राष्ट्रवादी चिन्तन दयेमाल

कृष्ण प्रजापति

देशय् एमाले नेता माधव नेपालया नेतृत्वय् सरकार नीस्वंगु लत्या हे मदुनिवं प्रमुख प्रतिपक्षी माओवादीं राष्ट्रिय सरकारया नामय् हाकनं थःपिनि नेतृत्वय् सरकार दयेमाःगु सः थ्वयेका हःगु दु। न्हूगु सरकार दयेकेगु व वर्तमान सरकार क्वःथलेगु थेंज्याःगु राजनीतिक कासां जक नं देश याकनं विकास जुइ वा देशय् स्वतन्त्रता बहाली जुइ धइगु मदु। राजनीतिक नेतातय्के राष्ट्रवादी सोच मंत व सत्ताय् थ्यंकेगु निंतिं जक न्ह्याबलें परमुखापेक्षी जुयाच्वन धाःसा कन्हय् झीगु देश विदेशीतय्सं तप्यंक हे हस्तक्षेप यानाः नया बिल हे धाःसां नं झी इराक थें स्व जक स्वया च्वनेत बाध्य जुइ माली। अथे जुयाः थौंया आवश्यकता राष्ट्रिय सरकार मखु राष्ट्रवादी चिन्तन खः। पंचायतकालय् पंचत गुलि राष्ट्रवादी जुया क्यंगु खः, वर्तमान प्रजातान्त्रिक व वामपन्थी शक्ति उलि राष्ट्रवादी जुयाः क्यंगु खने मदु। मातृका व बीपीया पालय् हे जक कोशी व गण्डकी भारतयात मिउगु दसु दु । पंचायतकालय् बरु भारतीय सेनायात वयागु हे देशय् तुं लित छ्वयेगु ज्या जूगु दु। अथे हे तुं नेपाःया सदनय् भारतीय प्रतिनिधियात बहिष्कार याःगु नं राष्ट्रिय पंचायतं हे खः। तर देशय् २०४६ सालया जनआन्दोलन धुंकाः नं कालापानीं भारतीय सेना लित यंकेगु सः त्याजिक थ्वये फुगु मदु।
राष्ट्रियतायात च्वन्ह्याकेगु लागिं राष्ट्रिय चिन्तन तसकं हे आवश्यक जुइ। पंचतय्सं द्वपं बिउथें हे प्रजातान्त्रिक शक्ति नेपाली कांग्रेस भारतमुखी व बामशक्ति कम्यूनिष्टत चीनमुखी जुइगु जुल धाःसा थ्व देशय् राष्ट्रवादी शक्ति गन वनाः मालेगु? कम से कम झीगु देशया मान मर्यादा दयेकेथें राजनीतिक नेतातय्सं थःगु देश प्रति गौरव तायेकेगु स्वभाव आः हे शुरु यायेमाःगु दु। मखुसा बुलुहुँ थ्व देश नं म्हिगः गथे सिक्किम भारतय् मिले जूवंगु खः, नेपाःया हविगत नं अथे हे मजुइ गथे धायेगु? छाय्धाःसा झिंनिदँ तक भारतय् च्वनाः जनयुद्धया नामय् नेपालय् उथलपुथल यानाः सत्ताय् थ्यनेवं आः सत्तां पिने च्वनाः नं माओवादीं नेपाली जनतायात म्हिगः गथे ख्याना जूगु खः, आः नं उगु स्वभाव त्वःतेफुगु मदुनि। एमाले सरकारय् च्वनाः नं नेपाली कांग्रेस व भारतं सुजातायात बीगु सल्लाह अःखः छुं नं ज्या यायेफुगु स्थिति हे मदुनि। कन्हय् थुगु हे स्वभाव निरन्तर कायम जुयाच्वन धाःसा भारत मदयेकं थन छुं हे याये मफइगु अवस्था तकं वया बी। व इलय् झीसं गन राष्ट्रियता माः वनेगु अले गन राष्ट्रिय सरकार धकाः फुक्कं राजनीतिक पार्टी दुथ्याःगु सरकारया कल्पना यायेगु ?

झिंनिदँ निरन्तर जनयुद्ध यानाः सत्ताय् थ्यंगु एनेकपा (माओवादी) थौं एकीकृत माओवादी जुइधुंकलं नं उमिगु सोच समाजवादी गणतन्त्र तक मथ्यंनि। जनयुद्ध यात तर अन्तिमय् लोकतान्त्रिक गणतन्त्र हे स्वीकार यात। आः नं जनयुद्धं वःगु गणतन्त्र धायेके फुगु स्थिति मदु। छाय् धाःसा थुगु पूंजीवादी ब्यवस्थाय् हे माओवादी पार्टी नं समाहित जुया व थःपिनि नेतृत्वय् हे जूसां कम्युनिष्टतय् पुँजीवादी सरकारय् वनेमाःगु स्थिति ल्यं दनि। अथे जुयाः नं आः नकतिनि जक क्वचाःगु माओवादीया केन्द्रीय बैठकं नं हाकनं हाकनं सत्ताय् वने फुगु लँ स्पष्ट रुपं हे चायेकूगु दु। अथे धइगु कम्युनिष्ट चरित्र क्यनेत स्वयाच्वंगु मदु। माओवादी दुने नं स्वंगू चरित्र स्पष्ट खने दु। आः नकतिनिया हे बैठकं निर्णय याःकथं हे क्रान्ति यायेमाः धइगु लाइनयापिं नं माओवादी दुने दनि। झिंनिदँ ताःहाकःगु जनयुद्ध लिपा पुँजीवादी भासय् वनाः जनतायात गद्दारी याःगु महसुस उगु पार्टी दुने नं जुयाच्वंगु दनि। मेगु पुचः खः, आः हाकनं मेगु बिद्रोहया तयारी यायेमाः धाइपिं। उमिगु नं खास बहुमत मदु। थौं ला युद्ध मार्फत सत्ता कब्जा यायेगु सम्भव हे मदु बरु कानुनी संघर्ष यायेमाः धाइपिनिगु बहुमत उगु पार्टी दुने अप्वः खने दयाच्वंगु दु ।

थुकथं नेपाःया वर्तमान राजनीतिक माहौलयात थुइका स्वयेगु इलय् थन कम्युनिष्ट शक्ति उलि च्वन्ह्याये फयाच्वंगु मदु। कम्युनिष्टया नामय् दुगु पुँजीवादी व बुर्जुवा शक्ति हे जक हावी जुयाच्वंगु दु। अझ थ्व पुँजीवादी शक्ति नं राष्ट्रियताया मामलाय् गम्भीर मदु। सत्ताय् मथ्यंतले भारतीय विस्तारवादया विरोध यायेगुनिसें अमेरिकी साम्राज्यवादया लं त्वकेगु तक याइपिं नेतातय्सं हे सत्ताय् थ्यनेवं भारतयात न्ह्यःने लाःथे म्हुतु हाये मजिउ धकाः सार्वजनिक रुपं न्ववायेधुंकी। रक्षा मन्त्रींनिसें परराष्ट्रमन्त्री तकया अभिब्यक्ति उकथं हे सतकय् जूतले धिसिमिसि धायाः थ्वयाच्वंगु खःसा आः सदनय् भारतमुखी अभिब्यक्ति बीगु ज्याय् धेंधेंबल्लाः यानाच्वंगु दु। थथे भारतीय विस्तारवाद व अमेरिकी साम्राज्यवादया विरोध यायेगु साहस मक्यंतले न्ह्याम्ह हे नेता मन्त्री प्रधानमन्त्री जूसां वा न्ह्यागु हे पार्टीया सरकार नीस्वंसां नेपाःया राष्ट्रियता च्वन्ह्याइ धइगु म्हो हे जक सम्भावना दु। गलत बिचाः व सोचं नेपाःया राष्ट्रियता च्वन्ह्याये फइ मखु ।

राष्ट्रियता प्रति उच्च मूल्यांकन याये मफुगु कारणं हे सरकारं स्थानीय निकायया निर्वाचन यायेगुली ध्यान मतःगु खः। जुइ हे फइ मखु धाःगु संसद गथे पुनर्स्थापना याःगु खः अथेहे स्थानीय निकाय नं पुनर्स्थापना यायेमाःगु खः। नापं संविधानसभाया चुनाव सम्पन्न जू थें थ्व सरकारं स्थानीय निकायया चुनाव नं याना क्यनेमाःगु खः। तर कमल थापां यायेफुगु स्थानीय निकायया चुनाव तकं थौंया शक्तिशाली सरकारं यायेफुगु मदु। थ्व नं भारतीय इशाराय् सरकार चले जुयाच्वंगुया मेगु दसु खः। खालि भारतं धाः थें च्वनीपिं नेतात हावी जुयाच्वंगुलिं हे स्थानीय जनताया समस्या प्रत्यक्ष रुपं समाधान याये फइगु स्थानीय निकायया चुनाव याके मबिल। अथे जुयाः हे तराइलय् असन्तोष अप्वयावल। यदि स्थानीय समस्यायात समाधान याइपिं जनप्रतिनिधित दुगु खःसा तराई लागाय् उलिमछि उपद्र मजुइगु खइ। नापं स्थानीय निकाय धइगु थीथी समस्या समाधान याये फइगु व जनता नाप प्रत्यक्ष स्वापू दुगु निकाय जूगुलिं नं थुगु संस्थायात जीवन्त यायेमाःगु अति आवश्यक जुल । कर्मचारीतय् असन्तोष व थीथी कथंया समस्या ब्वलंगु नं स्थानीय निकायय् प्रतिनिधि मदुगुलिं हे खः। अथे जुयाः राष्ट्रियता व राष्ट्रिय गौरवयात च्वन्ह्याकेगु लागिं नं सरकारं उलि हे ध्यान तयेमाःगु खनेदु ।

More Stories Like this