हाकनं म्याद तनेगु खँ

कृष्ण प्रजापति

निदँया दुने देशय् न्हूगु कथंया गणतान्त्रिक नेपाःया संविधान तयार याये धकाः २०६४ सालय् क्वचाःगु संविधानसभाया चुनावं तयार जूगु ६०१ म्ह सभासद्तय्गु संविधानसभां आः तक नं न्हूगु संविधान तयार याये मफुनि। न्हापांखुसी २०६५ साल जेठ १५ गते च्वंगु संविधानसभाया बैठकं न्हूगु नेपाःया घोषणा नापं गणतन्त्रयात संस्थागत याये कथं जुजुयात निलम्वन यायेगु नापं निदँया दुने न्हूगु संविधान पिकायेगु धाःगु खः। तर जेठ १४, २०६७ साल तकया दुने संविधानसभाया म्याद फुनाः नं न्हूगु संविधान तयार याये मफयेवं दच्छिया लागिं संविधानसभाया म्याद थप याये माल। थ्व अवधि नं वंगु २०६८ जेठ १४ गते फुइवं स्वला स्वला निक्वः यानाः खुला संविधानसभाया म्याद थपे यायेवं स्वदँत्या ताःहाकः जूवन। आः हाकनं प्रधानमन्त्री डा. बाबुराम भट्टराईं मेगु खुलाया लागिं संविधानसभाया म्याद थप यायेगु निंतिं राजनीतिक दलतय्त आह्वान यानाच्वनादीगु दु। तर निक्वः स्वक्वः तक म्याद थप यानाः नं न्हूगु संविधान जारी याये मफयाच्वंगु थ्व स्थितिइ हाकनं खुला म्याद थप यायेवं जक संविधान जारी यायेफइ धइगु ग्यारेन्टी मदुनि ।

राजनीतिक पार्टीतय् निंतिं न्हूगु संविधान नं जारी हे यायेमाःगु, शान्ति व सेना समायोजन नं पूवंकाः हे क्यनेमाःगु अले देशय् राजनीतिक स्थिरता नं कायम यानाः हे तयेमाःगु दायित्वया कारणं थ्व इलय् नं वर्तमान संविधानसभाया म्याद थप यायेगु सिबें मेगु विकल्प मदु। गुलिं अस्थिरवादी राजनीतिक पार्टीतय्सं ला न्हूगु चुनाव यायेमाःगु वा संविधानसभाया हे चुनाव खःसां वा आम निर्वाचन थेंज्याःगु चुनाव खःसां मेगु हे चुनाव यायेमाःगु माग यानाहःपिं नं मदुगु मखु। तर थ्व उलि सम्भव दुगु चीज धाःसा मखु। संविधान जारी यायेगु निंतिं सरकार व राजनीतिक पार्टीतय्सं माःगु ज्या यानाः नं ई मगाःगु खःसा बाध्यतावस हे हाकनं ई थप यायेमाः। थ्व खँय् निगू मत दइमखु। तर खाली ई जक थप यानाः थःपिनि जागिर थमौति याये थें धायेत निदँ धाःसां आः प्यदँ न्यादँ दया वनां नं देशय् आधुनिक नेपाल वा न्हूगु नेपाःया संविधान मवःगु धाःसा तसकं हे मछिंगु विषय जुयाच्वंगु दु। थ्व खँय् केन्द्रित जुयाः राजनीतिक पार्टीतय्सं थःपिनि गतिविधि न्ह्याका वनेमाःगु खनेदु। अस्थिर व अन्यौलपूर्ण वातावरण कायम जुया वन धाःसा तुरुन्त हे अवाञ्छित शक्तिं फाइदा काये फुगुलिं थ्व विषयय् ध्यान तयेमाः।
म्हिगः तक सुषुप्त अवस्थाय् च्वनाच्वंपिं गुलिं राजनीतिक पार्टी वा मण्डलेत हे आः वयाः धर्म, संस्कृति व अनेक होमादि यानाः न्ह्यःने वयाच्वंगु स्थिति दु। उमिगु पुलांगु चरित्र स्वत धाःसा गनं गुकथं नं बांलाःगु मदु। अथे खःसां मनूतय् समर्थन चूलाकेगु लागिं थीथी कथंया पुण्य ज्या धाधां चन्दा म्हयेगु, जुजु महाराजपिंत सःतेगु व त्वाःबाहाया छुं नं कथंया ग्वाहालि चाहालि मदुसां ध्यबाया भरय् ज्या न्ह्याकेगु थेंज्याःगु आधुनिक शोषणया विधि नालाच्वंगु खने दयावःगु दु। थज्याःगु इलय् गणतन्त्रया पक्षपातीत न्ह्यचिले मफुत धाःसा कम्युनिष्टतय्सं अफिम धयातःगु धर्म मार्फत् हे पुलांपिं प्रतिक्रियावादी शक्ति हाकनं झीगु न्ह्यःने छ्यं धस्वाकाः झीत हे न्याः वयेफुगु नं आपालं सम्भावना दु। थ्व ई संक्रमणकालीन ई खः। वास्तवय् थन जुजु वा राजतन्त्र मन्त धाःसां नं सर्प सिनाः वयागु न्हिप्यं सना हे च्वनी धाये थें छुं छुं थासय् वयागु अवशेष ल्यना हे च्वंगु ई खः। नागार्जुन डाँडाय् च्वनाः नं सिंहदरवारया गतिविधि सीकेगु हैसियत वयाके दनि। उकिं झीगु हे कमी कमजोरी वा अन्यौलपाखें पुलांपिं प्रतिक्रियावादी शक्तिं फाइदा काये मफइगु वातावरण तयार यायेगु थौंया उद्देश्य जुइमाः। मखुत धाःसा म्हिगःया प्रतिक्रियावादी शक्तिया न्ह्यःने हे झी नतमस्तक जुयाः म्वाये मालेफु। उमिसं धाःथें च्वने मालावनीगु स्थिति ब्वलनेफु ।

वर्तमान संविधानसभा भंग यानाः देशय् अस्थिरता ब्वलंकेगु सोच खास याना भारतीय विस्तारवादी शक्तिं हे जाः ग्वयाः याकेत स्वयाच्वंगु खने दयावःगु दु। २००७ सालंनिसें आः तक देशय् न्यादँया अवधि पूवंक शासन याये धकाः वःपिं छुं नं राजनीतिक दलया नेतातय्त न्यादँ तकया प्रधानमन्त्री काल पूवंके मबीगु तत्व भारत हे खः धइगु ला इलं क्यने हे धुंकूगु दु। अथे जुयाः नं थ्व इलय् भारतं थीथी कथंया जाः ग्वयाः देशय् अस्थिरता ब्वलंकेत स्वइगु खँय् शंका हे मदु। आः ला झन् देशय् भारतय् हे तःदँ तक शरण कयाः थनया सत्ताय् हस्तक्षेप यायेफुगु माओवादी पार्टी हे सरकारय् प्रमुख जुयाच्वंगु दु। अथे जुयाः नं थ्व इलय् उगु राजनीतिक शक्तिं छु याइ धकाः ध्यानपूर्वक स्वया च्वनेमाःगु स्थिति ब्वलंगु दु। बिप्पा सम्झौतायात उकथं हे स्वयेमाः। आः न्हूगु नेपाः गुकथं दयेकेगु धइगु खाका नं भारतीय प्रतिनिधि हे न्ह्यःने च्वनाः जक तयार याये फइगु स्थिति नं ब्वलनाच्वंगु दु ।

प्रधानमन्त्रीं देशय् स्थिर शासन कायम यायेगु निंतिं धकाः संविधानसभाया म्याद थप यायेगु निंतिं थीथी राजनीतिक दलतय्त आह्वान यानाः उकिया लागिं पहल नं शुरु यानाच्वनादीगु थ्व इलय् झीगु देशय् तःधंगु व चीधंगु हे जूसां संविधानसभाया चुनावं त्याना वःपिं सभासद् दुगु राजनीतिक पार्टी व पिने लाःपिं आपालं राजनीतिक पार्टीतय्सं थीथी कथंया थःथःगु शर्त तयाः जक सरकारी आह्वानयात स्वीकार याये फइगु खँ धया हयाच्वंगु दु। थ्व धइगु झीगु देशय् ब्वलंगु अस्थिर राजनीतिक स्थितिपाखें छुं छुं लबः कयाः उकियात दुरुपयोग यायेगु ज्या जक खः। सत्यनारायण द्यःया धलं दंकेवं, श्रीमद्भागवत् ज्ञान महायज्ञ व सप्ताह यानाः थीथी कथंया प्रवचन बीवं हे देशय् सुमधुर शासन कायम जुइगु जुल वा मेमेगु देशय् मजूगु थेंज्याःगु तःधंगु हे ज्या संविधानसभां वा सरकारं याये फइगु जुल धाःसा उलि सौभाग्य मेगु छु जुइ? उकिं संविधानसभाया म्याद थप यायेगुली नं म्याद थप याः थें ज्या नं जूसा हे जक दकलय् बांलाःगु पक्ष जूवनी। मखुसा ला वल वल फसिक्वः उखान चरितार्थ जूवनी ।

More Stories Like this