विदेशय् च्वंपिं नेवाःतय्गु बौद्धिक विलासिता-१

नरेशवीर शाक्य

आधुनिक संचार युगय् थ्वपाखें प्रभावित जुइगु स्वाभाविक खः । थुकिया छ्यलाबुला अनेक ख्यलय् जुयाच्वंगु खंके फइ । थ्वहे सन्दर्भय् नेवाः ख्यः नं प्रभावित जुयाच्वंगु दु । नेपाः लगायत विश्वया छुं नं कुनय् जुयाच्वंगु नेवाः जाति भाषा हक अधिकारया खँ विश्वया प्रत्येक कुनाय् च्वनाच्वंम्ह छम्ह नेवालं सीके मास्तेवःसा आः इन्टर्नेटया माध्यमं थीथी कथं पिदनाच्वंगु ब्लग ईमेल ग्रुप आदि माध्यमं सीका कयाच्वंगु दु । थुकियात आधुनिक संचार माध्यमया उपलब्धिकथं काये हे माः । थुकिं नेवाःतय्सं न्ह्याका वयाच्वंगु अधिकारया आन्दोलन लगायतया खँय् तिबः बियाच्वंगु खँय् शंका मदु । विश्वया हरेक कुनाय् च्वनाच्वंपिं नेवाःतय्त आन्दोलित यायेफुगु खँय् सन्तुष्टि प्वंकेमाः ।

नेपाः छगू चीधंगु देय् खःसां विश्वया हरेक विकसित शहरय् आः नेपाःमितय्सं नं बसोबास यानाच्वंगु दु । लजगाःया खोजीइ वंपिं मनूत थःपिं भचा आर्थिकरुपं सम्पन्न जुइवं आः थःपिनिगु अस्तित्वया खोजय् नं न्ह्याः वयाच्वंगु लय्ताबहःगु खँ खः । न्हापा नेवाःया म्हसीका सुचुकाः विदेशय् च्वनाच्वंपिंसं आः थः नेवाः खः धकाः गर्व यायेगु यानाहःगु न्हापा थःपिं नेवाः धकाः म्हसीका ल्यंकेत भ्वय्या ग्वसाः जक याना जुईपं नं आः नेपाःया गणतन्त्र व नेवाः अधिकारया विषयय् विदेशय् बिचाः गोष्ठी न्ह्याकाः नेपाः व नेवाः प्रति चिन्तन क्यनेगु ज्यायात थन च्वंपिं नेवाःतय्सं सम्मान याये हे माः । थ्व ज्या प्रति विकासोन्मुख देशय् च्वनाच्वंपिं नेवाःतय्सं विकसित देशय् च्वना- च्वंपिं नेवाःतय्गु ज्यायात च्वछाये हे माः ।

विकसित देशय् वसोवास याना च्वंपिं नेवाःतय्सं आः नेपाः देशय् जुयाच्वंगु हरेक राजनैतिक सामाजिक व भाषिक गतिबिधियात कयाः थःपिनि चिन्तन बिचाः सल्लाह बीगु यानाच्वंगु खँ थौंकन्हय् थीथी ईमेल पुचः दयेकाः यानाच्वंगु बिचाःया कालबिल ईमेल पौ स्वल धाःसा यच्चुक हे सी दइ । अथे विदेशय् च्वनाः बिचाःपौ कालबिल याईपं मनूत नं चाःचूपिं मखुसें गुम्हं पी.एच.डी. डाक्टर गुम्हं ततःधंगु विदेशी सरकारी ओहदाय् च्वनाच्वंपिं ततःधंपिं मनूत मेडिकल डाक्टर प्रोफेसर आदि जुयाच्वंगु दइ । उमिसं थनया नेवाःतय्सं याना वयाच्वंगु अधिकारया आन्दोलनय् तःकथंया कमी कमजोरी खनाच्वंगु दइ । थुपिं विकसित देय्या वासिन्दा जूगु कारणं अविकसित देय् नेपालय् जुयाच्वंगु हरेक गतिविधिइ कमी कमजोरी अप्रजातान्त्रिक पह व अविकसित मानसिकताया उपज खनाच्वनी । विदेशय् च्वनाः नेवाः अधिकार आन्दोलनया प्रकृतियात कुंखिनाच्वनी । नेपालमण्डल बन्दयात क्वह्यंपिं मनूतय्सं याइगु ज्या विकास विरोधीतय्गु नियत खंकाच्वनी । नेपाः दुने च्वंपिं नेवाःतय्गु छेँय् नेवाः भाय मल्हाःगु खँय् चिन्ता प्वंकाच्वनी तर थःगु परिवार छु धरातलय् दु धइगु वास्तविकता ल्वमंकाच्वनी ।

थ्व खँ वास्तविकता खः कि विदेशय् च्वनाच्वंपिं नेवाःत थःथःगु कारणं हे थःपिनिगु मातृभूमि त्वःताः थःपिनिगु भाषा संस्कृतिया पहिचानयात ल्वमंकाः विदेशय् च्वनाच्वनेत बाध्य जूपिं खः । थ्व नियति नं जुइफु रहर नं जुइफु । गुगुं इलय् थीथी कारणं थः नेवाः खः धयागु वास्तविकता नं ल्वमंगु जइफु अले आः नं थः नेवाः धकाः गर्वं धाये मफइगु थाय् व ई अझं ल्यनाच्वंगु दयेफु । तर थ्व सन्तुष्टिया खँ खः कि थुपिं पाखें नं आः नेवाःतय्गु भाषा जाति व म्हसीकाया बारे ईमेलय् जक जूसां थःपिनि बिचाः पित हयेगु ज्या जुयाच्वंगु दु । गबलें गबलें थुमिगु बिचाः ब्वनेबलय् थुपिं नेवाःत नामं जक नेवाः खः कि वास्तविकरुपं हे नेवाः खः धकाः ईमेल दुने हे न्ह्याइपुक न्ह्यसः लिसः जुयाच्वनीगु नं स्वयेबह जू ।

छगू इलय् थथे पिने च्वंपिं नेवाः तय्सं थःपिं छुं नं कथंया सम्पर्कय् वयेत तकं नं लःलः मधाःगु खः । थन च्वंपिं नेवाःत नाप सम्पर्कय् वयेगु धयागु हे थुमिगु ब्यक्तिगत चाहनाया आपूर्ति वा नेवाः भाषाया छुं नं गतिविधिया निंतिं आर्थिक ग्वाहालि खः धयागु भ्रम खः । अथेहे पिनें वईपं नेवाःतय्त अतिथि सत्कार यायेमालीगु 'भय'या कारणं थुःपिं पृथकरुपं हे जीवन हनाच्वंपिं खः । तर हिलावंगु ई लिसें आपालं परिवर्तन वयेधुंकूगु खःसां पिने च्वंपिं नेवाःतय्गु सोचय् खास हे फरक वःगु अनुभव जुइफुगु मदुनि । आःया परिप्रेक्षय ब्यापक हिउपाः वयेमाःगु आवश्यकता अझं दनि ।

नेवाःतय्सं थःपिनिगु जातीय हक अधिकार प्राप्तीया निंतिं आपालं संघर्ष यानाः थुकिया वातावरण आपालं सकारात्मक स्थितिइ थ्यंकेधुंकूगु दु । थ्व कारणं यानाः दँ दँ तक नेवाःतय्गु स्थितिया प्रत्यक्ष अनुभव हे मदयेक नेवाःतय्सं यानाच्वंगु आन्दोलनयात कयाः थःपिनिगु बौद्धिक बिचाः प्वंकेगु गुलित पाय्छि जुइ थःपिनिगु योगदान थ्व आन्दोलनय् गुकथं जुइ धयागु चिन्तन सकसिनं यायेमाः । आःया स्थिति धयागु मुलुकय् वःगु राजनैतिक परिवर्तनया लिपा मुलुक संघीयताया दुने नेवाः तय्गु भूमिका गुकथं जुइमाः धयागु खँय् थनया परिस्थिति व वास्तविकताया लिधंसाय् सहलह जुइमाः । थनया नेवाःतय्गु आशा धयागु आःया परिस्थितिइ नेवाःत गुकथं न्ह्यायेमाः धयागु मान्यताया लिधंसाय् बिना पूर्वाग्रहया सल्लाह खः । वस्तुस्थिति हे मथुइक याइगु थःपिनिगु बौद्धिक विलासिताया सम्प्रेषणं नेवाःतय्त भिं याइ मखु उकथं हे थनया नेवाःत लिसेया स्वापूयात नं सार्थकता बी मखु । पिनेया वस्तु स्थिति व थनया बस्तुस्थिति दुने आपालं भिन्नता दयाच्वनी अले उकिया समाधान नं ई व थाय् ल्वकथं हे जक जुइ ।

थ्व कारणं नेवाःतय्गु समस्तीगत हितया निंतिं बिचाः कालबिल जुइमाः । स्थितियात थुइकेगु इच्छाशक्ति दयेमाः । सकरात्मक सोच पित बीमफुसा नेवाःतय्गु भिंया निंतिं हे नं संयम जुइ सयेकेमाः । समस्त नेवाःतय्गु हितया निंतिं गुकथंया ज्या जुइमाः धयागु चिन्तन लिसें थःपिंसं याये फइगु योगदानया आंकलन नं जुइमाः । बौद्धिक बिलासितां नेवाःतय्गु हित जुइ मखु । नेवाः आन्दोलनया मूलधारया नं गहन अध्ययन जुइमाः ।

More Stories Like this