बौद्ध नखः पञ्चदान झःझः धायेक हने

तीर्थरत्न शाक्य

बुद्ध धर्मय् दानया तःधंगु महत्व दु। थ्व छगू बोधिसत्व चर्या खः। बोधिसत्व चर्या याइम्हेसिनं झिगू पारमिता धर्म अभ्यास यायेमाः। उपिं झिगू पारमिता धर्म धइगु दान, शील, क्षान्ति, वीर्य, ध्यान, प्रज्ञा, बल, उपाय, प्रणीधि व ज्ञान खः। उपिं पारमिता धर्मत मध्ये न्हापांगु हे दानपारमिता खः। दान धइगु भौतिक सम्पत्ति प्रति दयाच्वनीगु राग, आशक्ति व तृष्णायात म्हो याना यंकेगु अभ्यास खः। थ्व छगू त्याग व उदारताया अभ्यास खः। ई ब्यः कथं मेपिनिगु दुःख मदयेका बीत थःके दुगु वस्तु निःस्वार्थ भावं त्याग यायेगु वा अर्पण यायेगु दान खः। दान धयागु दुःखी, गरीब, सन्त, महन्त न्ह्याम्हेसित नं याये जिउ। याये नं माः। बिशेष यानाः बुद्ध शासनयात थातं तया तयेत व पृथग्जनपिंत बुद्धधर्मया शिक्षा बियाः निर्दोष जीवन हनेत व समाजय् सुख शान्ति कायम याना तयेगु भिं ज्याय् थःगु जीवन अर्पण यानाच्वंपिं शीलवान धर्म अभ्यासी भिक्षु संघयात न्हिथं माःगु भौतिक वस्तु चतुप्रत्यय (भोजन, वस्त्र, विहार व वासः) आदि दान बीगुयात तःधंगु पुण्यकार्य माने यानातःगु दु। गृहत्यागी भिक्षुपिंसं ध्यबा कमे यायेगु ज्या याइ मखु। चांन्हि धर्म साधना यानाः, धर्मोपदेश बियाः समाजयात नैतिक आदर्शया लँपु क्यनाच्वनी। उज्वःपिं भिक्षुपिं भौतिक शरीर निर्वाहया निंतिं दातापिंसं श्रद्धां बिउगु दान ग्रहण यानाः सन्तोषपूर्वक जीवन हनाच्वनी ।

बज्रयानी सिद्धान्त कथं बुद्ध धर्मया अभ्यास यायेत गृहत्यागी हे जुइमाः धइगु अनिवार्यता मदु। योग, ध्यान, प्राणयाम, मन्त्र अभ्यास, दशपारमिता धर्म अभ्यासया माध्यमं छेँय् च्वनाः, परिवारया दथुइ च्वनाः नं बुद्धधर्मयना अभ्यास यानाः बोधिज्ञान प्राप्त याये जिउ। मल्लकालय् नेपाःया राजनैतिक परिवेशं यानाः बौद्धभिक्षुपिंसं गृहस्थ जीवन यापन याये मालावंगुलिं थन गृहस्थ भिक्षुया परम्परा दु। बज्राचार्य व शाक्य समुदायया कूलपुत्रपिंसं प्रब्रज्या सम्बरया इलय् भिक्षुत्व ग्रहण याइ। प्यन्हु तक भिक्षु जुइधुंकाःलि चीवर त्वःताः गृहस्थ भिक्षुया रुपय् आजीवन पञ्चशील व सम्यक् आजीविकाया सिद्धान्त कथं जीवन हनाः बहाः बहीया संघ परम्परा कथं धर्म अभ्यास यानाच्वनी। सुथय् बहनीया ई धर्म अभ्यासय् छ्यलाः न्हिनय्या ई अर्थोपार्जनया ज्याखँय् छ्यलाच्वनीगुलिं गृहस्थ भिक्षुपिंसं न्हिथं भिक्षाटन यायेमाःगु जरुरत मन्त। तर भिक्षुपिंसं भिक्षाटन यायेगु व उपासक उपासिकापिंसं भिक्षा दान बियाः पुण्य आर्जन यायेगु परम्परायात धर्म संस्कृतिया रुपय् जूसांं ल्यंका तयेत दँय् छक्वः पञ्चदान नखःया रुपय् हनेगु याना वयाच्वंगु खः। दीपंकर बुद्धया पालंनिसें न्ह्याना वयाच्वंगु धकाः विश्वास यानातःगु थुगु पञ्चदान नखः नेपाःया छगू मौलिक बौद्ध नखः खः। थ्व दिं कुन्हु सकल बौद्ध जनपिंसं थःथःगु छेँय् दानशाला दयेकाः दीपंकर बुद्धप्रतिमा ब्वयाः, मत, किंकिनीजाल तयाः छाय्पा तइ। थःथःगु गच्छे कथं दान बीगु वस्तु अन्न, दक्षिणा, फलफूल, मरिचरि, क्षीरभोजन नं तयार याना तइ। गृहस्थ भिक्षुपिं दानगाथा वाचन यायां पञ्चदान ग्रहण याना वनी। दान बिउम्ह दातायात आशिष वचनं सुवाः बियावनी ।

विशेष यानाः प्यंगू युग उदय जूगु न्हि कुन्हु भिक्षुसंघपिंत दान बीगु पुण्य फल अनन्त दु धकाः दीपंकर बुद्धं आज्ञा जुयावंगु खँ सर्वानन्द नृप जातकय् न्ह्यथनातःगु दु। श्रावण कृष्ण त्रयोदशीया पुर्वकाल सत्ययुग उदय जूगु न्हि खः। माघ पुन्हिया मध्यकाल त्रेतायुग उदय जूगु न्हि खः। वैशाख शुक्ल तृतियाया सन्ध्याकाल द्वापर युग उदय जूगु न्हि खः। कार्तिक शुक्ल नवमीया अर्धरात्री कलियुग उदय जूगु न्हि खः। थुपिं प्यंगू न्हि मध्ये सत्ययुग उदय जूगु दिन श्रावणकृष्ण त्रयोदशीयात झीसं पञ्चदान पर्वया रुपय् हना वयाच्वनागु खः ।

थुगुसीया पञ्चदान नखः थ्वहे भाद्र २ गते मंगलवाः लाःवःगु दु। पञ्चदानयात बाँडाजात्रा नं धायेगु याः। तर पञ्चदान धइगु केवल नखः वा जात्रा जक मखु। थ्व छगू धर्म अभ्यास यायेगु परम्परा खः। बुद्ध शासनयात म्वाका तयेगु लँपु खः। बुद्ध जन्म जूगु देय् नेपाःया छगू मौलिक संस्कृति खः ।
पञ्चदान ग्रहण यायेगु गौरवमय भिक्षु परम्पराया छगू अंग खः। पञ्चदान बीगु धइगु बुद्ध शासनयात तिबः बीगु छगू पूण्यकार्य खः। ऐतिहासिक रुपं लिच्छविकालंनिसें हे प्रचलनय् वयाच्वंगु अभिलेख दुगु थ्व पञ्चदान परम्परा आधुनिकताया फसं कयाः विस्तारं बुलुया वन। पञ्चदानया महत्व मसिया वन। उकिया लिच्वः कथं शिक्षित, प्रतिष्ठित ल्याय्म्हपिंसं पञ्चदान फः वनेगु ज्या त्वःता हल। थ्व न्हि कुन्हु सरकारी बिदा मदुगुलिं नं अफिसय् वनेमाःपिं, स्कूल, क्याम्पसय् वनेमाःपिं, मेमेगु ज्याय् वनेमाःपिं मनूत पञ्चदान काः वनेगु ज्याय् संलग्न जुइ मफयावन। ज्या मदुपिं बुरापिं, मस्त, अशिक्षितपिंसं जक पञ्चदान फः वनेगु जुयाच्वन। अझ गैर बौद्ध मस्त, खाते मस्तय्सं नं देखासिकी यानाः पञ्चदान काः वनेगु याना हल, गुकिं यानाः पञ्चदानया महत्व हे न्हना वनी थें जुयावन। बुद्धधर्मया मर्म मसिउपिंसं पञ्चदानय् अय्लाः थ्वँ त्वनाः पञ्चदान फः वनीपिं धेधे चुइका जुइगु तक नं जुल। तर आः सचेत बौद्ध समुदायया मनूतय्गु कुतलं थज्याःगु विकृतियात गाक्कं पने फयेधुंकूगु दु। थ्व नखःयात झीसं अझ नं सुधार याना यंकेमाःगु दु। पञ्चदान नखःया मौलिकतायात ल्यंका तयेमाःगु दु। जीवनय् प्रब्रज्या सम्वर ग्रहण यानाः, बिहार परम्परा कथं जीवन हनाः, बुद्ध शासनयात स्थीर याना तयेगु ज्याय् सक्रिय रुपं लगे जुयाच्वंपिं बज्राचार्य, शाक्यभिक्षु, बुद्धाचार्य, ब्रम्हचर्य भिक्षु, चैलकभिक्षु आदिया रुपय् समाजय् थःगु म्हसीका न्ह्यब्वया च्वनाबिज्याःपिं कूलपुत्रपिंसं पञ्चदान ग्रहण यायेगु थःगु कर्तव्य नं खः, गौरवपूर्ण कार्य नं खः। थ्व ज्यायात झीसं निरन्तरता बियाः विकृति व विसंगतित मवयेक पना तये फत धाःसा लिपा तक नं थ्व पञ्चदान पर्व सकलें बौद्धजनपिनिगु निंतिं प्रतिस्था बृद्धि जुइगु पर्व जुयाच्वनी ।

छुं दँ न्ह्यवंनिसें बज्राचार्य, शाक्यभिक्षुपिंसं सामुहिक रुपं पञ्चदान ग्रहण यानाः प्राप्त जूगु दान दक्षिणा व्यक्तिगत प्रयोजनय् मछ्यसे सामाजिक भिं ज्याय् छ्यलेगु बांलाःगु परम्परा शुरु जूगु दु। येँय् सामुहिक पञ्चदान ज्याझ्वः समितिया नामं २०६४ सालय् छगू ज्याझ्वः न्ह्याःगु दु। थ्व समितिं येँया सकलें बहाः बहीया बज्राचार्य, शाक्यभिक्षुपिंत कःघानाः सामुहिक रुपं पञ्चदान ग्रहण यायेगु व प्राप्त जूगु दान दक्षिणा मुंकाः लुम्बिनीइ नेपाःया बज्रयानी बिहार दयेकेत कोष खडा याःगु दु। आः तक न्हय्गू लख पीद्वः सछि व स्वीतका दां कोषय् मुनेधुंकूगु दु। खय्त ला पञ्चदान फयाः वःगु दान दक्षिणां जक बिहार धस्वाकेगु धइगु अःपुगु ज्या मखु। तर थ्व छगू शुरुवात खः। लुम्बिनीइ बज्रयानी बिहार दयेकेगु आवश्यकता बारे जनचेतना न्यंकेगु छपलाः खः। थुकी सकसिगुं ग्वाहालि दत धाःसा बिहार दयेके ज्या असम्भव नं मखु। लुम्बिनीइ विश्वया यक्व देशं थःथःगु शैलीया बिहार दयेकेधुंकल, तर मौलिक नेपाः शैलीया बज्रयानी बिहार मदयेकूनि। थज्याःगु बिहार नं छगू दयेकल धाःसा सकलें नेपाःमि व नेपाः देय्या इज्जत व प्रतिस्थाया अभिवृद्धि जूवनी ।

अन्तय् स्वनिगःया सकल बुद्ध धर्मय् आस्था दुपिं नेपाःमिपिंसं थुगु सामुहिक पञ्चदान ज्याझ्वलय् बिज्याःपिं गृहस्थ भिक्षुपिंत यथाश्रद्धा दान बियाः नेपाःया मौलिक बौद्ध नखः पञ्चदान झःझः धायेक हनेत व लुम्बिनीइ बज्रयानी बौद्ध बिहार दयेकेगु ज्याय् ग्वाहालि यायेत समर्थ जुइ फयेमा धइगु आशा याये ।

More Stories Like this