कांग्रेसया जनजाति सभासद्तय् साहस

श्रीकृष्ण महर्जन

प्रजातन्त्र अर्थात लोकतन्त्रया पर्यायवाची धकाः दावी याइगु नेपाली कांग्रेस दुने थ्व इलय् नेतातय्सं पार्टी दुने हे तःधंगु चुनौति वःगु महसुस यानाच्वंगु दु। नेतृत्वं थ्व गुगु महसुस याःगु खः व धइगु जातीय आधारय् राज्य पुनर्संरचनाया पक्षय् दुपिं व राज्यं बहिस्करणय् लाकातःपिं समुदायया नितिं तःधंगु अबसर नं खः धकाः थुइकेमाः। थौंकन्हय् कांग्रेस दुने निगू कथंया हाथ्या दु। छगू सरकारया खँ खःसा मेगु राज्य पुनर्संरचनाया सवाल। याकनं हे राष्ट्रिय सहमतिया सरकार गठन यायेगु धकाः अन्तिम इलय् वयाः संविधानसभाया लिपांगु इलय् म्याद थप यायेगु खँय् माओवादी, कांग्रेस, एमाले व मधेसी मोर्चाया दथुइ सहमति जूगु खःसा अबलेनिसें हे कांग्रेस दुने सरकारया नेतृत्व कायेगु विवाद ब्वलंगु खः। एमाले व माओवादीं निक्व निक्वः तक सरकार गठन याये धुंकूगु अवस्थाय् आः थःपिनि नेतृत्वय् राष्ट्रिय सहमतिया सरकार दयेकेगु बाहेक मेगु विकल्प मदु धकाः कांग्रेस नेतातय्सं अडान कया वयाच्वंगु जूसां आखिर सरकारया नेतृत्वया विषययात कयाः हे कांग्रेस दुने समस्या ब्वलंगु खः। सहमतीय सरकार गठन यायेगु जुल धाःसा बरिष्ठ नेता शेरबहादुर देउवायात न्ह्यःने यंकेगु अले बहुमतीय जुल धाःसा संसदीय दलया नेता रामचन्द्र पौडेलयात न्ह्यब्वाकेगु धकाः कांग्रेसं न्हापा हे निर्णय यानातःगु खःसा वहे निर्णयया आधारय् देउवां सरकारया नेतृत्व याये दयेमाः धकाः सर्वाजनिक रुपं हे अभिब्यक्ति बीगु नापं पार्टी दुनेया विवादयात कयाः तकं न्ववायेगु यानाहःगुलिं कांग्रेस नेतृत्वयात समस्या ब्वलंगु खः। कांग्रेस सभापति सुशील कोइरालां नं गुगुं हालतय् देउवाया नेतृत्वय् सरकार गठन जुइ मखु, सरकारया नेतृत्व संसदीय दलया नेता रामचन्द्र पौडेलं याइ धकाः न्ववानादीवं हे देउवा पक्षधर नेतात झन आक्रमक रुपं प्रस्तुत जूगुलिं समस्या झन तच्वया वःगु खनेदु। कांग्रेसया भातृ संगठन विघटनया विषययात कयाः विवाद जुयाच्वंगु इलय् देउवायात छगू न्हूगु मसला जुयाबिल सरकार नेतृत्वया खँ। अले देउवां ला तप्यंक हे फुसा पार्टीया पुलांगु निर्णय खारेज या धकाः खुल्ला हाथ्या बिया हल। उकिं यानाः पार्टी नेतृत्वयात झन हे समस्या ब्वलन। पार्टी केन्द्रीय कमिटीया मुँज्या तकं तये मफयाच्वंगु वर्तमान अवस्थाय् सरकारया नेतृत्वया विषययात कयाः नं गुगु विवाद ब्वलन उकिं यानाः पार्टी दुने झन तःधंगु समस्या वःगु दु। थ्व ल्याखं स्वयेगु खत धाःसा सरकारया नेतृत्वया खँ ल्हात कि हे पार्टीइ विवाद तच्वइगु जुयाः आः सरकारनेतृत्वया विषयय् कांग्रेस दुने बहस हे यायेत नेतात तयार मजुइगु अवस्था ब्वलंगु दु। यदि कांग्रेसं सरकारया नेतृत्व दावी मयायेगु खःसा डा. बाबुराम भट्टराईया सरकारय् हे दुहां वनाः राष्ट्रिय सहमतिया सरकार दयेके मालीगु अवस्था वइ। उकिं कांग्रेसया गुलिं गुलिं नेतातय्सं ला वर्तमान सरकारयात हे राष्ट्रिय सहमतिया सरकारया स्वरुप बीमाः धकाः नं धयाहःगु दु। छखे सरकारया नेतृत्व यायेगु खँय् पार्टी दुने विवाद जुयाच्वंगु व मेखे वर्तमान सरकारयात हे राष्ट्रिय सरकार याना छ्वयेगु धकाः बहस सुरु जूगुलिं कांग्रेस छगू कथं बाम्हय् काःगु दु। थःपिंसं सरकारया नेतृत्व दावी याये धाःसा नेता जुइम्ह मनूयात कयाः पार्टी दुने हे विवाद जुइगु, अले थ्वहे सरकारय् दुहां वन धाःसा माओवादीयात समर्थन याः थें च्वनीगु। थुकिं यानाः कांग्रेस नेतृत्वया न्ह्यःने आः छु यायेगु धइगु छगू तःधंगु न्ह्यसः ब्वलंगु दु ।

उखे कांग्रेसया जनजाति नेतातय्सं लिपांगु इलय् वयाः गुकथं पहिचानया आधारय् राज्य पुनर्संरचना यायेमाः अर्थात संविधानसभाया राज्य पुनर्संरचना समितिपाखें तयार याःगु १४ प्रदेशया प्रस्तावया आधारय् न्ह्याः वनेमाः धकाः अडान तयेगु नापं राज्य पुनर्सरचना विज्ञ पुचः दयेकेगु सवालय् अडान काल उकिं यानाः कांग्रेसयात मेगु तःधंगु हाथ्या वयाच्वंगु दु। कांग्रेसया जनजाति नेतातय्सं संसदय् अडान कायेगु जक मखु राज्य पुनर्संरचनाया विषययात कयाः सहलह जूगु इलय् बरु पार्टी दुने विद्रोह यायेत तयार दु, जातीय पहिचानया आधारय् राज्य पुनर्संरचना यायेगु विषययात त्वःते फइ मखु धकाः नेतृत्वयात ख्याच्वः बिउगु खँ तकं सार्वजनिक जूगु दु। उकिं कांग्रेस नेतृत्वयात राज्य पुनर्संरचनाया सवालय् अझ तःधंगु हाथ्या वःगु दु। कांग्रेसया आदिवासी जनजाति नेतातय्सं कांग्रेस पार्टी त्वःतल धाःसा अवश्य नं उगु पार्टी ब्रम्हू क्षेत्रीतय्गु जक पार्टी जुइ। अबले सकल नेपाःमिपिनिगु पार्टी मखइगु अवस्था वइ। उकिं कांग्रेसया नेतातय्त तःधंगु संकट वयाच्वंगु दु। कि जातीय पहिचानया आधारय् राज्य पुनर्संरचना जुइ मजिउ धकाः न्हापांनिसें याना वयाच्वंगु विरोधयात त्वःतेमाल, कि मखुसा पार्टीं तःधंगु हाथ्याया सामना याये माल। उकिं कांग्रेस नेतृत्वया लागिं थ्व ई सरकारया विषय सिबें नं तःधंगु समस्या राज्य पुनर्संरचनाया विषय जुयाः बिउगु दु। राज्य पुनर्संरचनाया सवालय् न्ह्याबलें नं जातीय पहिचानयात अस्वीकार याना वयाच्वंपिं रामचन्द्र पौडेल थेंज्याःपिं ब्रम्हूवादी नेतातय् लागिं जनजाति नेतातय्सं थुगुसी म्हितूगु भूमिका अवश्य नं तसकं कपाः स्याःगु विषय जुयाच्वंगु दु। आः जनजाति नेतातय्त गुकथं थःपिनि पक्षय् हये फइ धकाः ज्याखँत यानाच्वंगु दु। उकिं हे जुइ सायद कांग्रेस दुने सरकारया नेतृत्वया खँयात त्वःताः आः राज्य पुनर्सरचनाया विषयय् बहस यानाच्वंगु दु। कांग्रेस दुने जुयाच्वंगु थ्व बहसय् कांग्रेसया जनजाति नेतातय्सं गुकथं भूमिका म्हितल अले माल धाःसा विद्रोह यायेगु धकाः तकं ख्याच्वः बिल थ्व वास्तवय् कांग्रेसया जनजाति नेतातय्गु तःधंगु सहास खः धाःसां छुं पाइ मखु। इमिगु साहसयात कांग्रेसया आदिवासी जनजाति नापं राज्यं लिउने लाकातःपिं समुदायया कार्यकर्तातय्सं घ्वासा बी फत धाःसा इमित तःधंगु तिबः जुइ। नेवाः स्वायत्त राज्यया निंतिं माग याना वयाच्वंपिं कांग्रेसया नेवाः नेतातय्सं नं थ्व इलय् पार्टी दुने माल धाःसा विद्रोह याये धकाः ख्याच्वः बिउपिं सांसद्तय्त ग्वाहालि यायेमाःगु आवश्यकता दु। अले कांग्रेसया कार्यकर्तातय्त नं नेवाः स्वायत्त राज्यया निंतिं आन्दोलन याना वयाच्वंपिं नेवाःतय्सं उत्साहित यानाः न्ह्यब्वाकेमाःगु आवश्यकता दु। कांग्रेस दुने हे अथे जातीय पहिचानया आधारय् राज्य पुनर्संरचनाया पक्षधरतय्त न्ह्यःने यंके फत धाःसा नेवाः स्वायत्त राज्य पलिस्था यायेत तःधंगु बल जुइ। सतकय् जक मखु पार्टी दुने नं थ्व इलय् ल्वाः वनेमाःगु अवस्था वःगु दु धकाः थुइकाः साहसिक पलाः ल्ह्वनादीपिं कांग्रेसया नेतातय् ग्वाहालि यायेमाःगु अवस्था वःगु दु ।

More Stories Like this