बहुप्रतिभाशाली साहित्यकार गिरिजाप्रसाद जोशी
नेपालभाषा साहित्य ख्यलय् थ:गु बिस्कं म्हसिका बिया: भाषा साहित्य थपूया नितिं महत्वपूर्ण योगदान यानादीम्ह व्यक्तित्वया रुपय् बहुप्रतिभाशाली साहित्यकार गिरिजाप्रसाद जोशी झीगु मिखाया न्ह्य:ने दं वइ ।
थाय् पायेफु, थाय् हिलेफु तर वनाथाय् तक साहित्यिक लकस सृजना यायेफूम्ह गिरिजाप्रसाद जोशीं कविता, उपन्यास, नाटक नापं यक्व ख्यलय् थ:गु च्वसा न्ह्याकादीगु दु । वय्कलं साहित्यया फुक्कं धइथें विधा पाखे यक्व हे च्वछायेबह:गु साहित्य सृजना यानादीगु दु । वय्कलं कविता विधापाखें च्वयादीगु सफूत थथे दु :–
१.पालिख्वाँय् (ने.सं. १०७९)
२. हार्इ हार्इ रे थ्वँया बात्चा (ने.सं. १०८५)
३ आगं (ने.सं. १०९०)
४. सुथनाप सुथय् सुथय् (ने.सं. १०९५)
५. गिरिजा प्रसादया गद्य कविता (ने.सं. १०९८)
६.जनताया म्ये १११० (ने.स. ११११)
७. किसिद्वम्ब: (ने.सं. ११११)
८. मन्त्र (ने.सं. ११०३)
९. बुद्ध नुग: (ने.सं.११०३)
१०. तबन (ने.सं. ११०५)
वय्कलं उपन्यास विधाय नं यक्क हे च्वसा न्ह्याकादीगु दु । प्रचलित उपन्यासया धारणा स्वरुप व संरचनाया विरोधय् एकदम हे पाका: छगू मेगु विद्रोहया नां तयेत स्व:म्ह उपन्यासकार धका: वय्क:यात समालोचक कृष्णचन्द्र सिंह प्रधानं टिप्पणी यानादीगु दु । वय्क: छम्ह विद्रोही स्वभाबम्ह च्वमि ख: । अथे जूसां वय्कलं विद्रोह धापूति जक सीमित मयासें संरचनाय् नं थ्वयेकूगु खनेदु । समसामयिक जीवनयात न्ह्यब्वया आक्रोशित मनस्थिति ब्वयेगु, सामाजिक विसंगति, मतिनायात थ: हे कथं विश्लेषण यानादीम्ह गिरिजाप्रसाद जोशीया आैपन्यासिक विशेषता विरोध व बौद्धिकता प्रर्दशन नं ख: । वय्क: छम्ह प्रगतिशील च्वमिया रुपय् उपन्यास विधाय् नं उतिक हे सकि्रय खनेदु ।
न्हापां कविता विधाय् छम्ह रहस्यवादी स्वछन्द कविया रुपय् पिदँम्ह वय्क: लिपा वना प्रगतिशिल कविया रुपय् पिलु झायादीगु ख: । त:मिया दथुइ चिमिपिनि स: वय्कलं थ:गु च्वसा पाखें थ्वयेके ज्यानं यानादीगु खनेदु । मर्यादाया पक्षय् अन्याय अत्याचार सहमयाइम्ह उपन्यासकारकथं नं वय्क:यात नालेगु या: । मतिनायात व्यागलं हे ढंग न्हयब्वया: शैली व भाय् नितां उतिकं हे प्रभावशाली रुपं न्ह्यब्वयादीम्ह गिरिजाप्रसाद जोशीया उपन्यासय् व्वमिपिनि नितिं चुम्बक थें आकर्षण याना यंकेगु क्षमता नं खनेदु । वय्कल च्वयादीगु उपन्यासत थुकथं दु : –
१) धकिं (ने.सं. १०९०)
२) छि स्याना: हत्या (ने.सं. १०९६)
३) सिलु स्वां (ने.सं. १०९८)
४) भाजं मिखा (ने.सं. १०९९)
५) विपात्र (ने.सं. १०९९)
६) व गमला थ्व खैथल (ने.सं. ११०३)
७) व ल्वहँ जि झ्वाला (ने.सं. ११०७ )
८) न्याल्ल ब्यां (ने.सं.१११०)
९) यमि गामा: येँ शहर (ने.सं. १११२)
अथे हे लघु उपन्यासया रुपय् सिलु म्ये नं पिहां व:गु खनेदु । अझ गुलि कृतित पिहां मव:गु नं दनीगु नं धायेगु या: । धुस्वां साय्मि धुंका: दकलय् उप्व: नेपालभाषाया उपन्यास च्वयादीम्ह वय्क: हे ख: । अथे हे वय्कलं नाटक विधाय् नं च्वसा न्ह्याकादीगु दु । 'हाकु स्वाहाने' व 'वाखा छेँ' वय्कलं च्वयादीगु नाटकत ख: । थुगु नाटक दबुलिइ क्यनेज्या नं जूगु ख: धा:सा समसामयिक विषयवस्तु जूगु कारणं दबुलिर्इ नाटक लोकंह्वा:गु नं ख: ।
'हाकु स्वाहाने' नाटक निदर्ेशक बद्री नेपाल थ:पिं गिरिजाप्रसादया च्वसां तसकं प्रभावित जूगु धका: कनादिसे थुगु नाटक निदर्ेशन यायेगु ह्वता: चुला:गुलिं थ:पि गौरवान्वित जूगु खँ कनादीगु ख: । खय्तला समीक्षकपिसं वय्क: नाटक विधापाखे मेमेगु विधाय् थें उलि सशक्त मजू धका: नं धायेगु या: । अथे जूसां आम स्वकुमितय् दथुइ वय्क:या नाटक उगु इलय् तसकं लोकं ह्वा:गु ख: । वय्कलं च्वयादीगु 'चिपनिप' संकिपा २०४६ सालपाखें पिहां व:गु ख: । थुगु संकिपा नं उगु इलय् छगू नव यथार्थतावादी संकिपाया रुपय् बय्बय् जूगु ख: ।
लजगा:या झ्वलय् थीथी थासय् वनेमाल, च्वनेमाल, चाहिले माल । तर न्ह्याथाय् च्वंसां च्वसा मत्व:तीम्ह साहित्यकार गिरिजाप्रसाद जोशी सम्मान व सिरपायात प्राथमिकता बीम्ह व्यक्तित्व मखु । थुकि नं वय्क: चर्चाय् व । नेपालभाषा साहित्यया छग: नगू थंे थीम्ह बुहप्रतिभाशाली साहित्यकार गिरिजाप्रसाद जोशी ने.सं. ११०७ स थ्व संसार विदा कयादिल । गिरिजा प्रसादया मृत्यु प्वंगु थाय् आतक नं सुनां काये फुगु खनेमदु ।
More Stories Like this
नेपालभाषा ल्यंकेगु लँय् लक्ष्मीदास मानन्धर अमर संगीत स्रष्टा राजभाइ बज्राचार्य मचाम्ह हिरोइन नस्वा: जोशी आन्दोलनकारी साहित्यकार राजा शाक्य लक्ष्मण राजवंशी
