हाराकिरी मखु सञ्जिवनी ख:
(खस भाय्या राष्ट्रिय न्हिपौ कान्तिपुरय् पिहाँव:गु छगू लेखय् नेवा: राज्य धइगु नेवा: समुदायया तब्यानाच्वंगु संस्कृतिया हाराकिरी ख: धैगु आसय न्ह्यब्व:गुलि उकिया लिस:कथं अप्सरा वा:पतिइ प्रकाशित च्वसु थौं नं सान्दर्भिक जुइगु तायेका: न्ह्यब्वयाच्वना । सं.)
"नेवा: धइगु हे नेपा: ख:" "नेपा: धइगु हे नेवा: ख:" झीगु भाय् नेपालभाषा, झीगु लिपि – नेपाललिपि, झीगु संवत् नेपाल संवत् । देवनागरी लिपिला हिन्दी, मराठीतसें नं छ्यलीगु अथेजूगुलिं रञ्जना लिपि हे न्ह्यब्वया: नेपाल संयुक्त राष्ट्र संघय् दर्ता जुल । हानं जंगबहादुरं बेलायत वंबलय् थनया राष्ट्रगान मदया: राजमतिया म्ये हायेकल । अले थन पर्यटकत क्यनीबलय् नेवा:तसें हे दयेकात:गु देग: स्वइगु ख:, नेवा:तय्गु हे संस्कृति स्वइगु ख: । झीगु भाषा त:मि, झीगु संस्कृति त:मि, साहित्य त:मि इत्यादि ।
थुकथं झीगु थ:गु गुणगान झीसं आपालं याये धुन । गुण दु अथे जूगुलिं हे गुणगान यानागु ख: । तर थुगु गुणगानं छुं मजू । थ्व झीगु नितिं आत्मरति साबित जुल व झीत "नेवार बिग्रियो भोजले" धइगु खँय्तय्गु धापू व "सीतां दु:ख सिल अतिकं बांलाना" धइगु चाणक्यया वाणी लुमंसे वल ।
थौं झीसं खनाच्वना – झीगु त:जिगु संस्कृति त:जिगु जुया: हे न्हंकेगु कुत: जुयाच्न । शाह जुजुपिं व राणातसें नेवा:तय्त थ:पिनि प्रतिस्पर्धी तायेका: गुबलें सत्ताया बलं क्वत्यला तल । थुकथं हे झीपिं ता:हाक: र्इतक न्हयलय् हे माकुक म्हगस म्हंकुम्हंकुं बल्लबल्ल न्ह्यलं चा:बलय् 'कान्तिपुर' धइगु ब्रम्हूवादीनाप तसकं सत्तगु पत्रिकां नेवा:तय्गु गुणगन जक मखु महिमा गान हे याना: छपु च्वसु पिथन व नेवा: स्वायत्त राज्ययात नेवा:तय्गु अतिकं समृद्ध सभ्यताया हाराकिरी अर्थात् आत्महत्या धका: घोषणा यात । नेवा: आन्दोलनया बुखँ पिमथन धका: हालाबलय् नेवा:तय्गु बुखँ ला पिथनागु हे दु धका: क्यनेत जात्रापर्व, मिस नेवा:, कासा आदि इत्यादिया बुखँ व फीचर बिया: नेवा:तय्त लय् तायेकेगु ज्या यानाह:गु खनेदु ।
थ:त प्रधानमन्त्री व मन्त्री थुज्व:गु कार्यकारी पद मा:, सेरेमोनियल राष्ट्रपति पदय् थ:म्हं धइथें दुपिं मनूतय्त तयेगु धइगु सोच खँय्तय्गु खनेदु । गनं अफिसय् पियन हे जूसां हाकिमयात चाकरी यायां हाकिमया मनू मखु, थ: मनूयात जागिर नकेमा:, हाकिमं थ: छम्ह मनू तल धा:सा न्हाच: तक चाकडी यानाच्वंम्ह मनुखं हाकिमया विरोध यायेत यूनियन दयेकेगु सुरु याये धुंकी । थुकथंया हे व्यवहार झीसं खनाच्वनागु दु । थुज्व:गु इलय् झीसं जुजु नं त्व:ते धुंकूगु झ्यातुगु श्रीपेच छाय् पुइगु ? पुइगु श्रीपेच झीके दु, तर झीपिं नये मखना: सित्यांचा जुइधुंकल, आ: श्रीपेच पुइत तकं ला व जा ला नये हे माल । यदि नेवा:त हे बमलात, थ:गु हे देसय् शरणार्थी जुल धा:सा झ्यातुगु पगरी व श्रीपेचं ला झीत ल्हाकी । नेवा:त हे मन्त धा:सा श्रीपेच व राजदण्ड ला म्यूजियमय् तयेगु वस्तु जूथें नेवा:तय्गु संस्कृति, सभ्यता फुक्कं ला इतिहासया सफुती लिकुनी, लिपा व नं पुइकीपिं तकं मदया: किलं नया: न्हनी ।
अथे जूगुलिं हे नेवा:तय्त स्वायत्त राज्य मा:गु ख: । वंगु सोमवा: कान्तिपुरय् पिदंगु सौरभ धा:म्हेस्या लेख स्वयेगु ख:सा व उकिया हे कथं दावी यायेगु ख:सा नेपा:या राज्य सत्ता हे नेवा:तय्त ल:ल्हाना बीमा:गु ख: । म्हिग: चीन व भारतं नं नुने मफुगु सभ्यता व संस्कृतिया धनी नेवा:तसें हे थनया राज्यसत्ता न्ह्याकेमा:, मखुसा थन आ: दयाच्वंपिं नेवा:त जक नेवा:त मखु, सकलें नेपा:मि हे नेवा:त ख: धका: संविधानय् हे च्वयेमा: । पृथ्वीनारायण शाह धुंका: थन व:पिं फुक्कस्यां नेपालभाषायात नाला: नेवा: जुयावन वहे प्रक्रियाकथं आ: नेपालभाषा हे नेपा:या राष्ट्रभाषा व सरकारी ज्याखँया भाषा जुइमा: ।
थथे धायेबलय् आ:या सन्दर्भय् पाय्छि मजइगु जूगुलिं थ्व खँया व्यावहारिक महत्व मदयेधुंकल धका: थुइका: हे नेवा:तसें ऐतिहासिक नेपाल मण्डलयात नेवा: स्वायत्त राज्य धका: घोषणा यायेमा: । थ:गु भूमिइ थ:पिसं हे शासन प्रशासन न्ह्याकेमा: धा:गु ख: । थ्व राजनीतिक खँ ख:, गुगुं इतिहासया खँ मखु । नेवा:तसें नेवा: स्वायत्त राज्य काये खन हे धा:सा जक नेवा:तय्गु गौरवपूर्ण परम्परा, संस्कृति भाषा व साहित्य हानं पुनरुत्थान जुइ, नेवा:तय्गु दथुइ न्हापायापिं थुज्व:गु प्रज्ञावान् नं पिहां वइ व इमिसं ज्ञानविज्ञानया क्षेत्रय् क्रान्ति हया: विश्वयात हे अनुगृहित याइ ।
नेवा:तय्त जक मखु मुक्कं नेपा:या हे इज्जत तइ । इज्जत तइगु जक मखु, आर्थिक रुपं नं नेपा:यात व नेपा:मितय्त समृद्ध दयेकी । थ:पिनिगु सत्ता स्वार्थया नितिं स:स्यूपिन्त विदेशय् वनेत बाध्य याइगु आ:तकया सत्ता बरकरार जुल धा:सा कन्हय् नेवा:त जक न्हनीगु मखु, नेपा: हे न्हनी । व न्हनीगु स्थिति लगातार न्ह्यानावयाच्वंगु सकसिनं खना हे च्वंगु खँ ख: ।
News Location:
More Stories Like this
नेवा: आन्दोलनया उपलब्धी जनजाति आन्दोलनय् नेतृत्वया सवाल सामुद्रिक रेशमया लँ सम्बन्धी न्हापांगु एक्स्पो जनजाति आन्दोलनय् पद्मरत्नया नेतृत्व हिन्दूराष्ट्रया खँ आ: छाय् ?
