लछियंकं 'लाखे क्वःथैगु'

नेपालभाषाया छुं नं प्याखं थथे तःथाय् तःगूमछि शो जूगु 'बाघैरव' धुंकाः सम्भवतः थ्वहे जुइमाः। ऐतिहासिक लागा किपुली प्रचलित छपु लोक बाखंया लिधंसाय् संस्कृतिविद् सत्यमोहन जोशीं च्वया दीगु पूधाः प्याखं 'लाखे क्वःथैगु' या वंगु शनिवाः विशेष शो जुल। वंगु मंसिर ३ गतेनिसें शनिवाः पतिकं नेपालभाषा एकेदमिया हलय् क्यनाच्वंगु थुगु प्याखं स्वयेत येँ, यल, तापाख्यः, ब्वसिगां, मच्छेगां, सतुंगः लगायतया थासं तकं स्वकुमित वःगु खः। किपुली न्ह्यानाच्वंगु छगू सांस्कृतिक परम्परायात आधार दयेकाः च्वयातःगु थुगु प्याखंया घटनां हे मनूत भावुक जूगु खःसा प्याखंम्वःतय् जीवन्त अभिनयं बाखनय् ज्यान स्वनेगु ज्या याना बिल। किपुली प्रचलित बाखनय् किपूया हे प्याखंम्वःत म्हितूगु थुगु पूधाः प्याखं स्वःवःपिं आपालं स्वकुमित हलं पिहां वःबलय् मिखा प्याःगु खँ निर्देशक शुभ 'शान्ति' बज्राचार्यं कनादी ।

लाखे लसिंतय्सं अतिकं दुःख बियाच्वंगु न्हय्गामय् लाखेपाः च्वं वनेगु नियम हे दयेकातःगु जुयाच्वन। उगु हे नियम कथं छक्वः लाखेपाः च्वंवनेगु पाः छम्ह बुरिया छेँय् लात। बाबुकाजी धाःम्ह याकः काय बाहेक सुं मदुम्ह उम्ह बुरि ज्याजंक्व तकं सिधये धुंकूम्ह जुयाच्वन। तर कायम्ह धाःसा लाखेपाः च्वं वनेमाली धकाः बिसिउँ वनाच्वनी। थः याकः काययात लाखेनं नल कि थःगु वंश न्हनावनी धइगु पीरं बुरि थः हे लाखेया आहारा जू वनेत तयार जुइ। लाखे वयाः थःत नयेत्यंगु इलय् बुरिं थः इष्टदेवी इन्द्रायणीयात पुकारे याइ। बुरिं नुगः ख्वयेकाः याःगु पुकारंन्यनाः अन हे इन्द्रायणी प्रकट जुयाः लाखेया संहार याइ। प्याखं क्वचाइ।
नेपालभाषा एकेदमि प्याखं दबूया न्हापांगु देछाकथं क्यंगु पूधाः प्याखं 'लाखे क्वःथैगु' नेपालभाषा एकेदेमिया हलय् हे न्याक्वः तक क्यने धुंकाः खुक्वःगुखुसी नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानय् (भाषासेवी नरेश शाक्यया सहयोगार्थ) क्यंगु खःसा वयां लिपा हेटौंडाय् जूगु बहुभाषिक नाटक महोत्सवय् थुकिया न्हय्क्वःगु क्यनेज्या जूगु खः। अनंलि लछियंकं वाःपतिं छगू छगू शो यानाः वंगु शनिवाः झिंछक्वःगु शो क्यनेगु ज्या जूगु खः। किपू जक मखु न्हय्गांया हे इतिहासलिसे स्वानाच्वंगु बाखंया लिधंसाय् च्वयातःगु थुगु पूधाः प्याखं आः किपू बाहेक न्हय्गामय् हे क्यनेगु कुतः यायेगु खँ निर्देशक बज्राचार्यं कनादीगु दु। नेपालभाषाया छुं नं प्याखं थथे तःथाय् तःगूमछि शो जूगु 'बाघ भैरव' धुंकाः सम्भवतः थ्वहे जुइमाः। 'बाघ भैरव' नं किपूया हे बाखंया लिधंसाय् सत्यमोहन जोशीं हे च्वयादीगु पूधाः प्याखं खः ।

प्याखं नेपालभाषाया खःसां बाखनं प्रभावित जुयाः गुलिखे गैर नेवाःतय्सं नं प्याखं स्वः वःगु खने दत। थःपिंसं भाय् मथूसां प्याखंम्वःतय्गु अभिनयं बाखं थुइकागु खँ अज्याःपिं गैर नेवाः स्वकुमितय्सं कन। उखें प्याखं स्वः वःपिं गैर नेवाःतय् उपस्थितिं थःपिंत अझ प्रेरणा वःगु खँ प्याखंम्वःतय्सं धाःगु दु। प्याखनय् बुरिजुयाः म्हितूम्ह मय्जु गंगा महर्जनं गैर नेवाः स्वकुमितय् थ्व उपस्थितिं थःपिंत अझ हःपाः चूलाःगु खँ कनादिल ।

शनिवाः नेपालभाषा एकेडेमीइ 'लाखे क्वःथैगु' प्याखं क्यनेगु बाहेक थुगु दँया 'शंखधर सिरपाः' लःल्हायेगु ज्या नं जूगु खः। सिरपाः समितिया नायः पद्मरत्न तुलाधरं नेपालभाषा एकेडेमीयात लःल्हाःगु झिद्वः तका प्याखं क्वचायेधुंकाः एकेडेमिया चान्सलर सत्यमोहन जोशीं प्याखंया निर्देशक शुभ 'शान्ति' बज्राचार्ययात लःल्हानादीगु खः ।

थुकियालिसें भाजु इन्द्रभक्त श्रेष्ठं नं एकेडेमी प्याखं दबूयात झिद्वः तका लःल्हानादीगु खः। स्वकुमिपिंसं इच्छा यात धाःसा हानं हानं नं प्याखं क्यनेत थःपिं तयार दुगु निर्देशक बज्राचार्यं कनादिल ।

More Stories Like this