श्री पचली भैरब १२ दँया खड्गसिद्धि जात्रा
– राजु नापित –
नेपा: देशय् ६४ म्ह भैरव दु । थुपिं मध्ये च्याम्ह भैरव अर्थात अष्टभैरव महत्वपूर्ण भैरवया रुपय् कायेगु या: । पचली भैरव थ्वहे अष्टभैरवया दुनेला:म्ह भैरव ख: । पचली भैरवयात हिन्दुतय्सं पञ्चलि¨ेश्वर महादेव धायेगु या: धा:सा बौद्ध धर्मालम्बीपिस थुम्ह भैरवयात स्वच्छन्द भैरवया रुपय् माने यायेगु या: । र्इ हिलावंकथं लिपा वना: थुम्ह द्य:यात पचली भैरवया नाम उप्व: म्हसीया व:गु ख: । पचली भैरव बारे लिखित रुपं च्वयात:गु पुलांगु खँ त आतक लुयाव:गु मदुनि । अथे जूसां नेपाल सम्बत् ३१६ (वि.सं १२५२) स दक्षिणेश्वर स्वछन्द महादेव पलिस्था जूगु तथ्य स्वयेबलय् स्वच्छन्द भैरव (पचली भैरव) या स्थापना नं उब्ले जूगु जुइमा: धैगु पुष्टि या: ।
छगू अनुश्रुतिकथं पचली भैरव फम्पिया जुजु नं धायेगु या: । येंया थकुजुपिं निथाय् प्यथाय् जक दनि । थ:ने थँबही, त्य:र, व क्व:ने भिन्द्य: त्वालय् थकूजुपिनि चिं ल्यं दनि । थकूजुपिनि आजु पचली भैरव, सुनां भैरवया संरक्षक व पचलि सिंह वा पचली नरसिं ठाकुर धायेगु या: । इमिसं थ:पिन्त पचली भैरवया मचाखाचा धायेगु या: ।
पचली भैरव येँ दुहाँ बिज्या:गु किम्वदन्ती
जुजु साक्षात भैरव व तन्त्र प्रवीण जूगु हुनिं न्हिन्हिइ काशी वना: म्व: ल्हुया वया: थ:गु देय् फम्पिइ वया: राजकाज याइगु अले बहनि जुल कि येँ देय्या क्व:ने भेगय् वया: थ: यज्जु नर्इ अजिमा नाप ख्यालु च्वं वइगु जुयाच्वन । अले सुथ न्हापां दना: सुनां मसीक वनीगु जुयाच्वन । उखे नर्इ अजिमां उम्ह मनू भैरवया साक्षात स्वरुपम्ह जुजु धका: मस्यू । छन्हु थ्व खँ सीकेया नितिं नर्इ अजिमां लुखाय् पर्सि यखानातल । न्ह्याब्लें थें पचली भैरव चान्हय् थ:गु देशय् लिहां वनेत स्वबलय् लुखाय् पर्सि यखाना त:गुलिं वने मफुत । पचली भैरव टेकुइ हे लात । अले द्य: तुइया वयेवं नर्इ अजिमाया दाजुकिजा फुकं मिले जुया: पचली भैरवयात झातापाता याना: बाम्हसिक्क दाया: कन्हाय् स्वां दुगु झालय् वांंछ्वया थकल । थ्व वांछ्व:गु थाय् टेकुया दिपय् पचली भैरवया प्यंपाया भाग छब्व जक कनाय् स्वानं पिने लानाच्वंगु ख: हँ । लिपा अन हे पचली भैरवद्य: सिद्ध जुल हँ । थुकिया हे चिं कथं पचलीया भैर:द्य:कथं अनच्वंगु ल्वहंयात कायेगु या: ।
पचली शव्द पञ्चलिङ शव्दमा अप्रभंसया रुपय् कायेगु या: । थुकथं हे छगू मेगु तर्क न दु बागमति व विष्णुमति खुसिया दोभानय् ५ गू लिंग दुगुलिं थुगु थाय्यात पञ्चलीङ तीर्थ धायेगु या:गु व लिपा वना: अप्रभंस जुया: पचली जूवंगु नं धायेगु या: । नापं जुजु गुणकामदेव कलिगत सम्बत ३८२५ स कान्तिपुर देय् पलिस्था याये धुंका: थुकिया रक्षार्थ मेमेगु द्य:पिनि नाप नापं गणेद्य:, अष्टमातृका सहित पञ्चलि¨ेश्वर भैरव देय्या दक्षिण भेगय् पलिस्था या:गु ख: । व हे पञ्चलिङ्ग भैरव दुगु थाय् जुया पञ्चलीङ हे अप्रभंस जुया: पचली जूवंगु ख: । थ्व फुक्क तर्कत स्वयेबलय पञ्चलिङ शव्द पाखें हे पचली व्यूत्पन्न जूगु प्रष्ट या: । तर एेतिहासिक खँ कुला स्वयेबलय् पंचदि, पचिमर्ह: पंचर्िह आदि शव्द नं प्रयोगय् व:गु खनेदु ।
वंशावली पचली भैरवद्य:या स्थापना जुजु गुणकामदेवया इलय् जूगु खँ उल्लेख यानात:गु दु । तर गुम्ह गुणकामदेव जुजु धैगु धा:सा स्पष्ट यानात:गु मदु अथे जूसां अन्वेषणया झ्वलय लिच्छवीकालिन गुणकामदेवया पालय् पचली भैरव पलिस्था जूगु खनेदु । नापं पचली भैरवया दँय्दसं जात्रा यायेगु परम्परा वि.स. ११९७ पाखे सुरु जूगु अुनमान यानात:गु दु । थ्व जात्रा उगु र्इया ३२ गू त्वालय विभाजित ये देशय् नुवाकोटया ठकुरीतय्सं राज्य संचालन यानाच्वंबलय् न्ह्या:गु खनेदु । येँया क्वा:बहा:, ओखाबाहा:, थँबही, तान्देबहा:, थँहिति मुलबाहा:, इकुबाहा: व तव:क्व क्वा:बाहालय् छम्ह छम्ह बैश्य ठकुरीत जुजु जुया चुच्वंगु ख: । थुपिं मध्ये क्व:ने भिन्द्य:याथाय् च्वंपिं थकू जुजुपाखें थ्व जात्रा न्ह्याकाव:गु खनेदु । दँय्दसँ पचिमर्ह: (आश्विन शुक्ल पञ्चमी) खुनु पचली भैरवया क्वँचा जात्रा जुइ । अले १२ दँय् छक्व: धार्मिक परम्पराकथं ख्वापा: पुना: गणप्याख पिथनेगु प्रचलन दु । थुगु पुलांगु गणप्याख नं नेपा:या दकलय् पुलांगु संस्कृतियात आतक म्वाकात:गु खँ क्यंगु दु ।
मेखे अन्तिम किराती जुजु गस्ती नेवा:तय् छगू थर 'गथु'यात इंमित या:गु खनेदु । गथुतय्सं थुगु प्याखंयात आतक नं म्वाकात:गु दु । थुकिं गथु अर्थात मालीतय् पचलि भैरवनाप क्वातुगु स्वापू दुगु खँ नं क्य । नापं थुमि मृत्यु संस्कार गुथिया मूद्य: नं पचली भैरव हे ख: । पचली भैरव द्य:या प्याखं गथुप्याखं गुव्लेनिसें न्ह्यात धैगु यकिन मजूनि । पचली भैरव व वया गणतय् प्याखं वि.सं १८५६ पाखे येंया मल्ल जुजु अमर मल्लया पालय् चले या:गु खनेदु । नाप थ्व प्याखंया जिम्मा गथु जातियात व्यूगु नं खनेदु । अमर मल्ल पचली भैरवया १२ दँया जात्रा न्ह्याकेगु नापं चालं खुन्हु मरु त्वालय् भूतेश्वरी पीठ (भुतिस:)य् चान्हय पचली भैरवनाप जुजु खड्ग हिला: खड्गसिद्धि प्राप्ति यायेगु ज्या न्ह्याकुगु ख: ।
पचली भैरव नाप खड्गसिद्धि या:पि मल्ल जुजुपिं सिद्धि मल्ल, अमर मल्ल, सुमल्ल (सूर्य मल्ल), नरेन्द्र मल्ल, महिन्द्र मल्ल, लक्ष्मीनरसिंह मल्ल, प्रताप मल्ल, पार्थिवेन्द्र मल्ल, भाष्कर मल्ल, जगतजय मल्ल व जयप्रकाश मल्ल नाप १३ म्ह मल्ल जुजुपिं ख: । अनं लिपा पृथ्वीनारायण शाहं येंदये् त्याके धुका: थ्व प्याखं शुरु जुइ न्ह्य: हे ने.सं. ८९५ पाखे नुवाकोट वंबलय् अन हे मदुगुलि पृथ्वीनारायण शाहं खड्गसिद्धि याये मखन । पचलि भैरवनाप न्हापांखुसि खड्ग हिलेज्या या:म्ह शाह जुजु रणबहादुर शाह ख: । शाह जुजु बीरेन्द्र शाहं ने.सं. १०९६, ने.सं. ११०७ व ने.सं. १११९ याना: स्वक्वतक खडगसिद्धि या:गु ख: । नेपा:या र्इतिहासय् थ्व खडग सिद्धिया विशिष्ट थाय् दु ।
गथु जातिं ल्हुइकीगु प्याखं जुया थुकिया गथु प्याखं नं धायेगु या: । थुगु प्याखं विशेषता धैगु गदी आसिन राष्ट्रप्रमुखं खड्ग हिला: याइगु खडग सिद्धी ख: । पचली भैरवया १२ दँयाप्याखनय् दुथ्या:पि देवगण
१. महालक्ष्मी
२. गणेश
३. ब्रम्हायणी (म्हासुख्वा:द्य:)
४. रुद्रायणी (तुयूख्वा:)
५. कौमारी (कुमारी)
६. नारायणी (वाउँख्वा:)
७. बाराही (बाराही)
८. इन्द्रायणी (मनमैजु)
९. काली (अजिमा)
१०. भैरव (पचली भैरव)
११. सिंघिनी (सिंवाद्य:)
१२ं व्याधिणी (धुंवाध: )
१३. श्वेत भैरव (महाद्य:ख्वा:)
श्री पैचली भैरवया १२ दँया जात्रा मोहनीया चाल खुन्हु मरु काष्ठमण्डपया न्ह्य:ने भुइस: स खड्गसिद्धि याना न्हयाइ । थुकथं न्ह्या:गु जात्रा थीथी थासय् क्यना तछलागा: भलभल अष्टमी खुन्हु दलाछि भुसननी 'सिजा नकेगु' पुजा यार्इ । थ्व हे १२ दँया जात्राया अन्तिम तान्त्रिक पूजा ख: । तान्त्रिक विधि सिजा नकेगु धका: जाकि ह्वले धुंका: फुक्क देवगणपिं अचेत जुइ । थुकियात द्य:सीगु धाइ । थुकथ अचेत जूपिं द्य:गणपिन्त लुकुंछिना: मरुहितिइ यंका: ल: त्वंकी । अले दक्व देवगणयात टेकुइ यंकी । अले दक्व देवगणया ख्वापा:यात पचली भैरवं मृत्यु संस्कारकथं दाहसंस्कार याये धुंका: १२ दँया पचली भैरव जात्रा विधिवत् रुपं क्वचाइ । थुकिया प्यन्हु खुन्हु प्यन्हु विचा: वनेगु चलन दु ।
– स्रोत व्यक्ति : इन्द्र माली व भरत माली ।
More Stories Like this
नेवा: आन्दोलनया उपलब्धी जनजाति आन्दोलनय् नेतृत्वया सवाल सामुद्रिक रेशमया लँ सम्बन्धी न्हापांगु एक्स्पो जनजाति आन्दोलनय् पद्मरत्नया नेतृत्व हिन्दूराष्ट्रया खँ आ: छाय् ?
