धस्वाःगु बुंगद्यः गबलय् साले दइ ?

कृष्णराज श्रेष्ठ

नेपाःया दकलय् ताःहाकःगु रथ जात्रा कथं नांजाःगु यलया बुंगद्यः जात्रा खः । सहकालया द्यः ह्याउँख्वाः करुणामय झी नेपाःमिया पूजनीय राष्ट्रिय आराध्य द्यः खः । थ्वहे कारणं थ्व द्यःया जात्रायात यल येँ व ख्वपया मंकाः जात्रा कथं न्यायेकेगु याइ । थ्व स्वनिगःया मंकाः जात्रा खः ।

बैशाख शुक्ल प्रतिपक्षँ कुन्हु यलया पूच्वय् रथय् करुणामय विराजमान यायेधुंकाः शुरु जुइगु थ्व जात्रा जावलाख्यलय् भोटो क्यनेधुंकाः क्वचाइ । पूच्वं गाबाहाः-मंगबजाः-हःखा-सौगः-नुगः-लुँहिति-ओकुबहाः-थपाहिति-थैना-इति-लंगख्यः तक सालाः नैंक्याः कुर्केगु जात्रा यायेधुंका इति त्वालं कुमारीपाटी जुयाः जावलाख्यलय् सालाः प्यन्हु लिपा भोटे जात्रा यानाः थ्व ताःहाकःगु जात्रा क्वचायेकी । थ्व जात्राय् यक्व यक्व मनूतय्सं ब्वति काइगुलिं थ्व जात्रा स्वयेगु तसकं न्ह्यइपु । बुराबुरिलिसें मचापिंसं तकं लय्तायाः ब्वति काइगुलिं थुकियात लोकंह्वाःगु राष्ट्रिय जात्रा धायेफु । सहकालया द्यः भाःपियाः दछिया लागिं यःगु खाद्यान्न चूलाये फयेमा धकाः फ्वनेत नं मनूत थ्व जात्राय् छन्हु न छन्हु अवश्य ब्वति काः वइगु खः ।

थज्याःगु तःधंगु राष्ट्रिय जात्रायात खालि चले याये कथं जक थौंकन्हय् गुथि संस्थानं ज्या यानाच्वंगु खनेदु । रथ स्यनेगु क्रम छुं दँ न्ह्यवंनिसें नियमित जुयाच्वंगु दु । हावा फुस्के जूगु पाचड मोटर थें रथयात थासंथासय् मर्मत यानाः जात्रा न्ह्याकाच्वंगु दँदँ दत तर थ्व गम्भीर विषययात सम्बन्धित निकाय गुथि संस्थान व सरकारी जिम्मेवार निकायं खेलांची जक तायेकाच्वंगु दु । रथ दयेकेगु ज्याय् आवंलि जन प्रतिनिधितय्गु निगरानी दयेमाःगु खनेदु । थुकी भाषा विशेषज्ञतय्गु ग्वाहालि नं कायेमाःगु दु ।

अथे हे जात्राया झ्वलय् रथ सालीगु च्वय् रुटय् सतक तसकं बांमलाः । जात्राया इलय् पाइन्ट पर्के थें टुक्रा टुक्रा पीच याइगुलिं सतक रथ सालेगु लागिं उपयुक्त मजू । अय्नं अपार जनताया स्वतःस्फुर्त श्रद्धाया बलं जात्रा छगू बल्लबल्लं न्ह्यानाच्वंगु दु रथ छगू साला हे च्वंगु दनि । थ्व तसकं च्वछायेबहः जू । मेगु थ्व जात्राया पंगः कथं वयाच्वंगु धइगु थ्व लागाय् न्हून्हूगु छेँ दयेकेगु क्रमय् यक्व पिनें वयाः टप पिकाइगु चलन जुया वयाच्वंगु दु । थ्व बांलाः मजू । जात्राया इलय् छेँथुवाःत ग्याःचिकु कयाच्वनेमाःगु अवस्था म्वाःसां म्वाःसां मवःसां जिउ । कःसिया पःखाः पाखा टप रथं स्यंकाः अप्पा कुतुं वयाः मनू घाःपा जुयाः जात्रा हे म्हाइपुइगु अवस्था नं जुयाच्वंगु दु । थज्याःगु खँय् जात्रा चले याईपं सिबें नं छेँ दनीपिंसं हे बिचाः यायेमाःगु खनेदु । थःगु छेँ बुंगद्यः सालीगु रुटय् लाः धइगु खँयात वाःचायेकाः वहे कथं छेँ दनेगु ज्या वय्कःपिंसं यायेमाः ।

छुं दँनिसें ज्यापु समाज यलया ग्वसालय् जात्रा व्यवस्थित यायेगु ज्या जुयाच्वंगु दु । गुकिं यानाः जात्रा तसकं व्यवस्थित व सुरक्षित नं जुयाच्वंगु दु । थ्व बांलाःगु खँ खः । थुकिया लागिं ज्यापु समाज यलया सकल लय्ताः ज्यामितय्त सुभाय् बीमाः । फस्ट एड स्वास्थ्य सेवा लः वितरण सेवा रथ साले अःपुइक रथ सालीपिंत घेरे यानाः हयेगु सेवा रथ धेचुलाः न्ह्याके मफइबलय् छेँय् छेँय् वनाः रथ सालाः धस्वाकेगु सेवा अथे हे रथयात इलय् ब्यलय् ब्रेक बीगु सेवा थज्याःगु तसकं थाकुगु ज्यात ज्यापु समाजपाखें जुया वयाच्वंगु दु गुकियात न्ह्याक्व च्वछाःसां म्हो हे जुइ ।

जनस्तरं थ्व जात्राय् न्ह्यागु दुःख कष्ट कया वःसां जात्राया जिम्मेवार निकाय गुथि संस्थानं जात्रायात थःपिनि नियमित 'ड्यूटी' जक तायेकाः लापरवाही यानाच्वंगु दु । दँय्दसं रथ छाय् स्यन रथ गय् यानाः बल्लाक दयेकेगु सुयाके राय सल्लाह काःसा रथ तप्यंक धस्वाकाः दयेके फइ बजेट मगाःसा सरकारयाके फ्वनेगु आदि थेंज्याःगु समस्यापाखे गुथि संस्थान गम्भीर खने मदु । गुथि संस्थानया सुस्त व्यवहारं यानाः थ्व जात्राय् जनस्तरं माक्व ग्वाहालि याःसां जात्रा थातं मलाना वयाच्वंगु यक्व दँ दत । थ्व देय्या प्रतिष्ठानाप स्वापू दुगु जात्रायात अझ व्यवस्थित व सुरक्षिँत यायेत माःगु व्यवस्था जुइमाः धइगु यक्व मनूतय् धापू दु । थ्वपाखें सम्बधित निकायत जिम्मेवार जुइमाःगु दु । थ्व जात्राय् बुंगद्यःया लिउलिउ सालीम्ह चाकबाहाःद्यः सालीपिं मस्तय्गु उत्साह तसकं स्वये न्ह्याइपु । थ्व उत्साह ल्यनाच्वंत्तले थ्व जात्रा नं ल्यनाच्वनी । उत्साह गबलें मसीमा ।

More Stories Like this