हानं छक.....

नर्मदेश्वर प्रधान

खँयाखँय्
हानं छकःबाखं दबू पोखरा वनी। न्हूगु ज्याझ्वः ज्वनाः। थुगुसी बाखं दबूया मू-आज्जु पाः। बाखं न्यनेकने यायेगु जुइ मखु। पोखराया बयोवृद्ध संस्कृतिविद् भाजु सर्वज्ञरत्न प्रधानांगयात हनेगु उद्देश्य जुइ। थ्वयां न्ह्यः। निदँ न्ह्यः बाखं दबुलिं पोखराया भैरव मन्दिरय् बाखंया ज्याझ्वः न्ह्याकूगु खः। उगु ज्याझ्वलय् भाजु सर्वज्ञमान प्रधानांग सहभागी जुयादी। उबलय् वय्कः ९५ दँ दुम्ह। सर्वज्ञमान प्रधानांगजुं पोखराय् नेवाः संस्कृति, संगीत म्वाकेगु न्ह्याकेगु योगदान बारे सीके। वय्कः हनेबहःम्ह खः। बाखं दबुलिं उबलय् अठोट याइ ।

बाखं दबू स्वनिगलं पिने थाय्थासय् वनी। सांस्कृतिक एकता पुनर्जागरणया निंतिं स्वनिगलय् सीमित जुयां मजिल। देय्या कुंकुंचाय् दाजुकिजापिं न्यनाच्वंगु दु। इपिं लिसे प्रत्यक्ष स्वापू तयेमाल। दूरी चीकेमाल। बाखं दबुलिं वाःचायेकी। अनेक कारणवश नेवाःत स्वनिगलं विस्थापित जुइ। सलंसःदँ न्ह्यः देय्या थीथी थासय् चिच्चाः दनी। ब्यापार केन्द्रत स्थापित याइ। पुचः मुनी। वस्ती स्वनी। संस्कृति, कला, भाय्यात नापं यंकी। देय्या थाय्थासय् चिचीधंगु व्यापारिक केन्द्रत, बःचाधंगु नगर निर्माणया खँय् नेवाःतय् तःधंगु योगदान दइ। पोखरा, बाग्लुंग, भोजपुर थुकिया दसुत खः। नेवाःत वंथाय् नेवाः संस्कृति कला, संगीतया विशेषता खनेदइ। अनकन्टार, विकट थाय् नं नेवाःतय्सं थःगु भाय् संस्कृति जगेर्ना याइ। ई वंलिसे स्थानीय प्रभाव लाइ। स्वाभाविक खः। तर मू हा उखेथुखे जुइ मखु। सुदुर वस्ती नं नेवाः कला, संस्कृति, संगीतया हा न्यना हे च्वनी। थाय्थासय् सांस्कृतिक कला संगीतयात म्वाका तयेगु खँय् सांस्कृतिक कला, संगीत अनुरागीतय् तःधंगु योगदान दइ ।

बाग्लुंगया संस्कृतिविद् प्रेम छोटाजुं बाग्लुंगय् नेवाःत गबले वन। बाग्लुंग नगर निर्माणय् नेवाःतय्सं गुकथं योगदान बिल इत्यादि न्ह्यथनाः सफू पिकयादी। ख्वपं यंकूगु माकः प्याखं बाग्लुंगया थौं सांस्कृतिक पहिचान जुइ। वय्कलं चर्चा यानादी। अथे हे धरान निर्माणय् नेवाःतय् गज्याःगु योगदान दु थुकिया इतिहास नं पिहां वइ। स्थानीय क्षेत्रीय निर्माणय् योगदान दुपिं नेवाः पूर्वजत लुमंकेमाः, चेतना लुया वयाच्वंगु दु। पोखरां सर्वज्ञमान प्रधानजुया जीवनी सफू पिहां वइ। पोखरा निर्माणय् नेवाःतय्सं गुकथं योगदान बिल उकिया ज्ञां उगु सफुलिं बी। देय्या थाय्थासय् वनाः थीथी ख्यलय् विशिष्ट योगदान बिउपिं नेवाः पूर्वजतय् खोजी जुइमाः। वय्कःपिनिगु योगदानयात फासांफुसुं याना छ्वये मजिउ। ल्वमंका छ्वये मजिउ ।

स्वनिगलय् च्वंपिं विद्वानत सी दइ। खने दयाच्वनी। मालाच्वनेम्वाः। थनया विद्वानपिंत हनेज्या इलय्ब्यलय् जू। तर थ्व खँय् झीगु दृष्टि स्वनिगलं पिहां मवंनि। कुंकुंचाय् वनाच्वंपिं जातीय कला संस्कृति संगीतया सेवकतय्त लुमंकेमाः। हनेमाः। चेतना ब्वलंकेमाःगु ई जुइधुंकल। न्ह्याथाय् च्वनाः सेवा यायेमा, इपिं झी मंकाः जुइ। इमिगु योगदान झी जातिया गर्वया खँ जुइ। इमित लुमंकेगु, हनीगु सकसियां धर्म जुइ। कर्म जुइ ।

बाग्लुंगया हनुमान नाटक सफू विमोचन ज्याझ्वः सर्वोच्चया माननीय न्यायाधीस कल्याण श्रेष्ठं धाःगु खँ लुमनी। हनुमान प्याखंयात अन्तर्राष्टिय सम्पदाया रुपय् थ्याकेमाः। गुगुं नं कला संस्कृति संगीत प्रत्यक्षत जातीय खनेदइ तर वयात नं निश्चित जातिइ जक लिकुनाच्वनी मखु। वया राष्ट्रिय आयाम नं दइ। अन्तर्राष्ट्रिय स्तर नं दइ। भाय् कला संस्कृति संगीतया उत्पत्ति गुगुं थासय् जुइ जाति पुचलय् जुइ। तर व मानव सभ्यताया सम्पदा नं जुइ। प्रतीक जुइ। वैभव जुइ। जव गुगुं थाय्या भाय् संस्कृतिया अन्त जुइउकिं मानव सभ्यतायात घाः लाकी। हरेक भाय् कला संगीतया मानवीय पक्ष नं दइ। उगु स्तरय् इपिं मानवमात्राया मंकाः जुइ। मानवीय मिखां स्वयेमाः। थ्व तथ्य छर्लंग जुइ। गुगु नं भाय् संस्कृति कला जातीय जक खः कय्कुंगु मिखां स्वये मजिउ। स्वये फइ मखु।
बाखं दबुलिं निर्णय याइ। विशिष्ट विद्वानपिं गन गन दु पहिचान यायेमाः। लुमंकेमाः। फुथें चाःथें इमित हनेमाः। इमिगु व्यक्तित्वयात इतिहासय् जीवन्त यायेमाः। झीसं सत्यमोहन दाइ म्हसिउ। वय्कःयात हनाबना तये। हने। वय्कः झी पुज्य। पोखराय् सर्वज्ञमान प्रधानांग खनी। वय्कलं यानादीगु संस्कृति कला संरक्षणया खँ न्यने। सीके उमेर ९७ दयेधुंकल। विचाः याये, सत्यमोहन दाइ जक मखु खनी। झीसं हनेमाःपिं लुमंकेमाःपिं झसंग वनी। स्वनिगलं पिने वये माल। बाखं दबुलिं क्वःछी। स्वीप्यम्हेया पुचः पोखराय् थ्यनी। साविक सदस्यत बाहेक तिलक कायस्थ, मथुराकृष्ण साय्मि, पुष्पबहादुर चित्रकार, शाक्य सुरेन, सरस्वती तुलाधरपिनिगु उपस्थिति नं न्ह्यथनेबह जुइ। वय्कःपिनिगु सहभागितां बाखं दबूया ज्याझ्वः तःजि खने दइ। पोखराया भैरव मन्दिरय् वयोवृद्ध संस्कृतिविद् सर्वज्ञमान प्रधानांगयात झःझःधाःगु समारोहय् हनेगु जुइ। शंखनाद जुइ। वय्कः पोखरावासी जक मखु। झी सकसियां खः। मंकाः भाव थ्वया वइ ।

हनेज्याया मेगु आकर्षण मूपाहां। पोखरा पुनरावेदन अदालतया न्यायाधीस विश्वम्भर प्रसाद श्रेष्ठ। वय्कःया उपस्थितिं समारोह गहन जुइ। प्रतिकात्मक अर्थ थ्वइ। बिस्कं अनुभव जुइ। थज्याःगु ज्याझ्वः जुइ। साहित्यकार, संस्कृतिविद्तय्त जक मूपाहां यायेगु साविक चलन। बाखं दबुलिं थ्व चलनयात हाचां गाइ। पूर्वय् धुलावारिइ जूगु बाखं दबूया ज्याझ्वलय् मूपाहां, विशिष्ट पाहां सिडियो पुलिस इन्स्पेक्टर जुइ। जाति भाषा संस्कृतिप्रति वय्कःपिनि अनुराग, श्रद्धा अभिव्यक्त यायेगु अवसर सिर्जना जुइ। पोखराय् माननीय न्यायाधीस झाइ। जातीय संस्कृति कलाप्रति सरोकार क्यनी व अतिकं सराहनीय जुइ बाखं दबू समावेशी लक्ष्य ज्वना न्ह्याइ। डाक्टर, इञ्जिनीयर, वैज्ञानिक, सैनिक, कृषि विशेषज्ञ, सम्पूर्ण पेशायात बाखं दबुलिं परिवार खंकी। लुमंकी। वय्कःपिंके दुगु भाषिक सांस्कृतिक चेतनापाखें लाभान्वित जुइ। बाखं दबुलिं सुयातं पिने खंकी मखु। सकसितं दुने हे खंकी। देय्या थाय्थासय् च्वंपिं हनेबहपिं हस्तीतय्त माली। पहिचान याइ। हनी। हनेमाः। जागरण ह्वली ।

More Stories Like this