संवैधानिक समितिया नायः पद माओवादीयात

सानुराजा शाक्य

संविधानसभाया थीथी समितितसें संविधानसभाय् न्ह्यब्वयेमाःगु थःपिनि अवधारणा संविधानसभाया लिपांगु कार्यतालिका कथं भदौ २१ दुने हयेमाःगु खः। तर राजनीतिक दलतय् दथुइ ब्वलनाच्वंगु मतभेद व विवादया कारणं थीथी समितिया अवधारणायात अन्तिम निष्कर्ष बियाः न्ह्यब्वयेत भदौ २१ दुने नं असफल जुइगु निश्चित प्रायः जूगु दु। गुकिया कारणं संविधानसभाया कार्यतालिका हानं संशोधन जुल। यदि थ्व पालय् नं संविधानसभाया कार्यतालिका संशोधन जुल धाःसा पक्का नं संविधान वइगु जेठ १४ गते दुने वये फइ मखु। गुकिया अर्थ खः राजनीतिक अस्थिरतां देसय् हानं द्वन्द्वया वातावरण हयेगु ।

थुखे संविधानसभाया थीथी समितितसें थःपिनि अवधारणायात अन्तिम रुप बी मफयागुच्वंगु दुसा मेखे संविधान च्वइगु मू समिति संवैधानिक समितिया नायः प्वनाच्वंगु नं स्वला दइन। संवैधानिक समितिया प्वनाच्वंगु नायः ल्ययेगु नितिं राजनीतिक दलत सहमतिइ वये मफयेवं भदौ १ गते चुनाव मार्फत जूसां नायः ल्ययेगु ज्या संविधानसभां क्वःछिउगु खः। तर अन्तिमय् वयाः थ्व ल्यज्या नं छुं दिंया निंतिं लिछ्यायेत माओवादी, कांग्रेस व एमाले सहमत जुल। संविधानसभाया फुक्क समितिया नायःत सहमतिया आधारय् ल्ययेत सफल दलत माधव नेपाल प्रधानमन्त्री जूवंगुलिं प्वंगु संवैधानिक समितिया नायःया ल्यज्या नं सहमतिइ हे जुइमाःगु खः। नायः ल्ययेगु ज्याय् सहमति खने मदुगु अवस्थाय् नायः ल्ययेगु चुनावयात भचा लिछ्यानाः जूसां सहमति दयेकेत स्वयेगु बांलाःगु हे ज्या खः। तर संवैधानिक समितिया नायः ल्ययेगु ज्याय् सहमति हे हये फइ कि मफइ विश्वास याये थाकुनि। संवैधानिक समितिया नायः ल्ययेगु न्हि लिछ्यायेत मू दलत बाध्य जूगु कारण सहमति दयेकेगु स्वयां नं पार्टीया आन्तरिक राजनीति प्रमुख खः ।

पिने संवैधानिक समितिया नायः पद थःपिंत माः धकाः एकीकृत माओवादी व नेपाली कांग्रेसं दावी यानाच्वंगु दु। थ्व पदय् एकीकृत माओवादीया बाबुराम भट्टराईयात थनेगु धकाः माओवादीं सार्वजनिक यायेधुंकूगु दु। थ्व पदय् ल्यज्या मार्फत एकीकृत माओवादीं त्याकेत वर्तमान सरकारया गठबन्धन पार्टी तय् दथुइ खनेदयाच्वंगु गठबन्धनयात त्वाःथले मानि। तत्कालिन माओवादी गठबन्धन सरकारया प्रधानमन्त्री प्रचण्डं थःगु पदं राजीनामा बीधुंकाः वर्तमान सरकारया पक्षय् वंगु २२ दलया गठबन्धन संविधान च्वयेगु ज्याय् नं उकथं हे गठबन्धनय् आवद्ध जूवन धाःसा थ्व देय्या नितिं दुर्भाग्यपूर्ण जुइ। संवैधानिक समितिया नायः ल्यज्या चुनाव मार्फत जुल धाःसा २२ दलीय गठबन्धन जारी हे जुइ धइगु ला मदु तर २२ दलीय गठबन्धन दुने च्वंगु दलतसें संविधान च्वयेगु ज्याया रुपय् सरकार गठन व क्वःथलेगु ज्या मखु धइगु कथं थःपिनि विवेक छ्यले फत धाःसा २२ दलीय गठबन्धन संविधान च्वयेगु ज्याया निंतिं मखु धइगु वाःचाइ। २२ दलीय गठबन्धनय् थीथी मुद्दा ज्वनाच्वंपिं दलत दु। गुपिं संघीयताय् तक ला वनेगु तर जातीयता व भाषिक खँयात अन प्रवेश याकेगु पक्षय् मदु। गुलिं दलत राज्य पुनर्संरचनाया ज्या जातीय, भाषिक स्वशासन माः धइपिं नं २२ दलीय गठबन्धनय् दु। उकिं थःपिनि सैद्धान्तिक आधारय् संविधान च्वयेगु ज्याय् न्हू कथंया ध्रुवीकरण आवश्यक जुइ। थुकथं वनेबलय् संवैधानिक समितिया नायः माओवादीया नेता जिउ लाकि कांग्रेसया नेता वइबलय् थःपिनि सैद्धान्तिक खँयात वकालत याये अःपुइ धइगुली ध्यान बीमाःगु खनेदु।
थ्व पदय् अन्य दलया नेतातसें नं दावी यानाच्वंगु अवस्था दु। चुनाव जुइगु अवस्थाय् चिचीधंगु दलपाखें नं उम्मेदवार दनाः मत विभाजनया अवस्था पिदन धाःसा माओवादीया उम्मेदवार त्याये फइगु स्थिति दुसा उकथं मजुसे कांग्रेस व माओवादीया उम्मेदवार निम्हेसिया दथुइ जक प्रतिस्पर्धा जुल धाःसा कांग्रेसया निंतिं फाइदा जुइगु अवस्था दु तर थ्व पदया निंतिं नेपाली कांग्रेसं थःपिनि उम्मेदवार थ्व खः धकाः तकं सार्वजनिक याये मफुनि। पार्टी दुने हे मतभेद तया वनेबलय् संवैधानिक समितिया चुनावय् बांलाःगु लिच्वः मलाइगु कारणं बरु थ्व चुनाव छुं भचा लिछ्याःसां जिउ धइगु रणनीति छखे दुसा माओवादीया निंतिं त्याइगु निश्चित अवस्था मदुगु कारणं चुनाव लिछ्यायेगु हे फाइदा जुइ। थ्व कारणं संवैधानिक समितिया नायःया ल्यज्याया दिं छुं भचा लिछ्यायेत माओवादी व कांग्रेस तयार जूगु खः। मेखे संवैधानिक समितिया नायः पदया ल्यज्या जुल धाःसा थपिंसं दावी यानाच्वंगु अवस्थाय् सुयात समर्थन यायेगु धइगु धर्म संकटय् एमाले दु। एमालेया थःगु हे सरकार दुगु कारणं थ्व सरकार गठनया निंतिं कांग्रेसं यक्व गुण याःगु आधारय् कांग्रेसया हे मनू संवैधानिक समितिया नायः दयेकेगु पक्षय् एमालेया छथ्वः नेतात दुसा मेथ्वः नेतात यथास्थितिइ गठबन्धन वा दक्षिणपन्थी गठबन्धनयात अप्वः तिबः बीगु स्वयां वामपन्थी गठबन्धनयात हे प्रोत्साहित यायेगु कथं माओवादीयात हे थ्व पद बीमाः धाइपिं नेतात नं यक्व दु। संवैधानिक समितिया नायः पदया निंतिं ल्यज्या जुइगु अवस्थाय् दकलय् अप्वः लिच्वः लाइगु पार्टी धइगु एमाले हे खः। थुपिं हे कारणं थ्व स्वंगू दलतसें संवैधानिक समितिया नायःया ल्यज्या आ थथें मजूसां जिउ धकाः छुं ई लिछ्यायेत सहमत जूगु खः।
तर स्यना वनाच्वंगु राजनीतिक अवस्थायात भिंकेगु खःसा थ्व पद माओवादीयात बीगु हे बुद्धिमत्तापूर्ण जुइ ।

संविधानसभाया सशक्त वकालत यानाः जनयुद्ध याःगु दल जूगुलिं जक मखु राज्यया पुनर्संरचनाया अग्रगामी प्रस्तावक माओवादी जूगु आधारय् नं थ्व समितिया हकदार माओवादी हे खः। कांग्रेसया राष्ट्रपति, एमालेया प्रधानमन्त्री व सभामुख दुगु अवस्थाय् राजनीतिक शक्ति सन्तुलन कायम यायेगु निंतिं नं थ्व पद माओवादीयात बियाः राजनीतिक अस्थिरता म्हो जुइगु खःसा कांग्रेसं राष्ट्रिय हितया निंतिं थ्व पदया दावी त्वःतेमाः। हानं थ्व पदया कारणं हे कांग्रेस दुने विवाद व एमाले दुने दुगु राजनीतिक विवाद तच्वयाः वर्तमान सरकार क्वःदलीगु स्वयां सहमतिया आधारय् माओवादीया बाबुराम भट्टराईयात संवैधानिक समितिया नायः ल्ययेगु बुद्धिमत्तापूर्ण जुइ ।

More Stories Like this