भिक्षु महासंघयात चकंपौ
हेरारत्न शाक्य
बुद्धया अनुयायी मध्ये जीवन हे धर्मया निंतिं संघया नियम पालन याइपिं भिक्षु, श्रामणेरपिं हे खः। वसपोलपिनि मेगु छुं ज्या यानाः लिमलाका जुइ म्वाः थें च्वं।
नेपालय् हिन्दु धर्मया कट्टर पक्षपाति राणा प्रधानमन्त्री चन्द्र शम्शेर, भिम शम्शेर व जुद्ध शम्शेर स्वम्हेसिया शासनकालय् वि.सं. १९८१ सालंनिसें २००१ साल तक नेपाःया बौद्ध भिक्षु, उपासकपिंसं यक्व हे अपमान जुइक सास्ति कसा नये माल। निक्वः निक्वः तक भिक्षुपिं देसं पितिन। भिक्षु अमृतानन्दं च्वःगु बौद्ध सफू जफत यात। ज्ञानमाला म्येँया सफू मिउम्हेसित सर्वस्व हरण तक नं यात। ब्रम्हूतय्त भागि मयाः धकाः बौद्ध उपासकतय्त नजरबन्द व देश पितिनेगु उजं बिल। भिक्षु अमृतानन्दया कुतलं श्रीलंकां भिक्षु नारद, प्रियदर्शि भन्तेपिनिगु सद्भावना मण्डलं खँ ल्हानाः २००१ सालं देशं पितिउँपिं भिक्षुपिं २००३ सालय् दुकाल। भिक्षु महाप्रज्ञा, भिक्षु प्रज्ञानन्द, भिक्षु धर्मालोक, भिक्षु अमृतानन्द भन्तपिंसं यक्व हे धैर्य यानाः अदम्य साहस क्यनाबिज्यात। २००३ साल आनन्दकुटी विहार स्वन। २००५ य् 'बोधिवृक्ष' मा पित। लंकाराम चैत्यया उलेज्या जुल।
२००७ सालय् देशय् रुपं प्रजातन्त्र वल। जाति, भाषा, धर्म, नागरिकं स्वतन्त्र रुपं नाले वन। थ्वहे सालय् भगवान बुद्धया अग्रश्रावक भिक्षु सारीपुत्र व भिक्षु महामौग्दल्यायनया अस्तिधातु नेपालय् दर्शन याके हल। थ्वहे २००७ सालय् आनन्दकुटी विहारय् हे स्थापना जूगु 'अखिल नेपाल भिक्षु महासंघ' नेपाःया थेरवादी भन्तेपिनिगु छगू जक तःधंगु मंकाः संस्था खः। ६१ दँ दयेधुंकूगु थुगु संस्थां नेपाःन्यंकं बुद्ध धर्म न्यंकेगु छुं नं ठोस ज्या याःगु खने मदु। छु नेपाःया भन्तेपिंसं गृहस्थ उपासक उपासिकापिंसं थें धर्म ज्या यानां गाः ला? विश्व शान्तिया नायःया चेलापिं जिपिं, बुद्ध बूगु देशय् जन्म जुइ खंपिं धकाः गर्व जक यानाच्वनां न्ह्यःने लाइ ला?
बुद्धया अनुयायी मध्ये जीवन हे धर्मया निंतिं संघया नियम पालन याइपिं भिक्षु, श्रामणेरपिं हे खः। वसपोलपिनि मेगु छुं ज्या यानाः लिमलाका जुइ म्वाः थें च्वं। उकिं वय्कः भन्तेपिं न्ह्याथाय् नं वनेफइ थें च्वं। लः, मत, टेलिफोन व दातापिं दुथाय् सुगम सुविधा जक च्वनाः दुर्गम थासय् च्वंपिं जनता नेपाःमिपिंत बुद्ध धर्म सीके थुइके खनी ला? ६० म्ह भिक्षु दयेवं मृगदावन वनय् भगवान बुद्धं 'हे भिक्षुपिं, लोककल्याणया निंतिं, बहुजन हितया निंतिं, सुख जुइकेया निंतिं करुणा तयाः छपु लँय् निम्ह मवँसे गांगामय् नगर नगरय् आदि-मध्य-अन्तय् तकं कल्याण जुइगु धर्म न्यंकः हुँ' धकाः धयाबिज्याःगु मखुला?
थौं नेपाःया समाजय् हत्या, हिंसा, खुयाः लाकाः, स्यानाः, ख्यानाः बलात्कार थेंज्याःगु दुघर्टना जुयाच्वंगु दु। लोभं, इर्ष्यां, तमं छुं मखनाः याये मत्यःगु ज्या यानाच्वंगु दु। मामं थः मचायात, मचां थः बौयात स्यानाः तकं छ्वयाच्वंगु न्हिंन्हिं अखबारय् ब्वनेगु दु। गुकिं यानाः छेँखापतिं ल्वापु� ख्यापु मुद्दा मामिला बढे जुया वयाच्वन। काये यःगु लागू पदार्थ, मद्यपानपाखें छेँ परिवार बरबाद जयाच्वंगु दु। यदि भन्तेपिनिगु उगु संगठन देशन्यंक जिल्ला जिल्ला गांगामं थःपिनि दुजः भन्ते भिक्षु श्रामणेरपिं छ्वयाः थुइका बी फत धाःसां थज्याःगु बिजोग पाः जुयावनी। थःथवय् इमान्दार मिहेनति जुल धाःसा विश्वास बढे जुयाः शान्ति वइ। सहमति मेलमिलाप याकेगु मुद्दात म्हो जुयाः समाजय् शान्तिया वातावरण हयेत ग्वाहालि जुइ।
नेपालय् बूम्ह नेपाल सुपुत्र राष्ट्रिय विभूति भगवान बुद्धया म्हसीका मसिउपिं, वसपोलया धर्म छु गथे धकाः मसिउपिं यक्व हे दनि। गांगामय् बुद्धधर्मया सफू मथ्यंथाय् यक्व दनि। म्होतिं नं झीपिं बुद्ध बूगु देशय् जन्म जूपिं जुयाः बुद्धया बारे सीका थुइका च्वनेमाःगु खः। थःथम्हं मसिउगुलिं श्रद्धेय भन्तेपिंसं गृहस्थीतय्सं छु गुलि शील पालन यायेमाः। उगु शील पालना यानां छु छु फाइदा जुइ धइगु थुइकाः सीका बीत गांगामय् बिज्यायेमाःगु दु।
स्वनिगलं पिने जिल्लाय् भन्तेपिं विहार दःसां च्वंबिमज्याःगु छाय्? पाल्पाय् ग्वःगूमछि विहार दु, भन्तेपिं मदु। भोजपुर, चैनपुर, धरान, विराटनगर, बुटबल, भैरहवाय् च्वंगु विहारय् नं गुबलें दु, गबलें दइ मखु। श्रद्धालु उपासक उपासिकापिं दःसां च्वनाबिमज्याःगु छाय्? अन च्वंपिंत अनुकम्पा तयाबिज्याये म्वाः ला? अखिल नेपाल शब्दं नेपाःया सीमा पूर्व मेचींनिसें पश्चिम महाकाली तकया भूभागय् बुद्ध धर्म न्यंके माःगु, थ्यंके माःगु मखुला? भिक्षु अनागारिका गुरुमांपिंसं जक बुद्ध धर्म चिरस्थायी याये फइ मखुला? थुगु खँय् यदि भिक्षु श्रामणेर अनागारिकापिंसं उपासक उपासिकापिनिगु नं ग्वाहालि माःगु खःसा अ.ने.भि.महासंघं ज्याझ्वः नापं ग्वाहालि यायेत ब्वना बिज्यात धाःसा न्ह्यःने मवइपिं दइ मखु जुइ। भन्तेपिंसं थज्याःगु ज्याय् नेतृत्व कयाबिज्यायेमाः। गृहस्थी उपासकतय्सं नेतृत्व काये मल्वः, अनागारिका गुरुमांपिंसं नेतृत्व काये मल्वः। उकिं अखिल नेपाल भिक्षु महासंघया बैठक च्वनाः योजना दयेकाः, कार्यक्रम नापं खर्च लागत, ई गुलि बीगु, गुलि मनूया ग्वाहालि माली, फाँटवारी दयेकाः परिषदया मुँज्या सःताबिज्यात धाःसा सकस्यां नं उकिया दायित्व क्वबीमाःकथं व्यवस्था जुइ माल।
नेपालय् २०६२/०६३ या जन आन्दोलन लिपा अन्तरिम संविधानय् नं हिन्दु एकाधिकार न्हंकाः धर्म निरपेक्षता च्वःथें आः दयेका च्वंगु संविधानय् नं धर्मनिरपेक्षता कायम याकेत बौद्धतय्गु सः बल्लायेमाः। धर्म निरपेक्षताया फाइदा मेमेगु धर्मयापिंसं गुकथं थःथः मिले जुयाः कयाच्वन भन्तेपिंसं न्यना हे च्वंगु दइ। धमाधम थपिंथाय् मनूत सालाच्वन। रेडियो, टि.भि.इ प्रचार प्रसार यानाच्वन। विज्ञापन बियाच्वन। थ्व खँय् बौद्ध धाःपिं सकस्यां नं वाःचाः तयेमाःगु खः। अय्नं अनागारिका गुरुमांपिं, उपासक उपासिकापिं कःघायेगु नेतृत्व भन्तेपिसं कायेमाः थें तायेकाच्वना।
राष्ट्रिय, अन्तर्राष्ट्रिय बौद्धतय्गु सवालय् सः तयेमाल धाःसा सुनां जिम्मा कायेगु? अखिल नेपाल भिक्षु महासंघं लाकि धर्मोदय सभां? नेपाःया बौद्धतय्गु न्हाय् सुनां तयेगु? नेपाःया उत्तरी लागाय् तिब्बती परम्परा कथं सलंसःदँ पुलांगु बुद्ध धर्मयात स्वापू बांलाकाः नेपाःया स्वंगुलिं यानया बौद्धमार्गीतय्पाखं नेपाःन्यंकं बुद्धधर्म ब्वंकेगु, पाठ्यसफू दयेकेगु, ग्रन्थ अनुवाद यानाः प्रसार यायेगु ज्याया निंतिं पहल यानाबिज्यायेत इनाप यानाच्वना। थ्व ज्या अखिल नेपाल भिक्षु महासंघं जक याये फइ। भिक्षु महासंघय् स्नातक, स्तातकोत्तर पास जुइधुंकूपिं यक्व ल्याय्म्हपिं भन्तेपिं खनाच्वना। क्षमतावान भिक्षुपिंत छ्यला बिज्यायेमाल। भन्तेपिं चारिका याःबिज्यायेत छु छु माः? चतुप्रत्यय पूवंकेमाःगु जक खःला मेमेगु छु छु माः? बौद्ध धायेकाच्वंपिं फुक्क संघ संस्थातय्त सःताः याकनं हे छगू मुँज्या याना� बिज्यायेत नं इनाप यानाच्वना। ग्वाहालि याये फुपिं गृहस्थ बौद्धतय्गु युवा बौद्ध संघत थाय् थासय् चायेकातःगु दु, दक्वसित छगू हे धारय् हयेया निंतिं छुं माः याना बिज्यायेमाल। हिमाल क्वंनिसें तराइ मधेस तकया नेपाःमि बासिन्दातय्सं बुद्धया शान्ति शिक्षा कयाः नेपाःया विकासया निंतिं, समाज विकासया निंतिं, बौद्धतय्त दयेमाःगु हक अधिकारया निंतिं नं झी बौद्ध छप्पँ छधी जुयाः क्यनेत/ च्वनेत मिले जुयाः ज्या याना वनेमाःगु तायेकाः अखिल नेपाल भिक्षु महासंघयात श्रद्धा तसें थ्व चकंपौ मार्फत थःगु बिचाः तयाच्वना।
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया