कालिन्चोककु च्वापा होर (द्वाल्खा भाषा)

डा.आदर्श प्रधान

दोलखा जिल्लाकु चोङ्गु कालिन्चोक भगवती थिगुर महत्वपुर्ण धार्मिक गनतब्य खेङ । दोलखाय सदरमुकाम चरिकोटलान करिब ४ कोस उत्तर खेन्न लिङाएन कालिन्चोक भगवतीय देकु थेइफरैं । थनुकेसि मोटरय मुल कुरी टुल्के थेङ लागिन् मिपेन् मोटर साइकल, मोटरकुङ कालिन्चोक भगवतीत स्याउदाइत् उइफरै । चरिकोटलान् गाडीकु वन्स १८ किलोमिटरकु कुरी थेन् । तर मोटरकु उई सोएनुङ लिङाएन उइरीय ब्यागलतुङ मजा दयलागिन् ल्यास्मा-ल्यास्मिसापेन् र्ठार्कस्ङ लिङाएनतुङ उई रर्स्ताहिन् ।

चरिकोटलान् उकालो बिस्तार्न गर्सङ् करिव २ घण्टाकु देउराली थेइफरगु । देउरालीकु बाँलकु होटलपेन् यक्कु दम । आकु छिजिन् नास्तापेन् नइफरगु । आकुलान् उकालो लिङायन् करिव २ घण्टाकु आरामन् गैरी थेनगु । गैरीलान बेस्न मनमोहक वङ्गौं दृश्यपेन् सोएन लिङाएतुङ याद मद । मुल-मुलकु होएन चोङ्गु ट्वाङ्स्वन, चिमाल स्वन्न झन यात्रात यादगार दकेरैं । गैरीलान ३ घण्टाकु छिजी कुरी थेइ फरगु ।

कुरीन् थनुकेसी छिजीत दामन, दार्जिलिङ लुवन्केरैं । येले स्वउ त्वायौं च्वापा होएन चोन, बुढामिए कापलय त्वायौं सां थें । यिनागु च्वापा खोङ्नली निच्छी चल्ती हाके लिङाए दोखुनुङ लुङ्मोकेरैं । च्वापा नाप छिजी मेथैइरी मजा तुङ ब्यागल । च्वापा खोङ्ननी गुन सुम्मके चोइफयौं थउ डिजिटल क्यामरा पितकाएन किपा कारहिन.........क्लि्क क्लि्क क्लि्क ।

चरिकोटलान हाए ग्यास सिलिण्डरकु छुँय जानय्न चच्छी सुबिधा बाँलकु दउ लजकु घुप्लुक्क डिङ्ननी सुनि जुइत गुली ब्यालाङ् लगै मोजु । सुनितुङ कुरीलान् बेस्न लिङाइ फउपेन बगुर घण्टाकु, लिङाइ मफ्उपेन थिगुर घण्टाकु कालिन्चोक डाँडाकु थेइफरैं । तर येँय बेस्न दाँकु दउ म.म., पालौं छोएला नएन तौल गत्के दके्उतरी प्रकृतीनुङ रस्मताउजुएन चोन् रा ग्वा, लिङाइत बेस्न ठाकौं जिनथउतु र्चागी । गुलि गुलि थात वन आम्लि-आम्लि कुरीत पुङ्न होएन चोङ्गु च्वापा बेस्न बाँलस्के सोइदम । कालिन्चोकये डाँडालान् निबार लुउ सोइरीय ब्यागलतुङ मजा गौरीशंकरये फेदलान लास्चाएन यउ मिसामी थें बिस्तारन लुउ निबार सोएननी मेघ नसिय ठाकौंय ह्याङ् ओभर गिबि वन वन ।

कालिन्चोकय डाँडा चिचा मुल जुएनउइमल्गु जुएलागिन् गत्के स्यातो मोवोङ्गुरी मखे । झन थात थेङननी गुल्मावा गत्के चोंइ ग्याङन चांर क्वल यरहिन् । कालिन्चोक थेंइ टेन्ङ हाबि-हाबि कांइ कुंइ यकु कुल्सि गयन् उइमल, आम कुल्सिय देपालय पाराकरी हल्लैजुएन चोन । कुल्सि थेंइ सोएन हाखेन दउ देउत पुजा यङनली कुल्सि गएन मेबु पाखा थेनगु । कालिन्चोक भगवती हङननी छिजीन मुर्ति दम बार्फफरगु तर आकु मुर्ति मद जुकुन जलय कुण्ड । कालिन्चोकत थउ मनय खँ प्वोन्के पुजा यङननी पाला लिबि स्थापना यङ भगवतीय मुर्तिय पाला । आउ पुजा ध्वोन, पाला डिजिटल क्यामराय........क्लि्क क्लि्क क्लि्क । आकुलान बाच्चा कोतययननी थिगुर चिचा होटल दम । झिटाका तिरेङ्न आकुय हाकौं च्या तोङननी नुगर मजान् क्वाकु अनुभव यरीफरगु । उकुलान गौरीशंकर, गौरीपर्वत थिनागु हिमालपेन मजान् खोइदम । आउ लितङ कुरी थेंइ पाला । उकालोर् गङ यउली फ्यास-फ्यास डुएन लिङसिङ् ओरालो झरैजुङ संसारतुङ जितेङ भान जुर । करिब २० मिनेटकु कुरीय क्वाकु जा नर थेंइफरगु । कुरीकु चलेन चोङ्गु लजकु बेस्न सुबिधा दम । लजय कुठापेन पुरा सिंन दके तरै आमुङ् कलात्मक रुपन । आकुलान खोङ्गौ दुत माया । आउ करिब ४ नसि ५ घण्टाकु बेस बिस्तारन लिङसिङ् द्वाल्खा थेंइ फरगु ।

कालिन्चोक चोङ्न चोन्ङ जन्त गत्के सम्भावनाय खँपेन मनकु उर । कालिन्चोककु स्नोस्केटिङय सम्भावना बाँलकु खोन्गु । आले थाबि देउ चोङ्गु डाँडालान् प्यारा ग्लाइडिङ् यङन कुरी झरैजुइ फरगु । आन्थिजुएलागिन् कालिन्चोक नेपालयतुङ थिगुर अध्यात्मिक पर्यटनय बाँलकु गनतब्य खेङ । छिजीन्तु खेङ थउ ठाँइय प्रचार-प्रसार यकु । आमकारणन् थउ ठाँइय प्रचार हो प्रबर्द्धनय लागिन् फय-सय थें ग्वाहार यरिलो । अन्तिमकु कालिन्चोकय च्वापा खोङन जन्त लुवन्गु डा. किराँतन चोए म्येय बातिचा अंश गुनगुन्याङन चोए खँ त ध्वोन्केरगी ।

च्वापा होउ देश छिजी हिमालय टुप्रि फिउ
पौरखन देश सजाएङ्न बिरताय म्ये हल्गु
छिजी खेङ् नेपाली छिजी देश नेपाल ।

ट्वाङ्सोन हो सुनाखरी छत्तीस वर्ण होउ
खहरे हो खोपेन पहाडकु झुलैजु
छिजी खेङ् नेपाली छिजी देश नेपाल ।।

येले स्वउ त्वायौं च्वापा होएन चोन, बुढामिए कापलय त्वायौं सां थें । यिनागु च्वापा खोङ्नली निच्छी चल्ती हाके लिङाए दोखुनुङ लुङ्मोकेरैं । च्वापा नाप छिजी मेथै्इरी मजा तुङ ब्यागल । च्वापा खोङ्ननी गुन सुम्मके चोइफयौं थउ डिजिटल क्यामरा पितकाएन किपा कारहिन.........क्लि्क क्लि्क क्लि्क ।

More Stories Like this