शुद्ध धर्म, धर्मात्मा, व कर्तब्य-२

डा. भगवानदास मानन्धर

मनू ब्रामण, क्षेत्री, बैश्य व शुद्र नं जुयाः प्यंगुलिं वर्णय् लाः:
झीसं मिखा चायेके माःगु मेगु छगू थाय् सामाजिक वर्गीकरणया विकृति नं खः। झीसं न्यना तया कि ब्रम्हुत ब्रम्हाद्यःया म्हुतुं पिहां वःगु हँ, क्षेत्रीत भुजां पिहांवःगु हँ, वैश्यत प्वाथं पिहांवःगु हँ, अले शुद्रत तुतिपालिं पिहांवःगु हँ। सृष्टिकर्ता ब्रम्हा थम्हं सृजना यानाः सृजनाया नियम पालना मयायेगु जुइ मखु। थ्व दक्व झीसं हे तटस्थ्ा जुयाः वैज्ञानिक रुपं स्वल धाःसा झीसं थुकी छुं तथ्य लुइके फइ मखु। मनू सकलें मांया गर्भं हे जक बुइ। जिं थौं छिकपिनि न्ह्यःने जि थः व छिकपिं सकलें नं थ्व प्यंगुलिं वर्णय् लाः धकाः दसि प्रमाण बियाः पुष्टि याये ।

थ्व ब्रमाण्डया थ्व संसारय् जि छम्ह मनू खः, सर्वश्रेष्ठ प्राणी खः उकिं जिके ब्रह्माया अंश दु उकिं जि ब्राह्मण खः। प्रकृतिया नियम थुइकाः पालन यायेगु, समाजयात लँपु क्यनेगु सृष्टिकर्ता ब्रह्माद्यःया ज्याय् सहयोगी जुया बीम्ह मनूयात ब्राह्मण धाइ, जिं व ज्या विज्ञानया विद्यार्थी जुयाः यानाच्वना उकिं जि ब्राह्मण खः। जि थन आखः ब्वंकाः छम्ह प्राध्यापकया ज्या यानाच्वना, उकिं जि ब्राह्मण खः।
सोझा निर्दोषपिंत दमन, सास्ती बल्लाःपिंसं यानाच्वंगु जिं सुम्क स्वयाच्वने मफु व दमनया प्रतिकार यायेत जि दने। उकिं जि क्षेत्री खः। नेपाः देय् थौं अति समस्यां पिहां वयेमाःगु दु। गुगुं जातिं, भासं, वर्णं आदि आदिपाखें छगुलिं मेगुयात हेपे यायेगु, चीधं तायेकेगु, असमानता क्यनेगुपाखें देय्यात मुक्त यायेमाः धकाः थःहे न्ह्यचिलाः ब्वति काः वने उकिं जि क्षेत्री खः ।

जि थन जागीर नयाः थःगु परिवारया पालनपोषण यानाच्वना। ल्हाः फयाः तलब चूलाकाः खर्चया हिसाब तया, अथे हे ट्यूसन ब्वंकां जिल ला, मेगु कक्षाभार अप्वः कयां जिल ला जिं थीथी थप ज्या यानाः थःगु आर्थिक स्थिति बल्लाकेगु कुतः याये, उकिं जि वैश्य खः। अझं याये फुसा मेमेगु बनेज्या यानाः नं जिं थःगु परिवारया आर्थिक स्थिति बल्लाके, उकिं जि वैश्य जुल ।

समाजय् सफासुग्घर यानाः सकस्यां लोकया स्वास्थ्य कामना याःपिं, लँपु, गल्लि, त्वाः, सहरबजाः सफा याःम्ह गथे लः चले मजूपिं जुइ? यदि थःगु छेँय् पाइखाना जाम जुल धाःसा जि थः हे दकलय् न्हापां व जाम खोले यायेत न्ह्यचिले। जिगु छेँयात सफासुग्घर याना तयेगु ज्या जिगु नं खः। उकिं जि शुद्र नं खः ।

थन समाजय् लः चले मजूपिं दलित धकाः समाजं बहिष्कार याना तःपिं नं दु। मनू मनू हे खः गथे सुं लः चले जूम्ह व मजूम्ह जुइ? लुँयागु बांलाःगु तिसां तियाः पार्टी भ्वय् नःवनेबलय् तिसा तिउम्हेसिया मान मर्यादा अप्वइ धाःसा उगु यइपुगु तिसा दयेकूम्ह सृजनाकर्ता सुनार गथे अछूत जुइ? बुँइ ज्या यायेत ज्यासलय् चःति हायेकाः बुँज्याया लागिं थीथी ज्याभः दयेका बीम्ह कामी गथे लः चले मजूम्ह जुइ ?

हानं छक लिसा काये कि जि थ्व समाजया पुस्तौंनिसें वा शताब्दींनिसेंया मनूतय्गु अनावश्यक औपचारिक वर्गीकरणय् मलासे झी दकलय् न्हापां मनू खः। यदि जि वर्गीकरणय् लात धाःसा जि ब्राह्मण, क्षेत्री, वैश्य व शूद्र नं जुयाः थ्व प्यंगुलिं वर्णय् लाः। अथे हे छिकपिं सकलें नं थ्व प्यंगू वर्णय् लाः। व शब्द ''वर्ण'' variable खः। वहे मनू ई कथं गबलें ब्राह्मण जुयाः ज्या यानाच्वनीसा गबलें वैश्य अथवा क्षणक्षणय् कर्तव्य पूवंकेगु झ्वलय् कर्म कथं वर्ण फरक जुयाच्वनी। दसुया लागिं जिं छम्ह पासा आकाझाकां लँय् नापलात। दकलय् न्हापां म्हं फु मफुया भिंतुना कालबिल जुल। अनंलि थौंकन्हय् छु ज्या जुयाच्वन धइगु खँ न्ह्यात। थ्व ज्या थज्याःगु उद्योग, व्यापार याना जुया धइगु खँग्वः जुल। आः जिपिं थ्व ईया लागिं वैश्य जुल। अनंलि थःगु ज्याय् थज्याःथज्याःपिं, थ्व थ्व संस्था, वर्गं झीत अहितया ज्या यानाः दुःख बियाच्वन, अन्याय यानाच्वन उकिया लागिं झीसं थज्याःगु ग्वसाः ग्वयाः प्रतिकार याना, सकलया हितया लागिं थज्याःगु ज्या यायेत सुझाव बिया जुया धइगु खँ जुल। उकिं थ्व ईया लागिं जिपिं क्षेत्री जुल। झीसं आध्यात्मिक चिन्तन मनन, द्यःतय्गु गुण लुमंकाः थःगु जीवनय् बांलाःगु पुन्यमार्ग थुइका जुइमाःगु मार्गदर्शन बारे चर्चा यात धाःसा व ईया लागिं जिपिं ब्राह्मण जुल। अथे विज्ञानया विकास बारे उकिया नियम, सिद्धान्तया बारे सहलह जुल कि नं जिपिं ब्राह्मण जुल। अथे हे पुलांगु खँ लुमंकाः अय्लाःथ्वँ त्वनाः जुयागु, लज्जास्पद, हिंसात्मक ज्या यानागु बारे झसुकाः तयेमायेक खँ जुल धाःसा व ईया लागिं जिपिं शुद्र नं जुल। उकिं थीथी ईया ज्याखँ, क्रियाकलाप, गतिविधि कथं छम्ह मनू ब्राह्मण नं जुइफु, क्षेत्री नं जुइफु, वैश्य नं जुइफु अले शुद्र नं जुइफु। अझ थ्व तर्क सत्ययात शुक्ष्मरूपं स्वत धाःसा हरेक मनूया क्षण क्षणय् वइगु बिचाः, चिन्तन मनन कथं व व्यक्ति क्षण क्षणय् ब्राह्मण, क्षेत्री, वैश्य, अले शुद्र नं जुइ। थथे वर्गीकरणया सरलं अर्थ थुइके फत धाःसा ईया माग कथं, कर्तव्यप्रधान कथं, कर्म कथं, ई कथं मनूतय्गु वर्ण हिलां तुं च्वनी। व वर्ण शब्द constant मखु। व समाजं घाकातःगु वर्ण मनू जन्म जुसें मसीतले स्थायी जुयाच्वनी मखु। व वर्ण अनित्य खः। धायेमाल धाःसा प्यंगू वर्णया मनू जातिया विभाजन काल्पनिक विभाजन जक खः। दकलय् न्हापां झी मनू खः, वहे वास्तविकता खः। दक्वं वर्ण मानव धर्मय् लाः। वहे मानव धर्म हे सत्य खः। वहे नित्य खः ।

नेपाः पुण्य भूमि, स्वर्ग भूमि खः:

थ्व संसारय् मनू सर्वश्रेष्ठ प्राणी खः। अथे हे मनू सर्व विनाशकारी नं खः। थन मनू त्वःताः मेपिं प्राणीं थ्व प्रकृतियात स्यंकूगु मदु। थ्वहे सर्वश्रेष्ठ प्राणी धाःपिं मनूत हे जक विनाशकारी खः। थ्व झीगु देय् स्वर्ग भूमि खः। थौं झीसं स्वर्गयात थःगु अज्ञानतां नर्क दयेकाच्वना। लुम्बिनी वनय् सिद्धार्थ गौतम शाक्य थेंज्याःम्ह जन्म जुयाः बुद्धत्व प्राप्त यानाः थुगु युगया बुद्ध जुयाबिज्यात। थ्व देय् भूमिइ नीच्याम्ह बुद्ध मध्यय् न्हय्म्ह बुद्धपिं सिखि, विश्वम्भू, क्रकुछन्द, कोणागमण, काश्यप, कनकमुनि, सिद्धार्थ गौतम बुद्ध नापं यानाः २५ प्रतिशत बुद्धया जन्मभूमि खः। गन बुद्ध जन्म जुइ उगु भूमि स्वर्ग सिवाय मेगु छु खः? सकल ऋषिमुनितय् आश्रम, तपोभूमि स्वर्ग सिवाय् मेगु छु जुइ? थन अनेक अमृत तुल्य जडीबुटीत दु। नेपाल थज्याःगु देय् खः गन सतप्रतिशत त्वने जिउगु लः दु। थन अमृततुल्य हिमालय पर्वतं खुसिबाः वयाः सागरय् मिले जूवनी। थज्याःगु थाय् स्वर्ग मखु ला? तर नेपाःमितय्गु अज्ञानता, अस्वस्थ्य बिचाःया हुनिं थ्व देय्यात नरक दयेकल ।

ल्याय्म्ह ल्यासेत विदेशय् पलायन जुइ मजिउ:

जि उच्च शिक्षा प्राप्तिया निंतिं सन् १९८७ निसें १९९९ तक माल्दाभिया गणराज्यया राजधानी किशिनेभ शहरय् च्वनाः आखः ब्वना। उगु इलय् सोभियत संघ कुचा दलाः झिंन्यागू राज्य जूगु मध्यय् माल्दाभिया गणराज्य नं माल्दोभा स्टेट नांया छगू बिस्कं राज्य जूवन। व झिंनिदँया अवधिइ अनया जनजीवनय् वःगु हलचल, उथलपुथल मनूतय्गु स्वभावया परिवर्तन, बिना तलब लांलां ज्या यानाः च्वनेमाःगु समस्या, पाउरोटी छगःया निंतिं घण्टौं लाइन च्वनेमाःगु अवस्था, मनूतय्गु जीवनय् दुःखया बखतय् दुःख म्हो यायेत समाजया महत्व बारे थःगु मिखां स्वया वया। जि आखः ब्वना च्वनाबलय् छम्ह निम्ह शिक्षकतय्सं विदेशी विद्यार्थीतय्त धाः कि छिमिसं बांलाक आखः ब्वँ, मखुसा छिमिगु देशय् वनाः बांलाक ज्या याये फइ मखु, जिमिगु बेइज्जत जुइ न्हां। सुं अन हे च्वनाः ज्या यायेगु मतिइ तःसा जिमिगु देय् जिमिसं हे दयेके छिमिगु देशय् छंगु आवश्यकता दु, छिपिं लिहां वनाः बांलाक ज्या यानाः जिमिगु नं नांतया बिउ धकाः धाःगु दः अझ नं झलझल लुमं। धायेगु हे खःसा दः विद्यावारिधि हासिल यायेगु इलय् छम्ह जिमि गुरुं थःगु छेँय् च्वनेगु थाय् बियाः आखः ब्वंकाः थः हे काय समान व्यवहार याना तल। आधुनिक वैज्ञानिक ज्ञान बारे सहलह यायेत दः पासा थें नं जुया बिल। अले थःगु कर्तव्यबोध कयाः ज्या यायेत इनाप नं यानादिल। थन सयेकाः वनागु वैज्ञानिक ज्ञान बांलाक छ्यलाः थःगु देशय् वनाः सेवा या धाःगु सन्देश नं बिया दिल। थन भूतपूर्व सोभियत संघ (रुस) देशया शिक्षकतय्सं थः विदेशी विद्यार्थीतय्त दक्ष जनशक्ति तयार यानाः थःथःगु देय् सेवा यायेमाःगु कर्तव्यबोध याकूगु स्वर्णिम उदाहरण अति प्रशंसनीय जू ।

More Stories Like this