अंक ब्वब्वं जि न्हिले

मिंजंतय् ल्याः म्हेँ जुया वनाच्वन । खवर ब्वने । मतिइ तये । मिंजंत भकाभक विदेशय् वनाच्वना । गुलिखें गामय् ल्याय्म्हत हे मदु । पिने वनेगु चलनं यानाः । न्यने । देशय् लजगाः दुगु मखु । छुं व्यवस्था मदु । मवनी नं गथे । वंपिंत वने मते थन हे च्वं धाये फइगु स्थिति मदु । थःगु देया अवस्था व हे खः । मिंजतय् ल्याः म्हेँ जुयावनी । स्वाभाविक खः ।

उबलय् नं मिंजंत ल्हासा वनी । व्यापार यायेत । न्हापा न्हापा नं थज्याःगु चलन दु । ल्हासाय् मिसात यंके मजिउ । ल्हासाय् कलापिं यंके मदु । ल्हासा वनीगु चलनं छेँ लाइपि मय्जुपिनि दुःख जुइ थज्याःगु दुःख प्वंकातःगु पुलांगु म्येत दु । देशय् लजगाः मदयाः भाजुपिं प्रवासय् वने माली । दँदँ तक तिरिपिंलिसे बाया च्वनेमाली । मिजंतय्सं ला ल्हासाय् समिनीत ज्वनी । रसवस याइ । धात्थें अव्यक्त पीडा ला छेँय् याकः जीवन हनेमाःपिं मिसापिनि जुइ । मिसातय् उबलय्या पीडाबोध संदेस वनीगु विषयया म्येपाखें अनुभव याये फइ ।

अथे हे लाहुर वनीगु चलन वइ । देशया हर्ताकर्ता ल्याय्म्हत विदेशी सैनिक सेवाय् वनी । कर्पिनि देया निंतिं बहादुर जुइ । ल्वाइ । देशय् काय मस्त बुइकी । तर छु याये ज्या बी फइ मखु । लही फइ मखु । कर्पिनि देसय् ध्वानाछ्वये माली । थौकन्हय् ला खँल्हानाः हे मब्याः । विश्वया स्थिति हिली । यक्व देशय् लुखा चायेकी । ज्या याईपंत । झीगु देया युवात आकर्षित जुइ । आर्थिक लाभया म्हगस खनी । लाखौं लाख युवात थौं विदेशय् । जिं बिचाः याना । मिजंतय् ल्याः म्हो जुजुं वन । शायद थ्व बुखँ देशं मिजंमस्त विदेशय् वंगु खँयात संकेत याःगु जुइमाः ।

तर वास्तविकता अथे मखइ च्वन । बुखँ पूवंकं ब्वना । नुगः गरखेसे च्वनी । छु धाःगु थ्व । छु खँ थ्व । म्वाःमदुगु खँ । हिमी चाय् मास्ते वइ । छु च्वःगु धात्थें । विश्वस्त जुइत स्वये । लिसा कया ब्वने । धाःगु व हे खः । शंका दइ मखु । ततःधंपिं वैज्ञानिकताय् धापू खनी । नियमित अनुसन्धान यानावःगु निष्कर्ष । गय् पत्याः मयाये । मनं जिद्दी यायेत स्वये । मखु गय् पत्याः याये फइ । खः हे खःसा नुगलं स्वीकार याये थाकुइ । नुगः खिन्न जुइ । आः छु याये । गज्याःगु न्यनेमाःगु । छु जुइगु जुइ । नुगः तयां तये जी मखु ।

'मिजंतय् ल्याः म्हो जुयाः वन…………… ।' थ्व बुखँ झीगु देया सन्दर्भय् जक मखु खनी । विश्वया सन्दर्भय् वःगु खनी । विश्वय् मिजतय् ल्याः न्हियान्हिथं म्हेँ जुया वनाच्वन । मिजं जाति हे फुइगु न्हि वइ । प्रसिद्ध वैज्ञानिकतसें भविष्यवानी याइ । मिजं जाति स्वयंम म्हासे जुइगु बुखँ । थ्व गये जुइ । शायद मिजंतय्त जक हमला याइगु महामारी ल्वय् वइ धाःगु ला मिजंतय्त जक ल्ययाः ल्ययाः यंकीगु ल्वचं दुःख बीन ला गज्याःगु किटाणु जुइ व । मिजं जातियात हे शत्रु खनिम्ह । म्ह जिरिङ्ग जुइ । पीसे च्वनी । मिजं जाति हे सुनावनी । तनावनी । फुनावनी । अले सृष्टि चक्र गथे चाःहुली भराय्दंगु न्ह्यसः लुइ ।

मिजं जातिया अस्तित्व संकटया न्ह्यसः । म्हिगः म्हीग नं दु जुइमाः । जिं बिचाः याये । पुलांगु समाज काय पक्षपाति जुइ । समाजय् काय माः । काय म्हइ । प्रकृती मिजं जाति सुनावनी । तःधंगु सम्भावना दु । काय प्रतिया आग्रह । शायद थ्वहे सम्भावनां मचायकः हःगु चिन्ताया लिच्वः खः ला भारतया छगू गामय् अध्ययन जुइ । अन गर्भय् अधिकांश मिसा मचात खनेदइ । मिजं मचात तसकं म्हो । थ्वहे कारणं मिसा मचात गर्भं क्वकाइगु चलन जुया वइ । तथ्यांकं मिजं जातिया जन्मय् ल्याखय् शिथिलता खनेदइ । मिसा मस्तय् ल्याः अप्वः । मिजंमस्तय् जन्म ल्याः कुहां वनाच्वना । थ्व प्रकृती वःगु हिउपाः खः । मनूतय् सामाजिक सांस्कृतिक जीवनय् थ्वहे अनेक कथंया प्रभाव लाका हइ । मिसा जाति व मिजं जातिया ल्याखय् थथे हे दूरी अप्वया वना कि थुकें सामाजिक सांस्कृतिक जीवनय् जरुर लिच्वः लाकी ।

जितः लुमं । शायद वि।सं। २०१६ पाखे । तत्कालिन संसदय् बहुविवाहया विरोधय् विधेयक हइ । उबलय् बहुविवाह पक्षय् प्रवुद्ध नेतातसें नं न्ववाइ । प्रवुद्ध नेतातसें बहुविवाहया विरोधय् न्ववायेमाःगु खः । छाय् पक्षय् बिचाः प्वंकल । सायद उपिं रुढीवादी जुइमाः । नारीवादया विरोधी । उबलय् प्रवुद्ध नेतातसें बहुविवाहया पक्षय् थज्याःगु तर्क बी । मिजंतय् ल्याः म्हो । मिसातय् ल्याः अप्वः । ल्याया असन्तुलन बहुविवाहया पक्षय् दु । न्ह्यागु हे तर्क बिउसां प्रवुद्ध नेतातय् बिचाः समर्थन यायेबह जुइ मखु । उबलय् जिं उमित कुंखिने ।

थौं मिजं जाति हे न्हना वनीगु खँ वयाच्वन । मिजं जाति फुना वनी । मिसाया ल्याः अप्वइ । विवाह यायेगु खँ ला छखे हे लाइ । प्रजननक्रिया थामे यायेत नं मिजंत चूलाके अःपुइ मखु । मिजंया लागिं लाकलुकु जुइ । तानातान जुइ । मिजं अपहरण सामान्य जुइ । बजारय् निन्हुप्यन्हु आलु मदइबलय् मनूतय्त गज्याःगु समस्या जुइ । छुं हे नयेगु मदु धैथें जुइ । आलु ब्लाय्क जुइ । सुलाः सुलाः मीपिकें न्याये माली । मिजं जाति तना वनी । मिजंतय् ल्याः म्हो जुइ । उमिगु आपुर्ती म्होति जुइ । बजारय् संकट जुइ । अले मिजंतय् ब्लाय्क जुइ । खुयाः खुयाः मिजंया कारोबार न्ह्याके माली । बहुविवाह मजिउ । हालां छु याये । उबलय्या परिस्थिति विवाह प्रथां गज्याःगु लँ लीगु जुइ । गज्याःगु विवाह चलन वइगु जुइ । मिजं जाति संसारं हे विलीन जुया वन कि । संसारय उबलय् छु छु जुइगु जुइ । अनुमान याये । हिमी चाये मास्ते वइ । ख्वय् मास्ते वइ । जि मिजं । जितः हीनताबोध जुइ ।

मिजं जाति तना वनाच्वगु दु । गना फुना वनाच्वंगु दु । थ्व बुखँ ब्वसांनिसें पशुपती उखेथुखे लानाच्वंगु लिंगत मिखा न्ह्यःने ठिङ्ग दं वइ । बिचाः याये संसारय् मिजं जाति तनी । फुइ । अले मिजं जाति सालिक जुयाः ल्यनी व लिंगत । शायद लिंग पुजा नं मिजं जातिया व संकटपाखे सचेत यायेत न्ह्याःगु सांस्कृतिक चलन जुइमाः । होशियार सतर्कताया सन्देशया थाँत खः उपि । लिंगत पतिंचां धस्वाकाच्वंगु संकेत थें अनुभव जुइ ।

थौंकन्हय् कृत्रिम गर्भाधानया खँ वइ । प्रजननया लागि मिजंया लिंग हे माः धइगु मदु । पुसा बैंकत दु । बजारय् स्वां तरकारीया पुसा न्याये दइ । मनू पुसा नं अथे हे न्याये दइ । पुसां ज्या काये फइ । मिजं जाति फुतं छु जुल ? मन तयेत स्वइपिं दयेफु । तर थ्व पलख मन तयेगु खँ हे जक जुइ । भर कायेफइगु वास्तविकता जुइ मखु ।

मिजंया पुसाया बैंक पसः दयेफु । तर पुसा चूलाकेत ला मिजं जाति माः । मिजं हे विश्वय् अभाव जुल कि पुसाया जक सम्भव जुइ मखु । कृत्रिम गर्भाधानया खँ वइ मखु । पुसाया अनिकालं हे हइगु संकट खः मिजं जातिया अन्त ।

मिजं जातिया पुसाय् म्हयाय् काय जुइगु तत्व दइ । काय जुइगु तत्व प्राकृतिक रुपं हे गना वनाच्वन । कमजोर जुजुं वनाच्वन । शिथिल जुजुं उपिं पूरा सुना वनीन । काय मचा दइगु सम्भावना आ शुन्य जुइ । जातिं जातिया अन्त जुइ । वैज्ञानिकतसें त्रासदीय भविष्यवाणी याइ । त्वहः मिजं जातिया अन्त । तर निष्कर्षय् मनू जातिया हे अवशान जुइ । अन्त जुइ । प्रजननक्रिया मिसां जक पूवनी मखु । मिजंया सहभागिता नं माः । मिजं जाति सुना वनकी मिजं सहभागिता असम्भव जुइ । सृष्टि दी । बिचाः यायां वने । सम्पूर्ण विश्व मानवता थःथिति फुक्क तासया छेँ थें दुंगु अनुभव जुइ । घारारा । नुगः आतंकित जुइ ……।

तर बुखँया छझ्वलं सान्त्वना बी । मिजं जाति पूर्णतयाः विलिन जुइत निगु लाख दँ मानी……॥ । निगु लाख दँ । अंक ब्वब्वं जि मुसुहुँ न्हिले ।

More Stories Like this