बिच्छे : छुं छुं न्ह्यइपुगु तथ्य

सुनिल श्रेष्ठ

थ्व खःगु हे खँ खः कि जीवधारीत मध्ये मनू हे दकलय् बुद्धिमान व तसकं विचित्र प्राणी खः । तर जन्तु-जगतय् नं विचित्र प्राणीत म्हो मदु । थ्व हे विचित्र प्राणीत मध्ये बिच्छे नं लाः वः । थ्व जन्तु वैज्ञानिकतय्सं बियातःगु वर्गिकरणय् अकशेरुकी प्राणीतलिसे स्वापू दुपिं मध्येलय् लाकातःगु दु । थ्वयात संघ - अर्थोपोडाया अरैक्निडा वर्गय् लाकातःगु दु । बिच्छे स्थलीय जीवनया निंतिं ल्वःम्ह खः । अथे जुयाः न्ह्याथासं हे दु । बिच्छेतय्गु गण स्कोर्पिआनीसय् आतक खुगू कुल व थ्यंमथ्यं ६०० जाति म्हसीके धुंकूगु दु । बूथस प्याराबूथस प्यालेम्निअस स्कोर्पियो होर्मरस व ऐड्रीक्टोनस बिच्छेतय्गु छुं छुं सामान्य जीवित बंश खः । बिच्छेया अस्तित्व थ्यंमथ्यं ४० करोड दँ न्ह्यःनिसें हे दु धकाः भाःपियातःगु दु । थुमिगु जीवाश्म सिल्युरियन कल्पया स्तरय् लूगु दु । थ्व बँया तःलय् च्वनीम्ह व बहनी जुलकि चाःहिलाजुइम्ह जन्तु खः । थीथी उष्ण व उपीष्ण कटिबन्धीय प्रदेशय् विशेष यक्व दईपं थुपिं बिच्छेत खास यानाः चिचिधिकःपिं कीकाय्त नयाः म्वानाच्वनीपिं खः । कीतय्त थुमिसं अप्वः थें थःगु कँथं तियाः स्याइगु खः ।

अमेरिका व मेक्सिकोय् दईपिं बार्क बिच्छेत सिँया कापिइ कापिइ व सिमाया ख्वलाय् च्वनेगु याइ । थ्वयागु कँथय् नागया विष थें हे विषालु विष दइ । बिच्छें न्यातकि मस्त ६-७ घण्टाया दुने हे सीगु कारण थ्व हे खः ।

छुं छुं प्रजातियापिं बिच्छेतय्के निपु कं दइ । बिच्छे पराबैजनी किरणं यानाः थिनावइ अले थ्वयात नयेत वईपं परभक्षीत ग्यानाः बिसिउँ वनी । बिच्छेया म्ह ३ निसें ८ सेमी ताहाकः जुइ । माइक्रोवुथस पुलिसस जाति दकलय् चिधिकः जुइ । थुमिगु म्ह १३ मि.मी. जक दइ । अफ्रिकाया पेडिनस इम्पेरेटर जाति दकलय् ताःहाकः जुइ । थुपिं १८ सेमी दुपिं तक दु ।

थीथी कटिबन्धीय जंगलय् थुमिगु रंग हाकुसे पालापाला थीगु जुइ । फिइ च्वनीपिनिगु रंग गाढा म्हासुसे च्वनी । च्वय्या सतहय् अप्वः गाढा जुइसा क्वय्या सतहय् कम गाढा जुइ । म्ह काइटिनी पिनेयागु कंलाय्नं भुनाच्वंगु दइ गुगु निगू भाग प्रोसोमा खण्डविहीन व ओपिस्थोसोमाय् विभाजित जुइ । बिच्छेयाके दथुइ लाक छज्वः मिखा व लिउनेपाखे निज्वःनिसें न्याज्वः मिखा दइ । थ्वया न्यासिवनेत प्यज्वः तुति दइ । ओपिस्थोसोमाया अन्तिम च्वतय् लाक छुं भचा फ्वंगायाच्वंगु भाग दइ । थुकियात रेलसन धाइ । बिच्छेया विषालु कं थुकी हे दइगु खः । उत्सर्जन निज्वः मेल्पीधी नलिपाखें जुइ। सासः ल्हायेगु ज्या प्वाथय् च्वं ३ ४ ५ व ६ खण्डय् च्वंगु प्यज्वः 'वुक लंग्स'पाखें सम्पादित जुइ । थुमिगु प्यं हीमोसाइनिन दुगु फिक्का म्हासुगु हिं जायाच्वंगु दइ । थुकियात हीमोसील धाइ । थुमि पोथिं छक्वःया पालय् २ निसें ५ दर्जन तक ख्यें थ्वइ । निषेचन म्हं पिने हे जुइ । थुपिं एकिलंगी जन्तुत मैथुन स्वयां न्ह्यः भाले व पोथि नापनापं च्वनेगु याइ अले मतिना फ्वनेगु ज्या प्याखं हुलाः याइ । मैथुन लिपा पोथिं अप्वः यानाः भालेयात स्यानाः नयाछ्वइ । नकतिनि बूम्ह ह्याउँमचाया संरचना दक्वं कथं हे पूवने धुंकूगु जुयाच्वनी । ईपं सुरक्षा व नयेगु चूलाकेत मांया म्हय् द्यःने गयाः च्वंच्वनी । छवाः लिपा थ्व ह्याउँमस्त मांया म्हं त्वय्न्यानावनी । ह्याउँमचां वयस्क जुइत थुमिगु म्हय् तःक्वः तःक्वः हे परिवर्तन वइ । बिच्छेया मचां थः मांयात नइ धयागु धापू दु । थ्व खःगु खँ मखु । छाय्कि ह्याउँमस्तय् वाकुधी तसकं कमजोर जुइ अले पोथिबिच्छेया जन्हुफाः तसकं छाइ ।

बिच्छेतय् भाले पोथि ज्वःचिने न्ह्यः तसकं हे न्हय्इपुक 'मतिना ब्वज्या' जुइ । थ्व छगू कथंया अद्भूत नृत्य जुइ । थुगु 'मतिना-नृत्य'या सन्दर्भय् बिच्छेया बानिया बारे धयातःगु दु कि भाले व पोथि चुलिंचू दनाः थःपिनिगु पेडीपल्पयात स्वानाः लिसें न्हिप्यं नं स्वानाः न्ह्यःने लिउने ल्हातं चुयाः न्ह्याःवनी अले चाःचाःहिलाच्वनी ।

थ्व मैथुन वि्रुया १० मिनेट निसें छुं घण्टा तक नं जुयाच्वनेफु । थुकियात 'प्रोमेनेड' नांगु नृत्यया प्राविधिक नामं नं म्हसिउ । थुगु 'मिलन' लिपा भाले पोथि निम्हं बायावनी । थुमिगु 'ब्रिडिंग'या ई अप्वःथें 'मनस'नुया इलय् जुइ ।

बिच्छेया विष 'न्यूरोटोक्सिक' जुइ गुगु मस्तय्गु निंतिं व ब्लड प्रेशरया ल्वगितय्गु निंतिं हानिकारक जुइ । थुकिं तन्त्रिका तन्त्रयात हानि याइ । थुमिगु विषं गबलें गबलें पारालाइसिस नं जुइकाबिउ । थुमिसं न्याइबलय् तसकं ज्वर वइ । थुपिं दइगु लागाय् छेँ दुपिंसं थःपिनिगु छेँय् कीटनाशक वासः ह्वलेगु याइ । थुमिसं कँथं तिलकि उगु थासय् जःगु चकुं घाः यानाः विष लिकयाः पोटाशियम पाराम्याग्नेन्टं सिलेगु याइ । गुलिं डाक्टरतय्सं बिच्छें तिउथाय् 'नोभोक्सिन' वा 'एडरीनेलीन' या इन्जेक्सन बीगु याइ । बिच्छेयात मनूतय्गु भिं याइम्ह प्राणी कथं नं नालातःगु दु । छाय्कि थुमिसं बिलि व मेमेपिं मनूतय्त हानि याईपिं थीथी कीतय्त नयाबी । लिसें प्रयोगशालाय् फार्मोकोलोजिकल बायोकेमिकल व इम्यूनोलोजिकल उपयोग नं गाक्क हे जू । थुमिगु विषं दुरु थेंज्याःगु पदार्थ दयेकी अले उकिं यक्व हे कथंया वासः दयेकेगु याइ ।

More Stories Like this