‘सुकुम्बासी चिइकां त्व:ते’
विश्वया तत:धंगु शहरय् उद्योगय् ज्या या:वइपिं मजदूरत च्वनेगु थाय् मदया: सरकारी जग्गा कब्जा यानाच्वनीगु व उकिं 'स्लम एरिया' विकास जुइगु न्ह्याथासंया समस्या ख: । तर नेपालय् उज्व:गुकथंया तत:धंगु उद्योग व कलकारखानाया नितिं मखु, जनमत संग्रह, चुनाव, हडताल, आदि इत्यादि राजनीतिक अस्थिरता सिर्जना जुया: प्रशासन कमजोर जुयाच्वंगु इलय् गामं थन अवसरया नितिं वयाच्वंपिं मनूतसें खुसि सिथय् छाप्रो दयेका: बसोबास या:गु खनेदु । थुकियात हे प्रोत्साहन बीथें नेपालय् राजनीति व प्रशासनय् पहुँच दुपिं मनूतय्सं निद्व:स्वद्व: ध्यबा नया: पर्ती जग्गा इना: छेँ, छाप्रो, भिखाचा दयेकेबीगु ज्या नं या:गु खनेदु । थुगु ख्यलय् मेपिनि नां मव:सां उबलय्या रापंस नानीमैंया दाहालया नां आपा: हे व: । न्ह्यागुसां स्वनिगलय् दुने बागमती, विष्णुमती व मनोहरा खुसि सिथय् सुकुम्बासीया बसोबास आपालं जुयावयाच्वंगु दु । नेपालय् जनसंख्याया वृद्धि अले स्वनिगलय् आप्रवासनं याना: थ्व समस्या झन् झन् हे तच्वया वनाच्वंगु दु । विगतया इलय् सुकुम्बासी समस्या समाधानया नितिं पटक पटक आयोग दयेका: ज्या या:गु जूसां थ्व आयोगं राजनीतिक रुपं थ: कार्यकर्तातय्त गांगामय् लालपूर्जा इनेगु ज्या या:गु जूसां स्वनिग: दुनेया सुकुम्बासीया नामं जग्गा हडपे यानाच्वंपिन्थाय् वना: वास्तविक सुकुम्बासीयात जग्गा बीगु व हुकुम्बासीतय्त हुतांचा नकेगु ज्या याये मफुत । यदि सुं मनू वास्तविक सुकुम्बासी हे ख: धा:सा वयात नेपा:या गुगुं गामय् च्वनेगु व खुलातक नयेत गाइगु अन्न सइगु कथं जग्गा बिल धा:सा च्वं वनेमा: ।
उकथं छेँ व जग्गा थ:गु हे गामय दया: थन अवसर जक मा: वयाच्वंगु ख:सा इमिसं थन ला बालं च्वना: अवसर मालेमाल व चूमला:सा थ:गु हे गामय् वनेमाल । तर थन सुकुम्बासीया नामय् ९० प्रतिशत ला हुकुम्बासी हे खनेदु । थुज्व:पिं हुकुम्बासीपिन्त हुतांचा नकाछ्वयेगु बाहेक मेगु लँपु मदु । थुकथं हुतांचा नका छ्वयेबलय् थुपिं वास्तविक सुकुम्बासी ख:, गुम्हस्यां छुं सहारा मदु, इपिं सु सु ख: धइगु नं पिहाँ वइ धा:सा उज्व:पिं १० प्रतिशत मनूतय् परिवारयात व्यवस्थापन यायेत थुपायमछि धंगु सरकारयात छुं थाकुइगु खँ मदु । थन स्वबासी, आदिवासीपिन्त लँ तब्या यायेगु नामं पुलांगु बसोबासतकं स्यंकेगु ज्या जुयाच्वंगु दु, गुलिसियां उठिबास जूगु दु, तर सुकुम्बासीतसें धा:सा थ:थाय् थी वये न्ह्य: हे सरकारयात स्यायेत बन्द हडताल थुज्व:गु ज्याझ्व: याना: आन्दोलन थनाजूगु दु ।
सुकुम्बासीतय्गु आन्दोलनय् जनता समर्थन मदुगु खँ ला उखुन्हु इमिसं स्वनिग: बन्द या:बलय् सुयां समर्थन मदुगुलिं हे खनेदत । थुकिया नापनापं स्वनिगलय सुकुम्बासीया नामं हुकुम्बासी राज यानाच्वंगु किपा नं पिहाँ वल । थुकिं कथित सुकुम्बासीया विरुद्धया जनमत खनेदत । वास्तविक सुकुम्बासी हे जूगु ख:सा मनूतय्गु सहानुभूति वनेमा:गु ख: । भूमिहीन मनूतप्रति जनताया समर्थन दु । तर इपिं नां जकया सुकुम्बासी जुया: शहरय् जनसंख्या वृद्धि, प्रदूषण आदिया कारकजक मखु, गुलिखे अपराध नं अन दुने दयाच्वंगुलिं जनताया विरोध जुयाच्वंगु दु ।
More Stories Like this
नेवा: आन्दोलनया उपलब्धी जनजाति आन्दोलनय् नेतृत्वया सवाल सामुद्रिक रेशमया लँ सम्बन्धी न्हापांगु एक्स्पो जनजाति आन्दोलनय् पद्मरत्नया नेतृत्व हिन्दूराष्ट्रया खँ आ: छाय् ?
