स्थगन जुयाच्वंगु सदन

कृष्ण प्रजापति

सदनया नियमित बैठक हाकनं स्थगन जूवंगु दु। खास यानाः माओवादी सरकारय् दुगु इलय् न्ह्यज्याकूगु प्रधानसेनापति रुक्मांगद कटवालयात कारवाही यायेगु वा राष्ट्रपति डा. रामवरण यादवं प्रधानसेनापतिया पद थमौती याःगु घटनायात संविधान अःखः जुल धकाः नागरिक सर्वोच्चताया माग यासें थुगु आन्दोलन न्ह्याकेगु झ्वलय् सदन व सतकं सरकारयात अवरुद्ध यायेगु ताः तयाः थुगु आन्दोलन न्ह्यानाच्वंगु खः। आन्दोलनया झ्वलय् आः एकीकृत माओवादीं हाकनं अनिश्चितकाल तकया लागिं सदनया कारवाही हे स्थगन याना बिउगु दु। मू राजनीतिक पार्टीया नेतात पिने लाःगु कारणं जक मखु कि माओवादीया मागयात सदनय् खँल्हाबल्हाया विषय दयेके मफइगु जुइवं उमिसं सदन अवरुद्ध याना बिउगु खः। थ्व ल्याखं आः नं माओवादीं धाःथें राजनीतिक दिशा न्ह्यानाच्वंगु दु धइगु खँय् छुं विवाद हे मदु ।

सरकारय् च्वनाः जूसां सरकारय् मच्वँसे पिने च्वनाः जूसां थःपिनि नीति लागू यायेगु माओवादीया छगू जक लक्ष्य खः। अथे धइगु राष्ट्रपतिया असंवैधानिक धयातःगु पलाःयात भिंकेगु, नागरिक सर्वोच्चता कायम यायेगु व रुक्मांगद कटवालयात कारवाही यायेगु ज्या माओवादीया वर्तमान राजनीतिक एजेण्डा जुयाच्वंगु दु। थुगु माग प्रति थःपिं सरकारं पिहां वयां नं अडिग हे जुयाच्वंगु दु। तर आः वयाः हाकनं थुगु थःपिनि माग सरकारय् वनाः हे जक पूवंके फइगु तायेकाः माओवादीया आन्दोलन न्ह्यज्यानाच्वंगु खनेदु। छगू ल्याखं धायेगु खःसा माओवादीया नागरिक सर्वोच्चताया माग नागरिक सर्वोच्चताया लागिं मखुसें थःपिं हे हाकनं सर्वोच्चताय् थ्यंकाः शासन सत्ता चले यायेगु निंतिं जुयाच्वंगु आन्दोलन खः। सत्ताया लागिं न्ह्यानाच्वंगु थुगु आन्दोलनय् नेपाली जनताया जनजीविकालिसे सम्बन्धित भाः थिकेया विरोध, कानुनी राज्यया खँ वयाच्वंगुलिं यानाः नेपाली जनता आकर्षित दु ।

थथे जनतायात आकर्षित यानाः खालि थःपिनि सिद्धान्त लागू यायेगु निंतिं जक आन्दोलन न्ह्याकेगु खःसा माओवादीं सिद्धान्तयात गुलि ब्यवहारय् लागू यानागु दु धकाः हाकनं छक्वः मूल्यांकन यानाः स्वयेमाःगु ई वयाच्वंगु दु। स्कूल निर्माण व स्कूल सञ्चालन साधारण जनताया लागिं सुखया क्षण जुइफु। तर थन आन्दोलनया नामय् स्कूल कलेज जक बन्द यानां मगानाः यातायात तकं बन्दया ज्याझ्वःत न्ह्यानाच्वंगु दु। अथेहे साधारण नागरिकया सेवा यायेगु स्वयां उच्च मनूतय् जक सेवा जुयाच्वंगु दु। जनयुद्धं वःगु सरकारं देशया लागिं हे तःधंगु ज्या याना क्यनेमाःगु इलय् सिद्धान्तयात हे बन्धकय् तयाः जुयाच्वंगु ब्यवहारयात उचित ब्यवहार धाये मछिं। गुगु सिद्धान्तयात देश व जनताया हीतया निंतिं ब्यवहारय् लागू याये फइ मखु उगु सिद्धान्त कोरा सिद्धान्त हे जक जुइ। हरेक राजनीतिक पार्टीतय्सं थःपिनि कार्यकर्तापाखें लेबी व चन्दा कयातःगु दइ। गुलिं राजनीतिक पार्टीत ला थःपिं तःधं यायेगु नामय् लेबी मखु अन्तर्राष्ट्रिय गैर सरकारी संघ संस्थातय्पाखें हे आर्थिक लाभ कयाः नापं परिचालित जुयाच्वंगु नं खने दयावःगु दु। वास्तवय् थ्व बांलाःगु भविष्यया संकेत धाःसा मखु ।

वर्तमान संविधानसभां संविधान दयेके बी मखु धइगु माओवादी नेतातय् म्हुतुं हे पिज्वयेधुंकूगु दु। थज्याःगु इलय् संविधान दयेके फइगु खः कि मखु धइगु राष्ट्रिय चिन्ताया विषय जुया बिउगु दु। देशय् दकलय् तःधंगु राजनीतिक पार्टी माओवादीपाखें हे अज्याःगु ख्याच्वः वयाच्वंगुलिं नं थ्व इलय् नेपाली जनतां आशां द्याकाः च्वनेमालीगु जकं खःला धइगु ग्याःचिकु ब्वलंगु दु। अझ तःधंगु राजनीतिक पार्टीतय्सं हे थःपिनि नीति व कार्यक्रमयात बारम्बार हिलाः थःपिनि अडान छुं हे मदु धकाः क्यना बिउगु दु। चुनावी घोषणापत्रय् छता खँ न्ह्यथंगु माओवादीं लिपा थःपिं राष्ट्रपति जुइ मखनेवं मेमेगु खँ न्ह्यथनेगु शुरु याना हल। छगू इलय् शक्तिशाली राष्ट्रपतिया पक्षय् दुगु माओवादीं थः हे अध्यक्ष प्रचण्डयात गणतान्त्रिक नेपाःया न्हापांम्ह राष्ट्रपति कथं न्ह्यःने हःगु खः। तर जब प्रचण्ड अंगःया राष्ट्रपति साबित जुल वयां लिपा राष्ट्रपति आलंकारिक जक जुइगु व प्रधानमन्त्री हे सर्वोच्च जुइगु न्हूगु लाइन पित हल ।

राज्य पुनर्संरचना यायेगु मामलाय् नं घोषणापत्रय् छता व पार्टीया निर्णय मेता यानाच्वंगु दु। न्हापां गुंगू जक गणराज्य दयेकेगु नक्सा हे तयार यानातःगु माओवादीं लिपा सहलहया झ्वलय् झिंछगू राज्य निर्माण यायेगु खँ पित हल। आः झिंन्यागू राज्य दयेमाः धयाहःगु दु। अझ जातीय रुपं राज्य दयेकेगु स्वत धाःसा थ्व ल्याः अझ अप्वया वनीगु सम्भावना दनि। जाति व भाषाया आधारय् राज्य विभाजन यायेगु खँ माओवादीं हे न्हापां न्ह्यःने हःगु खः। गुलिं राजनीतिक पार्टीतय्सं जात व भाषाया आधारय् स्वयां भौगोलिक आधारय् विभाजन यायेमाः धयाच्वंगु दु। तर संविधानसभा हे चले मयाकुसें थातं तयेगु इलय् अज्याःगु थीथी राजनीतिक बहस न्ह्यःने यंके फइ मखु। अथे जुयाः हे देशय् राज्यया पुनर्संरचना निसें कयाः गुकथंया शासन पद्धति लागू यायेगु धइगु खँय् राजनीतिक बहस जुइमाः ।

प्रत्येक राज्यं हिमाल नं थीगु व तराई नं अलग्ग मजुइगु कथं पुनर्संरचना जुल धाःसा व ति बांलाःगु विभाजन मेगु छु जुइ? देशया भौगोलिक अवस्थायात बिचाः यानाः स्वयेगु इलय् थज्याःगु न्हूगु कथंया राज्य विभाजनया खँ नं सहलहय् वयेमाः। देशय् हे रोजगारीयात प्राथमिकता बीगुनिसें वैदेशिक रोजगारीयात निरुत्साहित यायेगु नीति सरकारं कायेमाःगु खः। थौं झीगु देश मेमेगु देशया लागिं नोकर उत्पादन यायेगु कारखाना जक जुयाच्वंगु दु। झीगु देशय् ज्या बी मफुगु कारणं हे उत्पादनशील युवा शक्ति विदेशय् पलायन जुयाच्वंगु दु। थ्व देशया भविष्यया लागिं भिंगु खँ पटक्क हे मखु। थन ला भिंगु व उचित जनशक्तिया उत्पादन व लगानी यानाः थन हे उत्पादन व विकास यायेमाःगु खः। थ्व ज्या सरकारं याये फयाच्वंगु मदु। उकिं नं सदनय् थथे जनजीविकाया सवालयात बांलाक थुइकेफुपिं मनूत त्याना वनेमाःगु दु ।

More Stories Like this