लुम्बिनी विकास: द्वन्द्व-अशान्तिया निकास

लोकबहादुर शाक्य

हेतु निवृत्ति निर्वाणया घःमाः
बुद्धयां न्हापा नं थीथी धर्म प्रचार जुयाच्वंगु खः। तर व दक्व प्रवृत्ति मार्ग जक जुयाच्वन। निवृत्ति मार्गया ज्ञान ला केवल तथागत सम्यक सम्बुद्धं जक क्यनाबिज्याःगु खः। तथागतपिं उत्पन्न मजुइकं लोकोतर ज्ञान निवृत्ति मार्ग प्राप्त यायेगु सम्भव मदु। ब्रम्ह लोक धइगु नं मामुली भुवन मखु। अन च्वनेगु पुण्य दत्तले अन नं संसारया झन्झटं अलग जुयाः च्वनेफु। अन कल्प तक च्वने फुसां पुण्य दत्तले जक खः। पुण्य फुत कि हानं संसारया चक्रय् चाःहिउ वये मालीगु जुयाच्वन। लोकोत्तर ज्ञान धइगु उकथं मखु। संसार चक्रय् चाःहुले मालीगु हेतुयात निरोध याये फइगु जुयाच्वन। हेतु निरोध जुइ साथ निवृत्त जुयाः पुनरागमन जुइ माली मखुत ।

आत्मदृष्टि निरोध थुकिया उपाय
बुद्धया इलय् आत्मा विषयस आपालं चर्चा जूगु जुयाच्वन। यथार्थ रुपं संसारय् जन्म जुइ मातले आत्मा दु धाये माल। जन्म मरणया चक्रं मुक्त जूम्ह व्यक्ति मरण जुयाः जन्म काये म्वाःलीम्हेसिके आत्मा मदुगु जुल। आत्मायात अविनाशी धकाः विश्वास यानाच्वन कि अविनाशी हे जुयाच्वनी। निरोध यायेगु ज्ञान दुम्हेसिनं निरोध याये फइगु जुल। आत्मा अविनाशी जुतले जन्ममरण जुया हे च्वनी। आत्मा निवृत्ति याये फत कि जन्ममरण जुइ मखुत। तथागतपिनिगु अमूल्य ज्ञान थ्वहे खः कि अविनाशी धयातःगु आत्मायात निवृत्ति याये फुगु लोकोत्तर ज्ञान खः। संसारय् जन्म मरणया चक्रय् गुबलें नं आवागमन मजुइगु निर्वाण पद प्राप्त यायेगु इच्छा दुसा, आश्रवया मू हेतु जुयाच्वंगु आत्मदृष्टिया विश्वास हे निवारण याये फयेकेमाः। आत्मदृष्टि निरोध यायेफत कि जक निर्वाण पद प्राप्त याये फइगु जुल ।

देश निर्माणय् धर्मनीतिया भूमिका
बुद्धं देशना यानाबिज्याःगु धर्मया तातुना धइगु कुशल मंगल सेनाया ज्याखँ यायेगु, मैत्री करुणा समान भावना ब्वलंकेगु, नैतिकवान चरित्रवान जुयाः विवेक बुद्धि छ्यलाः राग-द्वेष-मोह-अहंकार ममकार निवारण यायेगु खः।
च्वय् न्ह्यथना तःगु सिद्धान्त कथं जन्म मरणया चक्रं मुक्त जुइगु निर्वाण पथ नं बुद्धोपदेश जुयाच्वन। गुलिं विद्वानपिं बुद्धया उपदेशयात जीवन पद्धति धकाः अनुसरण यानाः आपालं सः थ्वयेकाः विश्वव्यापी जुयाच्वंगु नं दु। मू खँ ला राज्य संचालन याइपिं राजनीतिज्ञतय्सं सद्धर्म अनुरुप शासन चले याःसा जक समुन्नत व शान्तिपूर्ण समाज, देय् स्वने फइगु जुल। उकिं राजनीतिज्ञतय्सं सुन्दर, शान्त व समृद्ध देय् निर्माणया निंतिं धर्मचित्त ब्वलंकेगु अनिवार्य जुयाच्वन। नापं धर्मया श्रद्धेय पदाधिकारीपिंसं नं राजनीति विषयय् रुची कयाः सद्धर्म अनुरुप राज्य शासन सुचार रुपं चले याकेत सुझाव निर्देशन बीगु ल्वःमंके मजिल। नापं माःकथं ज्याझ्वः न्ह्याकेत नं फुचाः कथं कुतः याये माःगु जुल ।

विश्वशान्तिया गन्तव्य - लुम्बिनी:
ने.सं. ११३२ कछलागा १ या राष्ट्रिय न्हिपौ 'नेपाल समाचारपत्र'या सम्पादकीयस पिदंगु 'समृद्धिका लागि बुद्धलाई चिनौं' शीर्षकया च्वखँ अतिकं सान्दर्भिक जूगुलिं थन न्ह्यथनागु जुल। एकीकृत माओवादीया महासचिवं छगू सार्वजनिक ज्याझ्वलय् पार्टीया निर्देशक सिद्धान्त मार्क्सवाद खः वा बुद्धवाद छु खः धका न्ह्यसः तयादीगु जुयाच्वन। बुद्धवादयात थ्व आधुनिक विश्वय् धर्म स्वयां नं च्वय् छगू बिचाः वा जीवन हनेगु पद्धतिया रुपय् ब्वलंकेमाःगु दु, गुकिं दक्व विश्वय् हे शान्तिया परिकल्पना याइ। विज्ञानं थौं विकास व विनास नापनापं हयाच्वंगु दु, थज्याःगु इलय् विनासयात छखे लिकाः विकासयात च्वन्ह्याकेत छगू दर्शनया रुपय् बुद्धवाद जुइफु। उकिं बुद्धवादया लँपु अनुशरण यायेगु ज्यां स्वयातं नं अहित जुइ मखु। विश्वया बुद्ध धर्माबलम्वीपिंत ला थ्व अवधारणां अवश्य नं उत्साह जुइगु जुल। थुकिं नेपाःयात विश्वया पर्यटकतय् आकर्षणया केन्द्र दयेकीगु नं निश्चित खः। बुद्ध जन्मस्थल लुम्बिनी बुद्ध धर्मावलम्बीपिंत जक आकर्षणया केन्द्र मखु, विश्वया न्ह्यागु नं धर्मावलम्बीपिनिगु निंतिं नं गन्तव्य स्थल जुइगु जुल। नेपाःयात नं समृद्ध मुलकया परिकल्पना यायेगु ई जुल ।

ऊ थान्तया लिउ वान की मुन:
पूर्व प्रधानमन्त्री एवम् बृहत्तर लुम्बिनी विकास राष्ट्रिय परियोजनाया अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालया नेतृत्वय् राष्ट्र संघ मुख्यालय न्यूयोर्कय् वनाः राष्ट्र संघीय महासचिव वान की मुन नाप सहलह यानाः, लुम्बिनीया वृहतरविकासया निंतिं दयेकीगु लुम्बिनी विकास अन्तर्राष्ट्रिय निर्देशक समितिया संयोजकय् च्वनेत प्रस्ताव न्ह्यथंबलय् महासचिव वान की मुनं सहमति बियादीगु निश्चय नं अतिकं महत्वपूर्ण जुल। आः लुम्बिनी विकासया ज्या न्ह्यज्याके फइ धकाः आशा यायेफु। न्हापाया राष्ट्र संघीय महासचिव ऊ थान्तया कुतलं लुम्बिनी बृहत योजना स्वंगु मू ज्याकुथि परिसरय् बुद्ध चैत्य स्वनाः बुद्ध जयन्ती माने याना वयाच्वंगु च्वछायेबह जू। आःया लुम्बिनी विकास अन्तर्राष्ट्रिय समिति नेपाःया नांदंपिं प्रगतिशील बौद्ध विद्वानत दुथ्याकाः नेपाःमि जक मखु, संयुक्त राष्ट्र संघया तत्वावधानय् विश्वया नांदंपिं शान्तिप्रिय महानुभावपिं नं दुथ्याकाः लुम्बिनीया निंतिं न्ह्यथंगु बर्ल्ड पिस सिटी (विश्व शान्ति शहर) दयेकेगु अवधारणायात अतिकं सावधानीपूर्वक सम्पन्न यायेत क्वातुक दृष्टि तयाः न्ह्यज्याये फयेमाः ।

(सन्दर्भ सफू: बौद्ध ऋषि महाप्रज्ञा कृत परमार्थ ज्ञान दर्शन। अनुवादक भिक्षु विशुद्धानन्द प्राणपुत्र)

More Stories Like this