न्ह्याबलें भैरःद्यः जुयादीम्ह पृथ्वीनारायण मालाकार

शीला साय्मि

गुथिया थकालिम्ह नायः तकं जुयादीम्ह वय्कः वि.सं. २०३२ सालं पचली प्याखनय् भैरःद्यः जुयादीबलय् जुजु वीरेन्द्रलिसे खड्ग सिद्धि ल्वाकेगु ह्वःताः नं वय्कःयात चूलाःगु खः।
वि.सं. २०२४ सालं झिंनिदँया जात्रा (गथु प्याखं) या भैरःद्यः जुयादीम्ह भाजु पृथ्वीनारायण मालाकार वंगु कौलागा पंचमी कुन्हु मंत। थुगुसी झिंनिदँया पचली जात्रा वंगु कार्तिक ४ गते अथे धयागु कौलागा नवःमि कुन्हु जुइमाःगु खःसां वय्कः मदुगुलिं हे कार्तिक १८ गते अथे धयागु कछलाथ्व नवमि कुन्हु चान्हय् पिदन।
गुथिया थकालिम्ह नायः तकं जुयादीम्ह वय्कः वि.सं. २०३२ सालं पचली प्याखनय् भैरःद्यः जुयादीबलय् जुजु वीरेन्द्रलिसे खड्ग सिद्धि ल्वाकेगु ह्वःताः नं वय्कःयात चूलाःगु खः। वयां लिपा वि.सं. २०३६ सालं भद्रकाली गथु प्याखनय् नं वय्कः हे भैरव जुयादीगु खः। मुक्कं गथु जातिं हे जक हुलीगु थुगु प्याखनय् खिं थाइ, ताः, बबू थाइपिं पुचःया नायः वा गुरु दयाच्वनी। खिं पुचःया गुरुयात खिंउजा धाइ अले खिंउजा जूम्ह वा वया छेँजःपिं भैरःद्यः जुइमाःगु परम्परा नं दु। स्वक्वःतक छुस्याः उजा जुयादीधुंकूम्ह भाजु मालाकारया अबु मदुबलय् वय्कःया तःधीम्ह व माइलाम्ह दाजु भैरव जुइ मखु धासेंलि वय्कः हे भैरव जुयादीगु खः। मचांनिसें भक्ति भाव दुम्ह वय्कःया संस्कृतिपाखे उतिकं हे मन क्वसाः। हाकनं द्यः जुइत भाग्य नं दयेमाःधाइ। वय्कःयाके थ्व सकतां गुण दु।
गथांमुगःनिसें लछितक गथु प्याखं स्यनीगु खःसां नं पूर्ण मात्राय् भक्तिभाव दुगुलिं वय्कलं अथें हे नं बांलाक प्रस्तुती यानादी। वास्तवय् धायेगु खःसा वय्कःया प्याखंया ला ज्वः हे लुइके मफु।
पचली भैरव, अजिमा, बाराही, गणेद्यः, कुमारी, ब्रम्हायणी, रुद्रायणी, इन्द्रायणी, महालक्ष्मी, सिंगिनी, ब्याघिरनी व श्वेत भैरव यानाः झिंनिम्ह द्यःपिं प्याखं हुलीगुली वय्कः न्हिनय् जुइगु प्याखनय् पचली व चान्हय् जुइगु प्याखनय् श्वेत भैरव जुयादीगु खः। नियम कथं द्यः प्याखं हुलीपिंसं खायागु ला नये मजिउ, फा वा फायागु ला थी हे मजिउ। पिने गनं भ्वय् वंसां चोखो यानाः ज्वरे यानातःगु थासय् जक नये जिउ। प्याखनय् च्वंसां नं मेमेपिं द्यःपिं न्हिंन्हिं छेँय् वने जिउ तर गणेश, इन्द्रायणी, सिंगिनी, ब्याघिरनी जूपिं धाःसा द्यः छेँय् हे द्यनेमाः।
भैरःद्यः, खिंउजा, ताःउजा, बबू उजा, धोम्पिमि जूपिनि तिरिमय्जुपिं न्याम्ह थकालि जुयाः द्यःपिंत लसकुस यायेमाः। वय्कःपिनि ज्या लसकुस जक यायेगु मखु न्हिछि अपसं नं च्वनेमाः। थथे अपसं च्वन धाःसा द्यः जुइपिंत अःपुइ, बांलाइ धइगु विश्वास दु।
उगु इलय् खिंउजा जुयाच्वंम्ह मनू गुथि त्वःता वंगुलिं छुस्याः उजा जुयाच्वंम्ह लक्ष्मीनारायण मालाकार खिंउजा जूवनेमाःगु खः। अले छुस्याः उजा जूम्हेसिया थासय् भैरःद्यः जुयाच्वंम्ह पृथ्वीनारायण मालाकार च्वनेमाःगु जुयाः लिपा भैरःद्यः मेपिं जूवंगु खः। लक्ष्मीनारायण मदसेंलि वय्कः हाकनं खिंउजा जुयाः गुथिया मू थकालि जुयादीगु खः।
हरेक सांस्कृतिक पर्वय् ब्वति कायेगु व गुथिया बाजं नं थानादीम्ह पृथ्वीनारायणजु पचिंमह्रः कुन्हु पचली न्हिछि बाजं थानाच्वनादी। मदये छुं न्हि न्ह्यः तकं अस्पतालय् तुतिं बाजं थानाः बाजंप्रति थःगु अनुराग क्यनादीम्ह मालाकारजुं थः उसाँय् मदुगु इलय् तकं जात्रा वल बाजं थाः वने त्यल' धया च्वनादीगु जुयाच्वन। छेँजःपिं व डाक्टरतय्सं मछ्वसेंलि 'जितः छुं जूगु मदु' धाधां' अस्पतालं लिहां झाःगु खः।
पेशागत रुपं वय्कः स्वय्म नं छम्ह स्वास्थ्यकर्मी खः। स्वीदँ तक वय्कलं सैनिक अस्पतालय् कम्पाउन्डर जुयाः ज्या यानादीगु खः। अनं अवकाश कायेधुंकाः त्वाः बहाःया सेवा यायेगु सामाजिक ज्याय् खटे जुयादिल। न्ह्याम्हेसिनं सःतूसां ल्वगितय्गु सेवा यायेगु धाल कि हुरुक्क जुयादीम्ह वय्कलं थः कायपिंत नं न्ह्याबलें व यायेमाः थ्व यायेमाः धकाः ध्वाथुइकाच्वनादी।
वि.सं. २०२३ सालं जागीरया झ्वलय् जुजु महेन्द्रपाखें जनपद सेवा पदक कयादीम्ह वय्कलं भैरःद्यः जुयादीगुलिं गोरखा दक्षिणबाहु नं कयादीगुदु। थुकियालिसें मेमेगु आपालं सेवा पदक नं कयादीधुंकूम्ह वय्कः भाजु मालाकारया थुगुसीया जात्राय् नं ब्वति कायेगु तःधंगु हे इच्छा दुगु खः। तर चय्च्यादँया वैंशय् येँया हाय्म्स हस्पितलय् वासः याकुयाकुं वय्कलं प्राण त्वःतादिल। आः वय्कः मदयेधुंकाः वय्कःया हे काहिंलाम्ह कायं थ्व द्यः जात्राय् द्यः जुइगु इच्छा पूवंकादीगु दु। थुगुसीया जात्राय् वय्कःया काहिंलाम्ह काय भरत मालाकार पचली भैरःद्यः जुयादीगु खः।

More Stories Like this