नेपालय् धार्मिक सहिष्णुता?
शान्तरत्न शाक्य
श्रद्धेय भन्तेया ओवाद न्यनाः मनय् अति प्रीतिया अनुभव याना। तर भन्तेपाखें धार्मिक सहिष्णुता बारे गुगु खँ धयाबिज्याःगु खः व सत्य मखु। स्तुत्य नं मखु। बरकंछि व रेडिमेड विज्ञापन खँ जक खः।
धर्मोदय सभाया ६८ क्वःगु स्थापना दिवस नापं नव संघनायक श्रद्धेय भिक्षु अश्वघोष महास्थविर, नव संघउपनायक श्रद्धेय आचार्य भिक्षु कुमार काशयप महास्थविरजुपिंत अभिनन्दन ज्याझ्वलय् ओवाद बियाबिज्यासें पाकिस्तानय् जूगु छगू घटना न्ह्यथनाबिज्यात, 'बौद्धतय्के 'बुद्धधर्म' धाःगु छु? हिन्दूतय्के 'हिन्दू धर्म' धाःगु छु? धकाः न्यँबलय् धाये मफु।' अश्वघोष भन्तें धयाबिज्यात।
नेपालय् धार्मिक सहिष्णुता दु। तसकं बांलाः। हिन्दूत स्वयम्भू वइ। बौद्धत पशुपतिइ वनी। भन्तेनं थें हिन्दूतय्सं नं अथे हे धाइ। जिमिसं बुद्धयात नवौं अवतार कथं माने याना धकाः धाइ। बुद्ध कथं माने याना धाइ मखु। पंचशील पालन याना धाइ मखु। बली बीगु जिमिगु धर्म खः। बौद्धत थें जिपिं नास्तिक मखु। बौद्धतय्सं द्यः (ईश्वर) आत्मायात माने मयाइपिं खः। होम यज्ञ हिन्दू धर्मया अभिन्न अंग खः। बुद्ध यज्ञया नं विरोध याइम्ह खः। हिन्दूतय्सं थथे धाइबलय् धार्मिक सहिष्णुता दु ला थें भन्ते? धकाः न्ह्यसः तयेगु अनुचित जुइ ला?
मेगु खँ, हिन्दूत स्वयम्भू वइगु सत्य खः। भन्तेया खँ रेडिमेड, रेडियो टीभीया विज्ञापन थें जक जुल। फुक्कसिनं अथे हे धाइगु खः। तर भन्ते ! हिन्दूत स्वयम्भूइ महाचैत्य दर्शन यायेत वइगु मखु। हारती अर्थात 'सितला' देवीया पूजा यायेत जक वइपिं खः। महाचैत्य प्रदक्षिणा तक याये मसः। गुलिं गुलिं भाकल याना तइगु धकाः ग्वंगः ज्वना वइ। ग्वंगः स्यायेगु थाय् गन धकाः न्यँ वइ। साचा, द्वहँचा, दुगुचा त्वःतः वइपिं तक नं वइ। थ्व नं धार्मिक सहिष्णुता दुने हे लात मखुला?
बौद्धत पशुपति वनी। पशुपति महाद्यः दर्शन याइ। पशुपति विधिकथं चाःहिली। अन भाकल याना तइगु धकाः ग्वंगः ज्वना वनी मखु। पशुपति महाद्यःया शिरय् बुद्ध बिज्यानाच्वंगु धकाः बौद्धत पशुपतिइ वनीगु खः। मुखः पुइकीगु धाःसा थौंकन्हय् क्यनी तकं मखु धाइ। नेपाःया धार्मिक सहिष्णुता तसकं अपूर्व भन्ते ! भन्ते पशुपति दुने बिज्याये नं ला थें चीवर पुनाः? बिमज्याःनिसा छक्वः बिज्यायेत कष्ट याना बिज्याहुँ। नेपाःया स्तुत्य धार्मिक सहिष्णुताया प्रत्यक्ष अनुभव जुइ, भन्ते ! बुद्धया धर्म भिंम्ह मनू (आर्य) दयेकेगु धर्म खः धकाः धयाबिज्यात। थ्व बारे भन्तेनं सफू नं च्वयाबिज्याःगु दु। तर भन्ते ! बुद्धं जिं भिंम्ह मनू दयेकेगु धर्म छिमित बिया धकाः गनं धयाबिज्याःगु ला मदु थें ताः। बुद्धं 'फुक्क पाप कर्मपाखें तापाक च्वनेगु कुशल (भिंगु) कर्म यायेगु थ्वहे बुद्धपिनिगु शासन (धर्म) खः धयाबिज्याःगु दु, मखुला भन्ते?
भिंम्ह मनू जुइत न्हापां पाप कर्मपाखें निं तापायेमाल। कुशल (भिंगु ज्याकर्म) याये माल। बुद्धं भिंम्ह मनू जुइत दयेका थकाबिज्याःगु विनय (नियम) पालन यायेमाल। भन्ते अनगारिकापिंसं नं अक्षरशः पालना याये माल। गुरु जक जुइगु तर शिष्य मजुइगु प्रवृत्तिं भन्तेपिनिगु हकय् नं यक्व यक्व आलोचना जुयाच्वन। उपासक उपासिकापिंसं भन्तेपिनिगु म्हुतु स्यनीगु अमेय भोजन दान यायेगु ज्या मयायेत ओवाद बीगुली अल्सी चाया बिज्याये मजिल। विहार विहारय् अमेय भोजन तयार यानाः भोजन दान याइपिंत नसिहत बीगु जाँगर भन्तेपिंसं न्ह्यब्वया बिज्यायेमाल। अथे थ्यंक याये मफुसा अज्याःगु खाद्य वस्तु ग्रहण तक मयायेगु उत्साह क्यना बिज्याये माल। अथे यायेबलय् द्यां लानाच्वने माली का धइगु आशंका दुसा छक्वः बक्वः द्यांलानाः अनसन हे च्वनाः जूसां उपासक उपासिकापिंगु संकीर्णतायात स्यायेगु प्रयत्न यानाबिज्यायेमाल। तया बिक्व नयेगु छुं हे मधायेगु सीकं चायेकं अज्याःगु भोजन ग्रहण यायेगु बुद्धया शिक्षा खइ मखु !
भगवान बद्ध चुन्दकर्माकर पुत्र थाय् अन्तिम भोजन कथं बिज्याःबलय् चुन्दकर्माकरं गुगु 'शुकरमण्डप' धाःगु नसा तयाः नकूबलय् बुद्धं थ्व तसकं कडागु नसा खः। मेपिंत नं नकी। थ्व नसा नःपिं मर्णातक ब्यडनाग्रष्ट जुइ। अथे जूगुलिं बुद्धं ल्यंगु 'शुकरमण्डप' फुक्क थःत हे ति धयाबिज्यात धइगु खँ बुद्ध जीवनीइ उल्लेख जुयाच्वंगु दु। लिच्वः सीकाः उकियात पने जिउ। तर थन गुलिं गुलिं भन्तेपिं दु अज्याःगु नसाया आशक्तिइ प्यपुनाः खास खास उपासक-उपासिकापिनिगु भोजन निमन्त्रणाय् न्हापालाक्क हे थ्यनी धकाः धाइगु नं न्यने दु।
अन्तय् श्रद्धेय भन्तेया ओवाद न्यनाः मनय् अति प्रीतिया अनुभव याना। तर भन्तेपाखें धार्मिक सहिष्णुता बारे गुगु खँ धयाबिज्याःगु खः व सत्य मखु। स्तुत्य नं मखु। बरकंछि व रेडिमेड विज्ञापन खँ जक खः। भन्तेयात इनाप दु नेपालय् धात्थें धार्मिक सहिष्णुता दुगु खःसा भन्ते स्वयमं नेपाल टी.भी., रेडियो नेपाल छवाःयंकं छक्वः स्वयाबिज्याहुँ/न्यनाबिज्याहुँ। नेपालय् धार्मिक सहिष्णुता व स्वतन्त्रता धर्म निरपेक्षता दु कि मदु स्वतः अनुभव जुइ। धृष्टताया लागिं क्षमा प्रार्थी भन्ते !
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया