स्वनिगःया लँय् जःखः छेँ थुंगु खँय्

हेरारत्न शाक्य

स्वनिगलय् देय्न्यंकंया मनूत मन्ह्यं मन्ह्यं च्वं वयाच्वंगु खँ ला झी सकसिनं सिउगु हे खँ खः। स्वनिगः देय्या राजधानी जूगुलिं थन यक्व सुविधा नं दु। राज्यया विकेन्द्रीकरण नीति असफल जूगुलिं पिने जिल्लाय् गुलि राज्यं सुविधा बी माःगु खः उलि बी फयाच्वंगु मदु। थुकिं यानाः नं स्वनिगलय् मनूतय्गु चाप अप्वयाच्वंगु खः। मनूतय्गु वस्ती विकासया निंतिं लँ व बजाः जक दयां मगाः। मत, टेलिफोन, लः, धः, शिक्षा केन्द्र, स्वास्थ्य केन्द्र, सीप विकास केन्द्र नं माः। अथे हे सुरक्षाया बांलाःगु व्यवस्था मजुइकं ततःधंगु उद्योग व्यवसाय याइपिंसं लगानी नं याइ मखु। गुगु निंतिं बैंक, बीमा व सरकारी ज्यासः दुसा जक सम्भव जुइ। थथे मजूगुलिं हे जिल्लाया गां गामय् च्वंपिं दां दुपिं तःमिपिं मनूत स्वनिगःया जग्गा न्यानाः धमाधम छेँ दनाः थन हे थीथी लजगाः यानाः जीवन हनाच्वंपिं यक्व दु ।

मेखे देय्या क्रान्तिकारी माओवादी पार्टीं वि.सं. २०५२ निसें न्ह्याकूगु जनयुद्धं देय्या जमिन्दार सामन्तीतय्गु छेँबुँ लाका हःगुलिं व्यापार व्यवसाय यानाच्वंपिं साहु महाजनत ग्यानाः छेँबुँ मिया वःपिं गुलिस्यां धमाधम थन बुँ न्यानाः छेँ दनाच्वंपिं यक्व दु। थुकिं यानाः शहरय् जग्गाया व्यवसाय याइपिं, छेँ दनाः मीपिं, छेँबुँ चूलाकीपिं, छेँ दनीपिंत यक्व हे ज्या दत। पाखा, गालय् च्वंगु जग्गाय् नं छेँ दनाच्वनेधुंकल। वस्तिइ मनूत अप्वसेंलि यातायातया साधन बस, ट्याक्सी, ट्याम्पु नं अप्वइगु हे जुल। अथे हे छेँय् नं म्हतिं म्हतिं मोटरसाइकल, स्कूटर गइपिं नं अप्वयावल। पसः पसलय् माल सामान ल्ह्यइगु मिनि ट्रक, भ्यान, जीप नं अप्वया वल। न्हापा यानाच्वंगु लँ स्वयेबलय् लँय् ब्वाँय् जुइगु सवारी साधन आपाः जुइवं लँ चिब्याथें खने दत। लँय् जुइपिं मनूत यक्व हे दत। अले ट्राफिक नियम हाचां गायाः न्ह्यःने लाकेत मन्ह्यं मन्ह्यं थितुं थीक चले याना जूगुलिं लँय् घौ बाघौ न्ह्याथासं प्यकालँय् जाम जुइगु जुयावल। दुवातय् ट्राफिक मत नं लोडसेडिङ्गं यानाः जाम जुयाः ल्वगि तयाहःगु एम्बुलेन्स इलय् अस्पतालय् थ्यंके मफयाः ल्वगित नं अकालं हे सिनाच्वन। थ्वहे कारणं सरकारं थौंकन्हय् लँ तब्या यायेत लँया जःखः लाःगु छेँत थुनाःसां लँ तब्या यायेगु ज्या न्ह्याकल। थ्व सरासर मखुथे याःगु खः। निगः मोटर वने बिउथाय लँ तब्या यायेगु सिबें वहे लँया द्यःने मेगु फ्लाइ ओभर लँ ढलान यानाः दयेकेमाः। लँ सिथय् लाःगु छेँथुवाःत अप्वः यानाः नेवाःत खः। नेवाःतय् पसः तयाः व्यापार, लजगाः यानाः नयाच्वंपिंत थनेगु, छेँ थुना छ्वयेगु धइगु इमित नास यायेगु ज्या खः। इमिगु जिन्दगी स्यंकेगु नियतं याःगु खः। पुलांगु वस्ती छेँ थुनाः लँ तब्या यायेगु स्वयां न्हू वस्ती दयेकाः न्हूगु हे लँ दयेकाः यंकेमाः। खुसि सिथं लँ दयेकाः थाय्थासय् ताँ तया बिल कि नं जाम म्हो जुइफु। देय्या योजनाकार, मन्त्रीत यक्व विकसित देय् चाःहिले धुंकूपिं खः। थुथाय् लुमंकेबहः जू कि प्रधानमन्त्री स्वयं नं इन्जिनियर खः। विदेशय् चिब्यागु लँय् जूसां च्वं च्वं द्यःने धलान लँ दयेकाः छ्यलाच्वंगु दु। झीथाय् नं याये मफइगु मखु। लँया जःखः च्वंगु छेँ लाःपिंत मुआब्जा तकं मबिसें छेँ थुनेगु धइगु मेपिनि सम्पत्ति लाकाः कायेगु जुल। थ्व ला हद तक हे अन्याय याःगु जुल। थ्व माओवादी सरकारं सहर हे हटे याः वःगु जकं मखु ला? थःपिंसं कब्जा यानातःगु छेँ बुँ लित बीत विकल्प बीमाः धकाः राज्यनाप ल्वाइपिंसं मेपिनिगु, जनतायागु सम्पत्ति सितिकं काये जिउ ला? न्याय पूर्ण ज्या खः ला थ्व?

सरकारं छुकिया ब्वला सायेत्यंगु खः। अन्यायपूर्ण ज्या याये दइ मखु। थ्व देय् सकसिगुं मंकाः खः। राज्यया नीति समान जुइमाः। न्ह्याथाय् जूसां न्ह्याम्हेसिगु जूसां जनताया सम्पत्ति कायेत मुआब्जा बीमाः। मबिसे लाका काये मजिउ। सरकारं योजना ज्याझ्वः संविधानसभाय् पसः यायेत स्थानीय सरोकारवालातय्के सहलह ब्याकाः मुआब्जा बीगु वा मेथाय् जग्गा बीगु पास यानाः जक थुज्वःगु ज्या यायेमाः। थ्व खँय् झी छ्यं छधी जुयाः न्ह्याः वनेमाः धइगु जिगु बिचाः खः ।

More Stories Like this