वरिष्ठ राजनेता तुल्सी लाल अमात्य

दुर्गामान खड्गी

तुल्सी लाल अमात्य स्वनिगःया यल क्वबाहाःया नासननी त्वालय् वि.स. १९७३ जेठ १४ गते तदनुसार इ. स १९१६य् बूगु खः। वय्कलं वि.सं २००० सालय् लखनौ विश्वविद्यालय नं समाज शास्त्र, मानव शास्त्र व अर्थ शास्त्रय् एम.ए पास यानादीगु खः। वि.सं. २००२ सालय् नेपाल बैंकया ब्राञ्च विभागया अफिस इञ्चार्ज, निदेर्शक व बोर्डया विश्वसनीय कर्मचारी जुयाः जागिर नयादिल। तर वय्कःयात व जागिरं मनय् शान्ति मबिल। वय्कःयात जुयाच्वंगु चिन्ता थ्व हे खः कि गथे यानाः नेपाः व सकलं नेपाःमिपिनिगु भविष्य गुज्वःगु व्यवस्था वःसा वा हयेफुसा प्रगति यानाः न्ह्यज्याके फइ धइगु मतिइ तयाः वय्कलं वि.सं. २००४ सालय् बैंकया जागिर त्वःताः दकलय् न्हापा वि.सं. २००५ सालय् अखिल नेपाल मजदुर किसान संघ नीस्वनाः उकिया अध्यक्ष जुयाः मदिक किसान आन्दोलनया नेतृत्व यानादिल। वहे दँय् अर्थात् २००५ साल निसें २००६ साल तक नेपाली कांग्रेस पार्टीया कमिटीया दुजः जुयाः किसान मजदुरतय्गु हक हितया निंतिं ज्या यानादिल। लिपा नेपाली कांग्रेसया नेता वीपी व मातृकाप्रसाद नाप वय्कःया सिद्धान्त व विचारय् मतभेद जूगुलिं व नेपाली कांग्रेस पार्टी देय् व जनताया निंतिं छुं याइथें मच्वनाः वि.सं. २००६साल आश्विन ३० गते तदनुसार १५ सेप्टेम्बर १९४९ सालय् तत्कालीन राणा शासनया चंगुलं नेपाः व नेपाःमिपिंत मुक्त यानाः स्वतन्त्रता मानवता व समानता पलिस्था यानाः फुक्क शोषित पीडित नेपाःमिपिनिगु ल्हातय् थःगु सुरक्षित व सुनिश्चित भविष्य निमार्णया अधिकार बीत फुक्क चीज जनतापाखें अले फुक्क चिजपाखें जनताया हे सेवाः धइगु पवित्र व महान उद्देश्य व निर्दिष्ट लक्ष्ययात कयाः नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी स्थापना व उकिया दुजः जुयादिल। वि.सं. २००७ सालय् दिल्ली सम्झौता जुइत्यंबलय् उकिया विरोध यानादीगुलिं मोतिहारी व भागलपुरय् च्याला जेल जीवन बिते यायेमाल। वि.सं. २००८ सालय् पार्टीतय्त प्रतिबन्धया तःबलय् प्यदँ तक भूमिगत जीवन हनेमाल। वि.सं. २००९ सालय् बारा, पर्सा, रौतहट, महोत्तरी, सर्लाही व धनुषा तकं जूगु व्यापक व विशाल किसान आन्दोलनया संगठन व नेतृत्व वय्कलं यानादीगु खः। गुगु आन्दोलनय् २ करोडया जालि सुदखोर तमसुक नष्ट यायेगु ज्या जुल। वि.सं. २०१५ सालय् जूगु न्हापांगु आम चुनावय् यल संसद सदस्यय् निर्वाचित जुल। अले संसदय् कम्युनिष्ट समूहया नेतृत्व यानादिल ।

वि.सं. २०१७ साल पौष १ गतेया काण्ड लिपा भूमिगत जुयाः भारत प्रस्थान जुयाः १९ दँ निर्वासित जीवन हनादिल। वि.सं. २०१९ साल वैशाख (४-१५) महिनाय् बनारसय् सम्पन्न जूगु नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीया स्वक्वःगु महाधिवेशनय् सर्व सम्मतिं महासचिव ल्यल। अथे हे वय्कःया श्री सम्पत्ति राणा शाही नं निकः पञ्चायती तानाशाही नं २०१७ सालय् छकः नापं याना मुक्कं स्वकः सर्व स्वहरण यात। वि.सं (२०३६ सालय् भाद्र ३ गते जनमत संग्रहया घोषण लिपा नेपाः लिहां झाये धुंकाः जनमत संग्रहया इलय् राजनीति प्रचारयात धकाः राजनीतिक मुद्दा लगे याना वीरगंज जेलय् झिंस्वन्हु कुनसा अन आमरण अनसन लिपा १५००तका बं पुइकाः त्वःतल। वि.सं. ४०४२ सालय् जूगु वापपंथी आन्दोलनया झ्वलय् ज्वनायंका न्याला तकं नख्खु जेलय् कुनाबिल। वि.सं. २०४६ साल माघ २ गते गठन जूगु संयुक्त वाममोर्चा मानार्थ अध्यक्ष जुयादिल। वि.सं. २०४६ साल फागुण ७ गते सत्ता परिवर्तनया लागि शुरु जूगु जन आन्दोलनय् वय्कः दकलय् न्हापां प्रतिबन्धित नेपाल कम्युनिष्ट पार्टीया ध्वाँय् प्रदर्शन व जुलुस पिकागु द्वपनय् ज्वना जेल चलान व बहुदलया घोषण लिपा जेलं रिहा जूगु खः। लिपा वयाः वि.सं. २०५० मंसिर २९ गते तदनुसार १४ डिसेम्बर १९९३ खुन्हु नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले) व वय्कःया नेतृत्वय् दुगु नेकपा (एमाले) स्थायी समितिया सदस्य व जनवादी गणतन्त्र चीनया लागि तत्कालीन आवसीय शाही नेपाली राजदूत जुयादिल। नेकपा (एमाले) या सरकार मदयेकाः वय्कः नेपाः लिहां झाये धुंकाः जँलास्येया ल्वचं झन अप्वः कष्ट जूगुलिं वय्कःयात स्वया च्वनादीम्ह डा. ऋषि कुमार काफ्लेया सल्लाह कथं भारतया कलकत्ता स्थित बेल भ्यू नर्सिङ्ग होमय् भर्ना जुया डाइलेसिस यानाः स्वास्थ्य बांलाकाः नेपाः लिहां झाल। वय्कः अप्वः धयाथें पार्टीया ज्याझ्वलय् उसाँय् मदुसां सल्लाह व साहुति बिया देय् व जनताया भिंया लागिं न्ह्याबलें ल्याय्म्हपिं स्वयां कम मजुसे ब्वाँय् जुयादी। उलि जक मखु कम्युनिष्ट फुक्क छप्पँ छधी यायेगु कुत नं वय्कलं तक्वःमछि यानादिल। वय्कः नेता जक मखु छम्ह विद्वान लेखक व दार्शनिक नं खः। उकिं तुल्सीलाल कम्युनिष्टय् जक वरिष्ठ नेता मखु फुक्क नेपाःमितय् हे राष्ट्रियस्तरया वरिष्ठ नेता खः।
अचानक वि.सं. २०५४ साल श्रावण १७ गते शुक्रवाः तदनुसार ई.सं. १ अगष्ट १९९७ खुन्हु वय्कलं थ्व संसार त्वःतादिल। झीसं मचायेक वय्कः मदुगु थौं झिनिदँ दये धुंकल ।

वय्कलं भारत, पूर्व सोभियत संघ, जवदी गणतन्त्र चीन, उत्तर कोरिया, पूर्वी जर्मनी, पोल्याण्ड, चेकोस्लोभाकिया व थाइल्याण्ड भ्रमण यानादिउगु खः। लिसें वय्कलं झी नेपाःमितय्गु लागिं राजनीतिक, आर्थिक, धार्मिक व विविध पक्षया आपालं सफूत च्वया प्रकाशन याना दिउगु दु। वय्कलं च्वयादीगु चर्चित सफू मध्ये नेपाल कम्युनिष्ट आन्दोलनया देखा परेका मतभेदहरु, कुन बाटो, भारत सम्बन्ध, नेपालको भावी संविधान कस्तो हुनुपर्छ व संगठनात्मक समस्या आदि ख: ।

अन्तय् थौंया राजनीतिया ख्यलय् ला झीसं मदुम्ह वरिष्ठ राजनेता तुल्सीलालयात लुमंके माःगु जु हे जुल। व हे झ्वलय् थौं वय्कःयात थ्व हे च्वसुया मार्फत श्रद्धादेछाया ।

More Stories Like this