मनू, छंत छाय् थुइके थाकुगु ?

भिक्षु सुशील

म्हसीकेगु झ्वलय् छम्हं मेम्हेसित बीगु परिचय हे सत्य जुइगु खःसा शायद संसारय् थुइके अःपुम्ह प्राणी मनू जुइगु खइ। छम्हं मेम्हेसित थःगु परिचय धकाः गुगु बीगु याइ व धइगु ख्येंया ख्वला थें जक जुयाच्वनी। वास्तविकतायात सुचुकाः औपचारिकता पूवंकेया निंतिं धाइगु खँयात पत्याः यायेमाःगु बाध्यता व्यावहारिक जीवनया छगू अंग खः। थुज्वःगु पक्षं हे मनूयात म्हसीके थाकुइका बीगु खः।
मय्जु ख्यातीयात क्रुरतापूर्वक स्याःम्ह वीरेन श्रेष्ठं थः दुने सुचुकातःम्ह भयानक प्राणीया परिचय स्वइतं बिउगु खइ मखु। वं ला थःगु परिचय छम्ह सुशिक्षितम्ह मनूया रुपय् जक बिउगु दइ। छम्हं मेम्हेसित बीगु परिचयलय् थः दुने म्वानाच्वंम्ह अदृश्य व अब्यक्त व्यक्तित्व वा पक्षया संकेत तकं वंके बी मखु मनुखं। उकिं हे मनुखं मनूयात थुइके मफया च्वनीगु ।

धायेत ला थ्व नं धायेगु याइ, मनूयात राक्षस वा देवत्वया अवस्थाय् परिस्थितिं थ्यंका बी। छुं छुं अंशय् थ्वयात स्वीकार याये फुसां पूर्ण अंशय् धाःसा थ्व सत्य मखु। छाय्धाःसां मनुखं परिस्थितियात हिलेफु, फुकं मनूयात परिस्थितिं हिला बी फइ मखु। ख्यातीयात स्याःम्ह वीरेन श्रेष्ठ गुगु परिस्थितिइ म्वानाच्वंगु खः उकथंया हे परिस्थितिइ मेपिं मनूत नं म्वानाच्वंगु दइ तर मेपिंसं उकथंया त्रु्करतां जाःगु व्यवहार यानाच्वंगु दइ मखु ।

मनूयात छाय् थुइके थाकुइगु? न्हापांनिसेंया समस्या खः थ्व, थौंकन्हय्या जक समस्या मखु। कौरव-पाण्डवया व्यवहारया कारणं १८ अक्षौहणी मनूत सीगु महाभारतया घटना जुइमा वा ग्लास्नोस्त व पेरेस्त्रोइका धाधां सोभियत संघयात टुक्रा टुक्रा यायेगु ज्याय् योगदान बिउम्ह गोर्वाचोभया ज्यायात जुइमा उगु उगु ईया मनुखं थुइके मफुगुया लिच्वः लाःगु दु। थौंकन्हय् झीगु देशय् नकतिनि जक वःगु गणतन्त्र दुने थीथी मनुखं थीथी खँयात थःथःगु तालं थुइकाच्वंगुयात बांलाक थुइके मफुत धइगु खःसा उकिं नकारात्मक प्रभाव लाकीगु पक्का दु। न्ह्यसः हाकनं ब्वलनी कि मनूयात छाय् थुइके थाकुइगु? थुकिया लिसलय् थुलि जक धायेफु कि मनू धइम्ह भय, भ्रम व कल्पनाय् म्वानाच्वंगु दइ, उकिं हे वइत थुइके थाकुइगु खः। भय, भ्रम व कल्पनां हे मनूयात छगू इलय् छगू कथंया व्यवहार याकाच्वंगु दइसा मेगु इलय् मेगु हे कथंया व्यवहार याके बी। भय, भ्रम व कल्पना हे मनूया वास्तविकता खः। गुम्ह मनू भय, भ्रम व कल्पनां मुक्त जुइधुंकूम्ह जुइ वइके हे जक insider personality मदयेधुंकी ।

अदृश्य वा अव्यक्त व्यक्तित्व वा पक्ष insider personality न्ह्याम्हेसिकें दइ। थ्व दयाच्वनीगुया कारण खः - भय, भ्रम व कल्पना। जीवनया थुज्वःगु पक्ष खः थ्व, थ्वइत यक्व क्वत्यला तयेव मानसिक रुपं ल्वय् जुयाः अवसादय् लाःवनी। छुं न छुं खं यानाः भयया अनुभव मनुखं यानाच्वंगु दइ। थम्हं छ्यलाच्वनागु सुविधा त्वःफीगु भय, थःगु पदीय गौरव कायम याना तये मफइ ला धइगु भय, आत्म सम्मानया भय, आर्थिक पक्षय् वयाच्वंगु र्‍हासं ब्वलंकाच्वगु भय, सामाजिक, सांस्कृतिक, धार्मिक, शैक्षिक,
राजनैतिक गुलि नं मनू जीवननाप स्वानाच्वंगु पक्ष दु थःथःगु अवस्था-क्षमताय् र्‍हास वइगु भय दुने मनू म्वानाच्वंगु दइ। थुकथंया भय दुने म्वायेमाःगुया कारण खः भ्रम। भ्रमय् दुने म्वायेगुया ज्यानाप धाःसा सुखद पक्षया कल्पना स्वानाच्वंगु दइ। कल्पना मयासे सामान्य मनू म्वाये फइ मखु। असाधारण अथवा असामान्य अवस्थाय् थ्यंम्ह मनुखं जक कल्पनायात त्वःते फइ। सामान्य वा साधारण मनूया जीवननाप कल्पनाया स्वापू ला व लुसिया थें जुयाच्वनी ।

गबलें थम्हं याःगु कल्पनाय् वःगु विध्नबाधाया निवारण यायेगु उपाय थम्हं तिफ्याये मफया बी उगु इलय् भयं थाय् काइ अले छुं न छुं कथंया भ्रमय् लानाः माकःया जालय् तक्यं वनी। माकःचिया जाः थें स्वतुमतु स्वःगु भ्रमया अवस्थाय् लानाः छगू लिपा मेगुलिं स्वत्तुमतु स्वःगु भ्रमया अवस्थाय् लानाः छगू लिपा मेगुलिं स्वत्तुमतु स्वयेका बीव मानवीय संवेदनां ज्या यायेगु त्वःता बी। बस, थुज्वःगु इलं असमान्य व्यवहार याके बी। थुज्वःगु इलय् 'सेन्टि मेण्टल'या स्वापू तीव्र जुइव क्रुर व्यवहार यायेत नं लिफः मस्वइम्ह जुयाबी।
थुकिया निवारण गुकथं सम्भव जुइ? न्हापां थ्वयातत स्वीकार याये फयेमाः कि कल्पनाया स्वापू जीवननाप दु तर फुक कथंया कल्पना जीवनय् साकार जुइगु सम्भव मदु। उकिं कल्पनायात सापेक्षित रुपं कायेगु ज्या याइम्ह जुइमाः। कल्पनायात वर्तमान जीवनया क्षमता सापेक्षित यानास्वये सयेव सम्भव-असम्भव क्वःछीफुम्ह जुइ। निवारणया थ्व छगू पक्ष जुल ।

कल्पनाया जीवननाप स्वापू दइगुया कारण खः जिजीविषा। तर थ्व न्ह्याबलें पूवनीगु सम्भव धाःसा मजुया बी । छाय्धाःसा गन गबलें गुकथं वियोग जुइ थ्वइत धायेफइ मखु। मनू धइम्ह प्राणी तच्वकं ग्याफरा। वं सत्ययात हत्पत्तिं स्वीकार याइ मखु। सत्य ला सत्य हे जुल थ्वयात स्वीकार या अथवा याये मते थ्वइगु प्रभावं तापाये फइ मखु।
फुक्कं स्यनेधुंकाः नं लुमंति छता ल्यनाच्वनी, व नं छुं ई तक जक। गुगुं ई ताःहाकः जुइ, गुगुं चीहाकः जक जुइ। व्यक्तिनाप स्वानाच्वनीगु छुं छुं खँ अले व नापं म्वानागु जीवनं काःगु मंकाः सवाः थुपिं हे लुमंतिया निंतिं सूत्र जुया बी। बिस्तार बिस्तारं थ्व सूत्र नं स्वब्याना वनी। (ख्याती व वीरेन श्रेष्ठया घटना नं थुकथं हे जुइ) छगू जीवनया अन्त्य जुइ। मेगु जीवन थ्वयागु थाय् काइ। थुकथं क्रम दोहोरय् जुयाच्वनी। उकिं हे मनूयात थुइके थाकुइगु खः ।

More Stories Like this