नेतातय् निंतिं बौद्ध साहित्य

सुनिता मानन्धर

थौं झीगु देय्या राजनीतिक स्थिति दलदलय् लानाच्वंगु दु । झिदँ तक जनयुद्ध न्ह्याकावःपिं नेतात शान्ति वार्ता लिपा संसद भवनय् थ्यंसां छुं उल्लेखनीय ज्या याये फयाच्वंगु मदु । नेता व राजनीति याइपिनि दुरदर्शिता मदु । नेतातय्सं जनताया विश्वास काये फयाच्वंगु मदु । देय्या स्थिति खनाः जनताया नुगः कय्कय् च्यानाच्वंगु दु । अथे नं नेतातय्सं मिखा चायेकाः दुरदर्शी बिचाः धाःसा याःगु खने मदु । उकिं सकलें नेता व राजनीति याईपं सकसिनं बौद्ध साहित्य अध्ययन याये माःगु खनेदु ।

बौद्ध साहित्यय् नेता व राजनीति याईपंसं थुइके माःगु उकियात पालना याये माःगु न्हय्गू अपरिहानीय धर्म न्ह्यथनातःगु दु । थुगु खँयात थौंया स्थितिनाप छकः स्वानाः स्वये ।

थवंथवय् मुनाः मंकाः निर्णय यायेगु - थौं देय्या नेतातय्सं दकलय् न्हापां पूवंके माःगु धर्म नं थ्वहे खः । नेतात थवंथवय् हे खँ मिले मजू । छगू पार्टीं छु यानाच्वंगु दु व मेगु पार्टीयात चित्त बुझे मजू । छगू पार्टी व मेगु पार्टीया खँ त्वःते छगू हे पार्टी दुने नं थवंथवय् खँ मिले मजू । छम्हनाप मेम्हेसिया वैरिभाव दु । छगू दलं मेगु दलयात अविश्वासया मिखां स्वइगुलिं देय्या स्थिति झनझन हे स्यनाच्वंगु दु । उकिं थौंया इलय् देय् विकास यायेगु खःसा दकलय् न्हापां सकलें नेता व राजनीति याईपं छथाय् मुनाः मंकाः निर्णय यायेमाःगु दु ।

निर्णय याना कथं कर्तव्य पालना यायेगु - अथे ला देशय् थ्व याये व याये जनतायात थुकथं सुविधा बी धकाः दक्व धइथें दलत थवंथवय् सहलह यानाः जनतायात आश्वासन नं बीगु याः । चुनाव न्ह्यः दक्व पार्टीं थःथःगु घोषणापत्र पिकाइ । थुकी जनता लय्ताइकथं तसकं बांबालाःगु न्हूगु खँ नं च्वया तइ । जनता आशावादी जुइ । थम्हं माग याना कथंया लकस वइन धकाः लय्लय् तायाः भोट नं कुर्की । नेतात त्याना वनी । थःगु थाय् थ्यनेवं नेतातय्सं न्हापा थःपिंसं यानागु निर्णय ल्वःमंका छ्वइ । थम्हं निर्णय यानागु खँयात थम्हं हे पालाना याइ मखु ।

कानून व नीतिया पालना यायेगु - झीगु देशय् थौं दकलय् अप्वः कानून व नीतिया उल्लंघन उच्च पदय् च्वंपिंसं हे यानाच्वंगु दु । देय्या सकलें जनतायात समान रुपं कानून व नीति लागू जुइमाःगु खःसा पदय् च्वंपिं मनूतय्सं थःगु पदया फाइदा कयाः देय्या कानून व नीति हे स्यंका बिउगु दु । थुगु इलय् नेतातय्सं वाःचायेकाः कानून व नीतिया पालना यायेमाःगु दु । यदि थौं थें हे नीति व कानूनयात स्यंकाः न्ह्याः वन धाःसा भविष्यय् देय्या अस्तित्व हे संकटय् लाइ ।

वृद्धजनयात आदर यायेगु - थौं बुराबुरि जुल कि थः हे सन्तानया नं स्वये मयः । थःपिनि लिमलाः धकाः वृद्धाश्रमय् वाये यंकी । काय म्ह्याय् मदुपिनि सन्तान मदुगु दुःख दुपिनि स्वः मदयाः दुःख । उकिं थौंया इलय् देशं हे उमित गुकथं व्यवस्थित याना तये फइ धइगु मनन यानाः माःकथंया ब्यवस्था याना यंकेमाःगु दु । उलि जक मखु बुराबुरितय्के यक्व हे अनुभव व सःसिउगु खँत दइ । उपिंलिसे सहलह यानाः न्हापा व आःया ईनाप ल्वःकथं ज्या याये फःसा देय् झन समृद्धशाली जुइ ।

मिस्तय्त आदर यायेगु - मिसापिं नं देय्या अभिन्न अंग खः । गबलय् तक मिस्तय्त उचित हक व अधिकार दइ मखु अबलय् तक देय् विकास नं जुइ फइ मखु धइगु खँ थौं प्रमाणित जुइधुंकल । थौं छखे मिसा व मिजं समान धइगु नारा थ्वयेकाच्वंगु दुसा मेखे मिसा अधिकार हनन जुल धकाः सः थ्वयेकाच्वंिपं नं दु । थौंया इलय् देशं हे सकसितं समान अधिकार बियाः न्ह्यः वने फत धाःसा मिसा व मिजं जाःसा देय् विकासय् अझ तिबः जूवनी ।

जातीय धर्मया पालना यायेगु - हरेक मनूयाके थःथःगु संस्कार कथंया धर्मय् आस्था दया हे च्वनी । झीगु देशय् धार्मिक सहिष्णुता दु तर थ्व छगू नाराय् जक सीमित जुयाच्वन । ०६२-६३ या जन आन्दोलनं थुकी भचा छुं हिउपाः हःसां थौं नं थःगु धर्म हे तःधं उकियात छ्यलेमाः मखुसा आन्दोलन याये धकाः सः थ्वयेका जूपिं नं दु । थौं देशं हरेक जनताया आस्था दुगु थःथःगु जातीय धर्म पालना याये फइकथंया लकस ब्वलंका बीमाःगु दु । यदि थौं थुलि याये मफुत धाःसा कन्हय् धर्म युद्ध मजुइ धाये फइ नं मखु ।

धर्माचार्यपिनिगु सत्कार यायेगु - झीगु देशय् सलंसःदँ तक छगू हे धर्मया वर्चश्व कायम जुयाच्वंगुलिं मेमेगु धर्मयात ध्याकुनय् वानातःगु दु । थौं नं बौद्ध धर्मावलम्वी व धर्माचार्यपिनिगु स्थितियात सुधार याये फया- च्वंगु मदु । उकिया विकास यायेगु खँय् नं सकारात्मक पलाः न्ह्याकाच्वंगु खने मदु । दछिया छकः बद्ध जयन्ती हनी देय्या उच्च पदस्थ मनूतय्सं धर्म व धर्माचार्यपिनि गुणगान याइ अनंलि उगु भाषण मात्र भाषण जक जुइ । उकिं थौंया इलय् हरेक धर्म व धर्माचार्ययात समान कथं सम्मान व सत्कार यायेमाः । थुलि याये फःसा जक देशय् शान्ति जुइ फइ ।

अथे ला थौं झीगु देय्या नेतातय्के नेता जुइत दयेमाःगु गुण हे मदु । थौंया नेतातय्के क्षमा गुण मदु । छम्हेस्यां छुं भचा द्वंकूसा विपक्षी दलं उकियात सात्तु सालाः त्वह मदु त्वह चिनाः खिचा ल्वाः थें थवंथवय् ल्वाइ । नेतातय्के देय्या लागिं छुं यायेमाः धइगु उत्साह व जागरुकता नं मद । नेतात थःगु कुर्सी व पदया लागिं जक सक्रिय जुयाच्वंगु दु । थम्हं पद त्वःते माली थःगु पार्टीयात पद मदइ धकाः ग्यानाः ल्वात्तुल्वानाः जनतायात दुःख बियाच्वंगु दु । उलि जक मखु उमिसं थःगु पदया लागिं खःगु याना कि मखुगु याना धइगु खँय् तकं बिचाः यानाच्वंगु मदु । थः जक पदय् च्वनेत निरन्तर कुतः यानाच्वनी । उमिके छु पक्षय् बिचाः यानाः न्ह्याः वंसा देय् विकास जुइ धइगु दृष्टिकोणं तकं मदु ।

उिकं थौं सकलें नेतातय्त नेता याये स्वयां न्ह्यः बौद्ध साहित्य अध्ययन याके माःगु दु । बौद्ध साहित्यय् न्ह्यथनातः कथं नेतायाके दयेमाःगु खुगू गुण - क्षमा गुण जागरुकता गुण उत्साह गुण संविभाग गुण दया गुण इक्खना गुण दु लाकि मदु धकाः गुण दु लाकि मदु परिक्षण यानाः जक उमित नेतृत्व बीमाः । थुकियात थौं हे बिचाः यानाः न्ह्याः वने मफुत धाःसा भविष्यय् नेतातय्सं झीगु देय्या हे अस्तित्व तकं मदयेका बी ।

More Stories Like this