिगु आगंछेँ धयादीगु विषयय् नं नेपालमण्डलया ललितपत्तनय् च्वंगु ऐतिहासिक हारतीगल बहार (विहार) सकल राजकर्णिकार जातिया गौरवमय आगंद्यः दुगु मंकाः छेँ खः। थ्व बाहालय् आः तक लुयावःगु छुं नं शिलापत्रय् वय्कःपिनिगु खः धकाः उल्लेख यानातःगु मदु। जिमिगु आगंछेँ धायेगु व झीगु वा राजकर्णिकारतय्गु आगंछेँ धायेगुली गुलि पाः, सकस्यां सिउ। अझ अजू चायापुगु खँ ला हौगः बहाः दयेकूपिं वय्कःया हे पूर्खात खः धकाः अनुसन्धानविद् छत्रबहादुरजुं निश्कर्ष याना धयादीगु खँ नं ब्यक्वयेकाः च्वयादिल। सुं नं अनुसन्धानकर्ता वा संस्कृतिविदं तथ्य प्रमाणया आधार मदयेक छुं नं थाय्या आधिपत्यया बारे निश्कर्ष पिकाये फइ मखु। घनश्याम राजकर्णिकारजुयात थ्वहे पंक्तिकारं छत्रबहादुर कायस्थजुयात म्हसीका बियागु खः। वयां लिपा वय्कलं गबलय् नापलानाः छु छु यानादिल वय्कलं हे सिउ।
च्वय् बियागु वय्कःया निगूगु खँय् ने.सं. १००५ वैशाख कृष्ण अष्टमी कुन्हु आगंछेँया च्वसं दुगु देगःचा वय्कःया तापाःबाज्या गजराज राजकर्णिकारं दयेकाः उकी लुं सियातःगु धइगु सन्दर्भय् वयकलं व देगःचाय् तिकातःगु स्वर्णपत्र बांलाक ब्वनादीगु खः ला कि मखु? व स्वर्णपत्रय् च्वया तःकथं टंगल टोल कोलाछेँय् च्वंम्ह गजराज राजकर्णिकार व वया जहान परिवारपिं सकलसिया दुःख मोचन जुइ माल धइगु मनंतुनाः न्हापायागु पोलसं (पलिइ) पुल दयेकाः सिजःया पोलचं चिनातःगुली लुं सियाः पोलचं चिनागु जुल धयातःगु दु। थ्वकथं आगंछेँया पलिइ सिजःया पुल (देगःचा) दयेकातःथाय् लुं सियाः पोलचं चिनाः जीर्णोद्धार याःगु खः ।

थ्व आगंछेँया नितँ च्वय् पोल दु। पुलि धइगु पलि खः। थौंकन्हय् जस्तां त्वपुयातःगु दु। पुलिया च्वय् पोल दु, पोलया च्वय् गजू दु। थ्व न्ह्यथनागु थाय् ने.सं. ७४८ स जुजु सिद्धिनरसिंह मल्लया राज्यकालय् विष्णुराम व वया किजा राघव सिंहं मोक्ष कामना यासें लुँया गजू प्रतिष्ठा याःगु खः। थुकथं स्वयेबलय् ने.सं. १००५ शाहकाल लात सा अबलय्याम्ह जुजु पृथ्वी वीर विक्रम खः। गुगु खँ ने.सं. १००५ या स्वर्णपत्रय् च्वयातःगु दु। घनश्यामजुया तापाः बाज्या गजराजजुं तिथिमिति उल्लेख यानाः न्हापा दयाच्वंगु वस्तुया जीर्णोद्धार याःगु खँयात तोडमोड यानाः जिमि पूर्खां दयेकातःगु धायेगु मिले मजू। वय्कःया पुर्खापिं हौगः बहालय् च्वंपिं नं मखु। वयकःपिं तंगः त्वाःया कोलाछेँय् च्वंपिं धइगु खँ शिलालेखं क्यनाच्वंगु दु ।

च्वसुया अत्यय् हौगः बहालय् च्वंम्ह आनन्द बुद्धया झ्वाता चिभाः दुगु छेँ दयेकूम्ह व धर्मधातु वय्कःया अबु कृष्णबहादुर राजकर्णिकारं वि.सं. २०१० सालय् दयेकाः पलिस्था याःगु खः धकाः दावी याःगु नं पाय्छि मजू ।

वय्कःया थः अबु मदये धुंकाः थौं तक नं थ्व आनन्द बुद्धया मन्दिर व छेँयात इलय् ब्यलय् संरक्षण व सम्बर्द्धन यानाच्वनागु दु धकाः नं दावी याःगु दु। वय्कःयात शर्ण गुथिया छेँ संरक्षण व सम्बर्द्धन यायेगु ज्या गुथिं बियातःगु नं मदु ।

थ्व विषयय् सकस्यां सीकेमाःगु खँ छु धायेबलय् आनन्द बुद्धया झ्वाता दुगु छेँ, चीभाद्यः व अष्टधातु पलिस्था यायेगु ज्या राजकर्णिकार शर्ण गुथिया फुक्क गुथियारपिनि मंकाः कुतलं जूगु खः। वय्कःया अबु व छेँ तकं मवसे निर्माणया ज्या सिमधःतले बाहाःछेँय् च्वनाः दयेके ज्या पूवंकूगु खँ खःगु हे खः। वय्कःया अबुं थ्व जि हे दयेकागु धकाः २०१० सालया शिलापत्रय् नं च्वयातःगु मदु ।

थ्व विषयया मूखँ कथं आनन्द बुद्धया झ्वाता दुगु छेँ पुलां जुयाः जीर्ण जूगुलिं अबलय्या नौग्रह पुचः ८ थापाथलीया अग्नीराज, तंगःया कीर्तिराज, त्रिपुरेश्वरया रत्न बहादुरजु (हारां), मखंत्वाःया बेखारत्न, थँबही त्वाःया पुष्पलालजु, येँ ज्याबहाःया पूर्णबहादुर (नाती बाज्या), भोताहितिया बुद्धिजरा, सिंहदरवारया माइला, कुत्ताघरया कृष्णबहादुर धकाः गुंगु परिवारया मू जःपिं गुम्हेसिया पुचलं मेला पर्व जुइबलय् थाय्थासय् मरिपसः तःवनीगु खः। थथे पुचलय् मिले जुयाः ज्या यायेगु सिलसिलाय् गोदावरी १२ दँया मेलाय् तंबलय् अबलय्या स्थानीय सरकारपाखें प्रमांगी कयाः गोदावरीया जंगलं सिमा पालाः सिँग्वः हयाः आनन्द बुद्धया मूर्ति दुगु छेँया मातं क्वथाय् बांलाःगु धलिं तयाः क्वथा दयेका स्वतँजाःगु छेँय् तले जस्ता पलिं चिउगु खः। व छेँया खास दातापिं स्वनिगलं भोजपुरय् थाय्बाय् हिलावःपिं लक्ष्मीबहादुर हल्वाईया अबुपिंसं बिया थकूगु थाय् खः धइगु खँ ज्याथःपिं येँ, यलया राजकर्णिकारपिंसं सिउ। उगु छेँ मर्मत सम्भार यायेत राजकर्णिकार शर्ण गुथिया फुक्क गुथियारतय्सं थःथःगु श्रद्धाकथं फक्वचाक्व चन्दा तयाः ग्वाहालि याःगु खँ आनन्द बुद्ध मूर्ति दुगु क्वथाय् २०१० सालया दुरुल्वहं पती च्वयातःगु दु ।

वय्कलं लाछिं मलाछिं जिमि अबुं दयेकूगु, जिमिगु धइगु खँग्वः छ्यलाः पत्रपत्रिका लेख, रचना प्रकाशन याःगुली व्यापक आलोचना जुसेंलि २०६६ असार १९ गते राजकर्णिकार समाजया ग्वसालय् यलया कन्या निकेतन हाइस्कूलय् मिखाया शिविर संचालन जू कुन्हु सकल राजकर्णिकार बन्धुपिंत २०६५ फागुण ८ गते 'सन्ध्या टाइम्स'य् पिहांवःगु च्वसुइ वय्कलं छ्यलादीगु खँग्वःत मध्यय् जिमिगु व जिमि पूर्खां दयेकूगु आगंछेँ धइगु विषययात कयाः वय्कलं नेपालभाषाया खँत्वाः व खँभाय्यात हे हिस्याये कथं जिमिगु धइगु जिपिं राजकर्णिकारतय्गु धइगु सम्झे जुयादीत इनाप याना धयादीगु दु। नेपालभाषाय् खँल्हाबल्हा यायेबलय् छ्यलीगु खँत्वाः खँग्वःया शाब्दिक अर्थ फुकस्या थू। यदि जिगु, जिमिगु धइगुया भावार्थ झीगु जुइगु खःसा थ्व बिस्कंया खँग्वःत छाय् दयेकातल? जिं सिउकथं जिमिगु धायेबलय् व व्यक्ति वा परिवार याःगु जुइ, झीगु धायेबलय् सम्पूर्ण वर्ग वा जातियागु हे जुइ ।

घनश्याम राजकर्णिकारजुं मिति २०६६ असार १९ गते राजकर्णिकार समाजया ज्याझ्वलय् मेगु छपु पौ ब्वति काःवःपिं फुक्क राजकर्णिकार बन्धुपिंत इना बिउगुलिं वय्कलं 'हौगः बहाःया आगंछेँ च्वय् च्वंगु गजुर छुत ने.सं. १००५ कुन्हु जिमि तापाःबाज्या गजराज व वय्कःया किजा जीवनरसिंहं दयेकूगु खँ छिकपिंसं सिउगु हे खः' धकाः च्वयादीगु दु। थ्व आलेखया विषयय् च्वय् विवरण बिया कथं गजराज राजकर्णिकारया समकालीन किजा जीवनरसिंह गथे जुयाः जुइ? नेपाल संवत् ७४८ याम्ह जीवनरसिंह ने.सं. १००५ याम्ह गजराजया किजा गथे जुयाः जुइगु खः? वय्कलं च्वयादीगु २०६६ असार १९ या व निपु पौ नापं २०६५ फागुण ८ गते बिहीवाः कुन्हु लोकंह्वागु न्हिपौ 'सन्ध्या टाइम्स' य् पिहांवःगु वय्कःया च्वसुया विषयय् मिले मजूगु बारे खँत संशोधन यानाः वय्कलं सार्वजनिक रुपं क्षमा याचना फ्वनेमाः धइगु सकल राजकर्णिकार बन्धुपिनिगु मनंतुनायात वय्कलं आत्मसात यायेमाः ।

राजकर्णिकार शर्ण गुथिया कार्य समितिया निर्णय कथं वय्कःयात निर्माण कार्य यानादीम्वाः। थ्व ज्या गुथिं हे याइगु लिखत सुचं बीधुंकूगु दु ।

गुथिं आः तक नं मदयेकूगुलिं 'जिमि तापाः बाज्या गजराजं दयेकूगु व देगः गुथिं मदयेकूसा जिमिसं दयेकेगु ज्यायात सहस्र स्वीकार यानादीत इनाप याना धकाः वय्कलं सकल राजकर्णिकार बन्धुपिंत मिखाया शिविरय् वःपिंत इना बिउगु सन्दर्भय् जितः थ्व खँया प्रतिवाद यायेमाः थें तायाः दुगु ऐतिहासिक सत्य व तथ्ययात बह कयाः सकल राजकर्णिकार बन्धुपिंत थ्व च्वसु देछानागु जुल ।

More Stories Like this