किपुलिइ 'सन्ध्या टाइम्स' न्हिपौ

नजरराम महर्जन

'सन्ध्या टाइम्स' न्हिपौ नेपालभाषा साहित्य व नेवाः जातिया छगूयां छगू जक हे न्हिपौ खः। गुगु पौ नं नेपालभाषाया साहित्य, भाषा व नेवाः ज्याझ्वःया सुचं अले बुखँ झीत बियाच्वनी। 'सन्ध्या टाइम्स' किपुलिइ मथ्यंगु ताः ई दत। 'सन्ध्या टाइम्स' ब्वने मखनाः तसकं म्हाइपुयाच्वन। सम्पादक भाजुयात 'सन्ध्या टाइम्स' किपुलिइ महः धकाः इलय् ब्यलय् फोन नं याना। सम्पादकजुं पत्रिका इना बीम्ह मदु। आमकन सुं दःसा छ्वया हजि धयादिल। थ्वहे खँय् तःम्हमछि पत्रिका इनीपिंत धया। गुलिसिनं थ हे मथः धाइगु। गुलिसिनं पौ पिहां वइगु ईब्यः हे मदु धाइगु। गुलिसिनं न्याना काइपिं हे मदु धाइगु। न्हूपिं नेवाः मचातय्त धयां मछाः म्हां धाइगु। कुतः यानां नं सुं हे माने मजू। 'सन्ध्या टाइम्स' ब्वने मखनाः तसकं सुख मदयाच्वन।
छम्ह मिसामचा पिने जिल्लां वयाः किपुलिइ च्वनाच्वंम्ह। बौ मदुम्ह मां याकःचिया कमाइ नं प्यम्ह नयेमाःम्ह। सुथय् स्कुल वनीम्ह, न्हिछि छुं ज्या मदु। थ्व मचां पौ इनेगु ज्या याइला धकाः मतिं याना वयात 'सन्ध्या टाइम्स' नेपालभाषाया न्हिपौ किपुलिइ इना बी न्ह्याः ला धया। जिं ग्वाहालि बीगु खःसा वा जिं गाहाकि दयेका बीगु खःसा इना बी धाल। वयात जिं 'सन्ध्या टाइम्स'या ज्याकुथिइ ब्वना यना। पत्रिका कयाः हयाः वलिसे जि थः हे प्यन्हुतक किपूया बजाः चाःहिला। नेपालभाषाया न्हिपौ 'सन्ध्या टाइम्स' ब्वनादिसँ धकाः पसःपतिं वनाः लँय् नापलाक्वसित इनाप याना। न्हापांकुन्हु २२ पाः वन। कन्हय्कुन्हु ४५ पाः वन। कंसकुन्हु ६० पाः वन। शुक्रवाः कुन्हु ६८ पाः वन। वयां लिपा जि चाःमहिला। व हे मचायात जक छ्वयेगु याना। १७ म्ह न्हियान्हिथं काइपिं तर दां शुक्रवाः पतिकं छक्वलं बीपिं जुल। मेपिं न्हियान्हिथं दां बियाः काइपिं जुल। थुलि जक जूसां व मचायात खर्च गात धकाः मन तया ।

'सन्ध्या टाइम्स' किपुलिइ इनेगु यानागु लछिं मयात। लछिया दुने ब्वँमि अप्वये माःगु खः, तर थन ला म्हो जकं जुया वन। न्हिं ५० पाः जक चुल। थथे छाय् जुल धकाः हानं जि थः हे चाःहिला स्वया। नेपालभाषा, साहित्य व नेवाः जातिगत संघ संस्थाय् ज्या याना च्वनादीपिं अप्वः धइथें पासापिंसं हे 'सन्ध्या टाइम्स' स्वयेगु यानामदी। जि थःहे वनाः इनाप यानाः गुलिसें धाइगु स्वयेगु ई हे मदु, गुलिसें धाइगु कान्तिपुर, अन्नपूर्ण पोस्ट निगू निगू न्हिपौ कायेगु याना तया। पत्रिकाय् जक गुलि खर्च यायेगु? शुक्रवाः कुन्हु छन्हु जि थःहे पौ ज्वनाः चाःहिलेगु याना वयाच्वना। जिं पत्रिका ज्वनाः वनेबलय् लँय् ध्वदुकुसें मयः धाये मछाः। न्हिंन्हिं छेँय् तयेके छ्वया हये ला धायेबलय् म्वाः जि थन हे नापलाइ धाइगु। जि मवनेबलय् काइगु मखुगु जुयाच्वन। गुलिं जिं पत्रिका का धाइ धकाः म्हसिउपिं मनूत जितः मखंछु यानाः वनी। गुलिं जि खन कि लँपु हे हिलाः वनी। थुकथं कर यानाः बीगु पाय्छि मतायाः जि थः चाःहिलेगु मयाये धुन ।

'सन्ध्या टाइम्स'य् रोसन महर्जन किपूया पौ ब्वनाः जितः थ्व छकूचा खँ च्वयेगु मतिइ वयाः च्वयागु खः। वय्कलं 'सन्ध्या टाइम्स' किपुलिइ वयेगु नियमित जुइला मजुइला धकाः चिन्ता प्वंकादिल। वय्कःयात सुभाय्। 'सन्ध्या टाइम्स' किपुलिइ नियमित जुइगु मजुइगु झी ब्वँमिपिनिगु ल्हातिइ दु। गाहाकि म्हो जुलकि बस खर्च हे मवलकि व मचां नं ज्या याइ मखु ।

नेपाः देय्या हरेक राजनैतिक आन्दोलनय् झी नेवाःतय्गु तःधंगु योगदान दुगु खँ जिं कना च्वने म्वाः थें च्वं। २००७ सालया आन्दोलनय् प्यम्ह शहिदत मध्यय् स्वम्ह नेवाःत शहिद जुल। ०४६ सालया आन्दोलनय् नं किपू व यलया नेवाःतसें थःथःगु लागा कब्जाय् कयाः सरकारयात हाथ्या बिसेंलि देशय् बहुदलीय व्यवस्था वःगु खः। उगु आन्दोलनय् किपूया प्यम्ह सपूतत शहिद जूगु सकसिनं सिउगु हे खँ खः। अथे हे ०६२-०६३या जनआन्दोलनय् नं किपूमितसें सेनाया ट्यांकरयात किपुलिइ दु हे मकासे लँय् दथुइ द्यनाः पनाबिल। झिंगुन्हु तक अघोषित रुपं किपूयात थःगु कब्जाय् कयातल। किपुलिइ छुं याः वयेगु सुयां हिम्मत मंत। किपूमित किपुलिइ जक च्वनाः मजिल धकाः कलंकी थ्यंक वनाः रिंगरोड जायेकाः आन्दोलन यासेंलि आन्दोलन सफल जुल।
झी नेवाःत थौं स्वायत्त नेवाः राज्यया माग यानाच्वना। थुकिया लागिं नं झीसं छुं छुं बलिदान याये मालेफु। बलिदान बीत झीपिं तयार जुयाः च्वनेमाल। गबलय् तक झीके थःगु भाषा, साहित्य अले थःगु जातीयता प्रति मतिना व गौरवया भावना दइ मखु अबलय् तक झीपिं न्ह्याक्व हाःसां छुं जुइ मखु। न्ह्याग्गु ज्याय् नं निरन्तरता दःसा सफलता दइ। झाःवँय् थें छकः निकः सभा यानाः, छकः निकः जुलुस यानाः, छकः निकः हडताल यानाः पूवनी ला? स्वतका दां फुकाः पत्रिका छगू न्यायेत थाकुचाःपिंसं मेगु छु योगदान यानादी? नयाँबजारय् नेवाःतय्गु छेँ यक्व दु, तर पसः गैरनेवाःतय्गु अप्वः दु। अन गुलि नं नेवाःतसें पसः तयाच्वन अप्वःसिनं थःगु भाषा, थःगु पौ धकाः मतिना यानाः न्हिथं पौ कयाच्वंगु दु। नगांया ब्वँमि भाजुमय्जुपिंत सुभाय् बीमाः। नगांया पासापिं पसः दुपिं जक मखु। पसः मदुपिंसं नं पत्रिका छेँय् त्वःता थकि धकाः पौ न्हियान्हिथं कयाः ग्वाहालि याना च्वनादीगु दु। वय्कःपिंसं थें सकसिनं थःगु भाषाया पौ धकाः मतिना यानादीगु खःसा न्यासःपाः नं वनी। तर विडम्बना, थुलिमछि नेवाःत दुगु थासय् सछिपाः 'सन्ध्या टाइम्स' मवं धायेगु झी नेवाःतयगु लागि मछालापुसे च्वंगु खँ मखुला ?

किपू आः नं नेवाःतय्गु बहुमत दुगु थाय् खःनि। थन दकलय् न्हापां नेपालभाषाया वाःपौ 'लकस' पिहां वल। थनया जनतां यक्व माया यानाः उकियात ब्वलंकल। वयां लिपा वहे लकसं पिहां वंपिंसं 'इभिनिंग टाइम्स' धकाः नेपाली भाषां पत्रिका पिकयादिल। अनं मेगु नेपाली भाषां 'कीर्तिपुर दर्पण' व 'शहिद' यानाः स्वंगू मछि वाःपौ पिकया हल। थ्व स्वंगू वाःपौया सम्पादकत झी नेवाःत हे खः। थ्व स्वंगू वाःपौ थौंतक निरन्तरं पिहां वयाच्वंगु दु। नीम्ह स्वीम्ह मनूतय्त लजगाः नं चूलाका बिउगु दु। झी नेपालभाषाया पौ 'लकस' बन्द जूगु स्वदँ प्यदँ हे दयेधुंकल। अय्नं मेगु पिकाये फुगु मखु। 'लकसं बांलाक पिकया वने फयेमा धकाः यक्वस्यां शेयर नं काःगु खः। गाहाकि नं जुयाः ग्वाहालि यानादीगु खः। तर ग्व, थौं उकिया छुं ल्याःचाः हे मदयेक फासांफुसं जुयावन। झी छगू उखान दु 'घ्यलं ग्वयाः सिंकें क्वचाइगु'। थ्व धइगु झी किपूया नेवाःतय्गु हे कमजोरी खःला कि मखु? थन नेपालभाषाया विद्वानत मदुगु मखु। नेपालभाषाय् हे पीएचडी यानाः डाक्टर जुयादीपिं हे निम्ह निम्ह दु। निम्हं क्याम्पसय् नेपालभाषा विषय हे ब्वंका च्वनादीपिं खः। छम्ह डा. भाजुं ला नेपाली भाय्या न्हिपतिइ बरोबर जातीय गर्व व मेमेगु खँय् लेख रचना यक्व च्वयादीगु दु। तर थौं तक 'सन्ध्या टाइम्स' य् छगू धकाः लेख पिहांवःगु मखनानि। नेपाली भाय्या थीथी पत्रिकाया सम्पादक, उपसम्पादक, संवाददाता जुयाः ज्या याना च्वनादीपिं यक्व नेवाःत थन किपुलिइ मदुगु मखु। तर थःगु जातीय, भाषिक गौरवया लागि थःगु भतिचा ई बियादीफुपिं सुं मदु थें च्वं ।

किपुलिइ 'सन्ध्या टाइम्स' ब्वने इच्छा दुपिं यक्व भाजु मय्जुपिं दुगु नं जुइफु। जिं स्वापू तयेमफुगु नं जुइफु। थुकी जितः क्षमा यानादिसँ। 'सन्ध्या टाइम्स' ब्वनेगु इच्छा दयाः नं पत्रिका मथ्यनाः ब्वने मखनाच्वंपिं सुं दुसा जितः धयादिसँ। किपुलिइ छिगु छेँय् 'सन्ध्या टाइम्स' मथ्यनाः ब्वने मखंगु खःसा, छितः 'सन्ध्या टाइम्स' ब्वनेगु इच्छा दुसा, जितः स्वापू तयादीसा न्हियान्हिथं छिगु छेँय् थ्यंका बी। गबलें व मचा उसाँय् मंत वा स्कुलय् जाँच जुयाः वये मलात धाःसा जि थःहे वयाःसां पत्रिका इनाबिउ वयेत जि तयार दु ।

स्वापू तयेगु थाय्:
नजरराम महर्जन
निखासी त्वाः न्हूबजाः किपू
फोन ल्याः ९८४१४०१०७७, ४३३३००७

email:- noworg@enet.com.np

More Stories Like this