साः तये थाकु धकाः बुँ काः मदु

सुनिता मानन्धर

जिगु छेँ यलया साँचः त्वालय् खः । तःभुखाय् ब्वःबलय् जि िझंन्यादँ दत । जि िसंगमहलय् ज्या याः वनाच्वनागु । दकलय् न्हापां जिमि नापसं ºयतुनाच्वंम्ह कान्छि बज्य लुकुलुकु सन । व सन धकाः धाधां हे जििपं नं सन । अन सायात नकेत पँचिनातःगु सुपौ दक्वं क्वःदलाः जिमित ल्हाःवल । कचि अप्पाया छेँया अंगः पखाः चिरिचिरि बाल । छचालं धुºवः दनाः छुं हे खनेमंत । अनंलि जििपं सकलें छम्ह छखे मेम्ह मेखे यानाः बिसिउँ वन । जि लिमथ्यंनि धकाः धन्दा कयाः जिगु लँ स्वयाच्वंम्ह जिमि मां जितः खनेवं तसकं लय्ताल जिमिगु छेँ दुना मवःसां चिरि धाःसा बात । त्वाःया प्यम्ह तःकेहें भुखाय् ब्वल धकाः काचाकाचां कुहांवःिपं स्वाहाने ब्वः क्वःदलाः अन हे ल्हात । स्वाहानेया कापी लाःगुिलं उमिगु पसर्ि चचफुनाः ल्ह्वनाः पिने लिकात । उगु हे इलय् यल्तामोलय् तांम्वय् भुखाय् ब्वल धकाः पिहां वःिपं निम्हतिपू अनया लट्ठा क्वःदलाः निम्हं ल्हानाः सित । भुखाय् ब्वयेधुंकाः बागमतिइ हाकुक लः बाः वल ।

तःभुखाय् ब्वःबलय् खंक मखंक गुलि सित गुलि घाःपाः जुल धइगु ल्याःचाः हे मदु । येँया लाय्कू ननी उगु इलय् छम्ह याकः बुरि दुगु । तःभुखाचं ल्हानाः व नं सित । सुयां चिउताः मदु । याकःचा जूगुिलं भुखाचं वया छेँ दुनावंसां अथें हे जुल । िझंनिदँ ति लिपा अन सिकं तसकं दुःख बिल धकाः वैद्य क्यंवन । वैद्ययाके सिक दुबिनाः व दक्व खँ कनाहल । सिक दुबिउम्ह वैद्यया खँ न्यनाः सकलें अजू चाल । सिक दुबिउम्ह वैद्यं ुथुलि मछि दँ तक जिगु नामं कीगः छगः हे तिउिपं मदुगुिलं िजं न्याम्ह मनू नयेु धकाः तकं बके यात । अनंलि वैद्यं बके याःकथं दुनावःगु छेँय् दुहां वनाः स्वनागु इलय् धलिमं छ्यनय् त्यःगु छ्योंया क्वय्या ब्व व चंगु धिलं अथें हे ल्यंदनि । लिपा दक्व मुनाः च्याका छ्वल ।

न्हापा ब्वनेकुिथं धइगु मदु । जि स्वयां निदँति थकालिम्ह छम्ह मिसां जितः गुरुया थाय् आखः ब्वंवने नु धकाः ब्वनायंकल । गुरुं बजां त्वनाच्वन । पाठ ब्वंकेधुंकाः गुरुं न्यनीबलय् पाठ धायेफुसा जक अनं दना वने दइ । जितः धाःसा ब्वनेगु व पाठ वयेकेग आँट हे मवः । अनं लिपा जि मवना ।

थः आख मसःसां िजं कायिपंत धाःसा आखः ब्वंका । कायिपंसं आखः ब्वंबलय् छुं भचा आखः ग्वः िजं नं सयेका कया । कायिपंत सिलोट छकूचा बियाः येँय् चखुंचा गणेद्यःया थाय् आखः ब्वंके छ्वयेगु । अन न्हय्गू तक ब्वन । न्हापा स्वमोह दां पुला सपुू न्याना बिया । लिपा अन थिकेगु खुर्का वंगु सपुू नं न्यानाबिया ।

न्हापा ज्या थाकु । तुितं खिनाः त्वाथं नयेमाः । जिमि बाज्याया बुँ मदु । साँचः छगुिलं सरकारय् ततःधंगु जागिर नयाच्वंिपं जागिरदार मेजरतय्गु बँु । दक्वं हे खँय्तय्गु बुँ । जि उमिगु बुँया नापसं बल्चा दयेकाः च्वंच्वनागु इलय् उमिगु बुँ छचालं बिचाः यानाः ज्या या धाल । लिपा उमिसं बुँ स्वये मफुगिलं नापी वःगु इलय् म्हय्या भाग जिमि बाया नामय् जुल । न्हापा बुँ यक्व दतकि साः तये थाकु बुँ पाले थाकु धकाः काइ मखु । बुँ न्याये मी याईपं नं मदु ।

जि मचांनिसें हे बुँइ पिवाः च्वनेमाः । न्हियान्हिथं मचा स्वयाः जा थुइमाः । ज्या याये फयेवं न्हिछिया गुंगः ध्यबा ज्यालाया दरं निदँ स्वदँ ज्या याना । जिमिगु छेँया छचालं अप्पा भट्टा वाफल दोखाद्वलय् असंनय् नं झ्वःझ्वः अप्पा भट्टा दुगुिलं अन अप्पा ल्हय् वनेगु । न्हिछि अप्पा ल्ह्यःसां न्यागः ध्यबा कमे जुइ । सछि धू यायेबलय् िजं द्वःछि अप्पा ल्ह्ययेफु । ध्यबा कमे जुइगुिलं अप्पा ल्ह्यये दतकि तसकं लय्ताः ।

न्हापा जा कःनि मुस्या नयेगु आपाः । न्हिनसिया तुच्चा कथं धिब्छया मुस्या न्याःसा नयां नये मफु । छमना मचिकंया स्वाःना छम्वहया िझंप्यंगः ख्येँ वः । केँ न्यायेत धाःसा क्षेत्रपाटी हे वनेमाः । अन माय् छमनाया प्यंगः काइ । छम्वह दांया मुसू न्याःसा िझंप्यमना बी ।

उगु इलय् बागमतीया लः यचुसे च्वं । क्वथ्यंक न्हाय्कं स्वये थें खनेदु । अन तां मदु । पुवाचा कायेत खुसि छिनाः इरुथिरु जुइगु । लः यचुसे च्वंगुिलं डुबे जूसां लुचुलुचु सनेफु । खुसि छी मफु थें च्वंसा यलय् चाःहिलाः वनेगु । न्हापा सकसिनं बागमतीया हे लः त्वनीगु । सुथय् जुलकि सिथय् सिथय् गाः म्हुया तइगु । वहे गाःचाय् लः कया हइगु । घाटय् थ्यंक लः बाः वः ।

जि पासािपं नाप न्यासुका ध्यबा ज्वनाः मनकामना नं वना । मनकामना छकः वनाः लिहां वयेत न्हय्न्ह च्यान्हु बी । सकसिनं जाकि ज्वना वनेमाः । िजं च्याःना तूगु सिँग्वः थेंज्याःगु तरुल छगः नं न्यानाः सिँग्वः क्वबी थें ब्वलय् क्वबिया यंका । धार्केय् ततःपुगु ताताःहाकःगु धिम्यःवंगु केरा मिया तइइ । यक्व न्यासि वने माःगुिलं न्यासि वने फइ मखु धकाः नकी मखु । ततःहाकःगु तु प्यंगःया न्याःसा प्यम्ह न्याम्हेसिया नयेत गाः । जा नये मजिक म्ये तज्याइ धकाः व नं नकी मखु । न्हिनसिया निताः ई जुलकि धिब्छःया छखोला थ्वं त्वंकी । अय्लाः छमनाया न्याःना ध्यबा काः । सुथय् भचा अय्लाः त्वंकी । न्हिछिया निमना जाकि माः । लँय् जा थुथुं ननं यानाः वनाः लँय् हे जाकि फुत । अन हे छम्वहया जाकि फछि न्याना । द्यनेगु थाय् नं मदु । स्याउला हः लानाः द्यनेगु । िजं हयागु तरुल दत्तले तरुल फ्वंगा तयाः नं द्यना ।

अथे हे कालिन्चोक वनागु इलय् जििपं दोलखाय् बाय् च्वना । अन नीसी याःिपं जक थ्यनी मेिपं थ्यनी मखु धाइ । च्वय् पहाड गयेमाः क्वं स्वयेग इलय् धस्वानाः तपलि कुतुं वनी थें च्वं । न्हापा ला सिमा छमा मदु ल्वहं छगः मदु गथे यानाः वने थें च्वंगु । क्वय् सकसिनं चमेली साया क्वसं च्वंगु दुरु त्वन । िजं मत्वना खुसिइ च्वापु थें ख्वाउँसे च्वंगु लखय् म्वः ल्हुया । उथाय्लाक तापाक निसे न्याम्ह खुम्ह मस्त कुहां वयाच्वंगु खन । जििपं नं सहास यानाः पहाड गया । लिपा उिपं ध्वदुगु इलय् सकलें तःधिकःिपं संमीनी धकाः जुयाच्वन । निघौ पहाड गया जििपं च्वय् थ्यन । अन ततःग्वःगु गं निगू स्वंगू सतः व गालय् लः भचा दु । अन छचालं ध्यबा व जाकि छायातल । अनया छुं सामान छेँय् हये मजिउ धयातःगुिलं यक्व ध्यबा दःसां अथे हे द्यःया नामय् तया तइगु ।

न्हापा छचालं ल्वहंहिति व तुं बुंगाःचा दु । वीर शम्शेरं हिति हल चन्द्रशम्शेरं मत हयाः सर्वजात छजात यात । हिति वल धकाः गुलि तुं बुगाःचा ल्हानाछ्वत । क्वहिति लुँहिति बन्देहिति मरुहितिया लः मसाः धया हल । थौं व तकं त्वने मदु ।

िजं सीक छतोला लुँया नीन्यातकां बिउ । भमचायात बियागु इलय् लँु तसकं थिके जुल धाःबलय् छतोलाया निसःत्या थ्यंगु । उगु हे इलय् जिमि जहानयात नं छ्तोलाया तुकि सुइकागु । गुलिचां मदुबलय् मिखा वंगु धकाः न्हाय्पं पाके जुयावल । अनंलि वीर अस्पतालय् यंकागु अन डाक्टरतयात ग्वाहालि याइम्हेसिनं वासः धकाः हःगु तेजाब लात खनि उिकं झन न्हाय्पं हे स्यन ।

More Stories Like this