शान्ति व संविधानया अपेक्षा

कृष्ण प्रजापति

देशय् याकनं फक्व याकनं शान्ति व संविधान निर्माण यायेगु ज्या गुलि फत उलि न्हापा लाक पूवंकेगु अभियान न्ह्यानाच्वगु दु। थ्व इलय् राजनीतिक पार्टी, जनवर्गीय संगठन व थीथी दवाव समूहतय्गु ध्यान नं उलि हे प्रवल ढंगं संविधान निर्माणय् केन्द्रित जूवनाच्वंगु दु। अथे जुयाः नं आः ला संविधान दयेकीगु खःला धइकथंया भावना नेपाली जन मानसय् लाये धुंकूगु दु। थ्व खँ सकसिनं सिउगु हे खः कि शान्ति व संविधान मवल धाःसा नेपाः राष्ट्रया भविष्य हे धारासायी जुइ। अले थ्व देशय् विदेशी आक्रमणया सम्भावनाया कारणं थ्व राज्य जोगे यायेत हे थाकुइ। झीसं थौं न्हूगु संविधान नं प्राप्त यायेमाःगु दु नापं राज्य नं जोगे यायेमाःगु स्थिति दु। अथे जुयाः नं थीथी राजनीतिक पार्टीया एकता नं थ्व ईया दकलय् महत्वपूर्ण विषय जुयाः झीगु न्ह्यःने दनाच्वंगु दु ।

समाजय् खने दयाच्वंगु थीथी समस्या ज्यंकाः न्हूगु समाज निर्माण याय फइगु कथंया संविधान निर्माण यायेमाःगु जुयाः झीसं निदँया निर्धारित संविधान निर्माण यायेगु ईयात प्यक्वः तक थप याये धुनागु दु। अथे जुयाः नं सदनय् दकलय् तःधंगु राजनीतिक पार्टी माओवादीं तकं आः वयाः तराईलय् शक्तिशाली भूमिका म्हिताच्वंगु मधेसवादी दलत नापं जानाः थीथी कथंया गठबन्धन यानाः ज्या यायेमाःगु स्थिति वयाच्वंगु दु। थथे छगू शक्तिशाली पार्टी मेगु शक्तिशाली पार्टी नापं जानाः ज्या यानाच्वंगु कारणं आः वयाः नेपाली जनतां संविधान तयार जुइगु जुल धइगु कथं सोच विचारय् थ्यंके धुंकूगु अवस्था दु। म्हिगः माओवादीयात अराष्ट्रिय तत्व धाइपिं मत्थर जुया वनेत बाध्य जूगु नं थ्वहे कारणं खः। संविधान निर्माण मयासें मौन च्वनाच्वंगु जुल धाःसा म्हिगः थें जनता निराश जुयाः राजनीतिक पार्टीतय्त दोष बियाच्वनीगु खइ ।

राजनीतिक पार्टी, नैपाली जनता व थीथी दवाव समूहत नं छप्पँ छधी जुयाः न्ह्याः वनेधुंकूगु ई जुयाः थ्व इलय् स्वदेशी व विदेशी प्रतिक्रियावादी शक्ति नं मौन च्वनाच्वंगु दु। म्हिगः स्वयां बांलाकेगु सुधार यायेगु राजनीतिक पार्टीतय् इच्छा शक्तिया कारणं आः झीगु देशय् थीथी अवाञ्छित शक्तिया हस्तक्षेप नं शून्य जुयाच्वंगु दु। थ्व इलय् भ्रष्टाचारी व अराष्ट्रिय तत्वतय्गु गतिविधि नं उलि हे गौण जुयाच्वंगु स्थिति दु। छाय् धाःसा तमाम नेपाली जनता म्हिगःया प्रतिक्रियावादी शक्तिया विरुद्ध ल्वायेत एकीकृत जुयाच्वंगु ई वःगु दु। थ्व छगू झीगु देय्या भविश्यया लागिं हे बांलाःगु पक्ष खः। शान्ति सुरक्षाया मामलाय् राजनीतिक हस्तक्षेप यायेमजिउ धकाः ता ई न्ह्यःनिसें थ्वयाच्वंगु सः थ्व इलय् क्वह्यनाच्वंगु दु। उपेक्षित व क्षेत्रीय ल्याखं नं लिपा लाकातःगु तराई मधेस लागाया मनूयात न्हापांखुसी गृह मन्त्री चले याकातःगु ई जुया थ्व ई झीगु निंतिं शान्ति सुरक्षा व अमनचयन कायम यायेगु निंतिं हाथ्याया ई नं खः ।

प्रतिक्रियावादी शक्ति, सामन्तवादी शक्ति व विदेशी उपनिवेशवादी शक्तिं हस्तक्षेप याये मफइ कथंया ज्या याना क्यनेगु हे थौंया झीगु मू लक्ष्य जुयाच्वंगु दु। अथे जुया नं पूँजीवादी प्रतिक्रियावादी शक्तित थःपिनि हैसियत खना हे ग्यानाच्वंगु ई खः थ्व। छुं नं आमूल परिवर्तनया लागिं छगू ऐतिहासिक ई लगे जुइ। झीगु देशय् नं अज्याःगु हे ऐतिहासिक ई कथं थुगु संविधानसभा तयार जूगु खः। थुकियात उपयोग यानाः न्हूगु नेपाल निर्माण यायेगु खःसा व ज्या ताःलाये नं फइ। हरेक ज्या यायेगु इलय् विचाः यानाः जक यायेमाः। उकिया लागिं देशय् बुद्धिजीवी, लेखक व साहित्यकारतय्सं माःगु भूमिका म्हिते हे माः ।

भारतीय पूँजी झीगु देशय् हयाः लगानी याये दइगु सम्झौता जक हयेवं हे थन विदेशी शक्तिं मिखा ब्वयेहःगु स्थिति दु। उलि जक मखु कि विप्पा सम्झौतां यानाः ला थन भारतीय लगानीया कल कारखानात स्यंकल हडताल याकल वा छुं नोक्सान याकल धाःसां नेपाःयात क्षतिपूर्ति याकेगु कुतः जुयाच्वंगु दु। माथिल्लो कर्णाली प्रोजेक्ट माओवादीं हे स्यंकाः आः माओवादी सरकारं हे क्षतिपूर्तिया बन्दोबस्त यानाच्वंगु नाटक नं थ्व हे खः। रुसय् जर्मन राजकुमारयात गोलीं कयेके धुंकाः अन जर्मनया सैनिक टुकडी तयेगु कुतः याः थें आः नेपालय् नं झीगु कमजोरी व विदेशी लय्तायेकेगु कुतः कथं प्रतिक्रियावादी शक्तियात लय्तायेकेगु ज्या जुल धाःसा कन्हय्यात तकं लुफिं हाःगु थें हे झीगु न्ह्यःने सदां पंगः थनाच्वनीगु ज्या झी थःपिंसं हे शुरु यानागु थें जुइ। अथे जुयाः नं म्हिगःया झीगु कमी कमजारीयात इलय् हे सुधार यायेगु स्वयेमाः। मखुत धाःसा कि त झी थःगु ज्यां लिचिलेमाः। मखुत धाःसा अज्याःगु मामलायात राष्ट्रिय बहसया विषय दयेकाः छु याःसा जी धइगु खँय् विचार मन्थन यायेमाः ।

म्हिगः माओवादी शक्तियात भारतीय उपनिवेशवादी शक्तिं रसद लः बिया हुर्के बैध यानातःगुलिं जुइ, उपिं भारतीयत प्रति थौं नतमस्तक जुयाच्वंगु दु। उमिगु विरोधय् उपिं छप्तिं हे न्ह्यचिले फयाच्वंगु मदु। भारतनापं याःगु विप्पा सन्धी छगू तःधंगु हे षडयन्त्र खः धइगु थुइके मफुतले झीसं थन छुं ज्या यानाः, छुं कथं न्हूगु संविधान तयार यायेत मस्वयाः व झीगु रुची छु खः धइगु हे स्पष्ट याये मफइगु सम्भावना दु। अथे जुयाः नं मेमेगु शक्तिया न्ह्यःने झीगु छ्या क्वःछिउगु स्वयां नं गबलें हे लिमचिलेगु भावनायात कायम यानाः झीगु गौरव थकायेगु निंतिं ज्या याना वनेमाःगु खनेदु। सिद्धान्त व विचार हे त्वःताः थःपिनि भावनायात कुठाराघात यानाः सार्वजनिक जग्गा त्यलेगु थेंज्याःगु अराष्ट्रिय ज्यां झीगु उत्थान जुइ फइमखु। स्वार्थी, शोषक, लोभी पापीतय् न्ह्यःने झुके मजुसें ल्वाना हे म्वायेगु भावना दयेकाः च्वनेगु मानसिकता तयार यात धाःसा हे जक म्हिगः थें हे झी थौं नं नेपाली गौरव म्वाकाः थःपिनि न्हाय् धस्वाका च्वनेफइ ।

More Stories Like this