बिप्पा, भारत व भट्टराई
डि.आर. खड्गी
बिप्पा सम्झौताया खतरनाक बुँदा थ्व खः कि भारतया पूँजीपतितय्सं यकःति यानाः जक मगानाः क्षतिपूर्ति बीमाःगु प्रावधान समेत दु।
"कही नभएको जात्रा हाँडी गाउँमा" धइगु झीगु देशय् चले जूगु उखान खः। थ्व उखानं संकेत यानाच्वंगु दु कि झीगु देशय् यक्व न्ह्यवंनिसें विदेशभक्त नेतातय्सं शासन यानाच्वंगुलिं थन अनेक कथंया नाटक म्हितेगु याः। इतिहासं थ्व खँ नं क्यनाच्वंगु दु कि भिंपिं शासकं तःदँ शासन यायेत ताःमलात। छाय्धाःसा भिंपिं मनूतय्के छलकपट, षड्यन्त्र व मखुगु खँ ल्हायेगु संस्कार दइ मखु। भिंपिं मनूतय्सं सिदासादा हिसाबं देश व जनताया कल्याण यायेगुली जक ध्यान बी। जब देश विकास जुयावनी, समाजय् नं जातीय एकता जुयाः सुसंस्कृतिया संस्कार पूरा समाजया सदस्यतय्के दयाच्वनी। थज्याःगु बांलाःगु संस्कार विकास जुइगु स्वदेशी जुइमा वा विदेशी, नकारात्मक मनूतय्त यइ मखु। अथे जूगुलिं स्वदेशी व विदेशी, खराब मनूत छप्पँ जुयाः षड्यन्त्र व तिकडम म्हिताः भिंपिं मनू वा शासकतय्त वांछ्वयेगु कुतः यानाः सफल नं जुइ। जब भिंपिं मनूतय्त चीकेत ताःलाइ मभिंपिं मनूतय्सं सत्ता थःगु ल्हातय् कयाः न्हापाया बांबांलाःगु संस्कार व धर्मयात नाश यायां देशया अर्थतन्त्र नं भताभुङ्ग यानाः समाजयात हे गलत दिशाय् यंका बी। थज्याःगु ज्या मल्लकालीन इलंनिसें थौंतक नं जुयाच्वंगु खनेदु। विश्वय् मजुइगु ज्या थन जुइगु कारण नं वहे मभिंपिं नेतातय्सं थःगु स्वार्थया लागि ज्या यानाच्वनीगुलिं खः। मेमेगु देशय् न्ह्याक्व हे मभिंम्ह नेता जूसां देशघातक ज्या यानाः थःगु व्यक्तिगत स्वार्थ व जातीय स्वार्थया लागि ज्या याइ मखु । झीगु देशया नेतात देय्यात घातक व गद्दारी यानाः थःगु स्वार्थ पूरा यायेगु ज्या यानाच्वनीपिं खः। थ्वहे कारणं देश बर्बाद जुयाच्वंगु खः।
झीगु देशया थ्व नं परम्परा थें हे जुइ धुंकल, भारतं गोप्य ढंगं प्रधानमन्त्रीया कुर्सीइ फ्यतुकेत सहयोग व समर्थन यानाः पदय् विराजमान याइ। उकिया बदलाय् भारतं थःगु तःधंगु राष्ट्रिय जनवादया नारा ज्वना वःम्ह बाबुरामयात नं गोप्य सहयोग व समर्थन यानाः देशया उच्चपदय् विराजमान याकल। भारतं न्हापा थें तुं थःगु देशय् सःताः थःगु तःधंगु राष्ट्रिय स्वार्थ पूरा जुइगु सन्धीइ हस्ताक्षर याकां त्वःतल। भारतं नेपाःया विकास याइ धकाः आश व भरोसा यानाः बिप्पा सम्झौता यानाः बाबुराम भट्टराईं फूर्ति यानाः धाल, 'देश विकासया लागि रिस्क नं कायेमाः।' थथे फूर्ति यानाः खसब्रम्हू नेतातय्सं महाकाली सम्झौताया इलय् नं धाःगु खः। महाकाली सम्झौतापाखें करोडौं डलर नेपाःयात वयाच्वनी धकाः भाषण बिल। खसब्रम्हू नेतातय्सं कोशी व गण्डकी सम्झौता याःगु इलय् नं देश विकास जुइगु जुल धकाः तच्वयेक भाषण बिउगु खः। तर सम्झौताया परिणाम अःखः जुल। नेपाःयात तःधंगु हानी अले भारत याकःचित तःधंगु फाइदा जुयाच्वन। यदि नेतात देशभक्त, सक्षम व विवेकी खःसा भारतनाप जुइगु सम्झौतां नेपाःयात हानी भारतयात जक फाइदा याकी मखु। न्हापा सन् १९५० य् जूगु सम्झौतां जुइमा वा आः नकतिनि हे यानावःगु बिप्पा सम्झौतां जुइमा देशया हित जुइगु सवालय् अडान काये मफुत धाःसा देशयात हानी बाहेक मेगु छुं जुइ मखु। दसुया लागि सन् १९५० या सन्धीया बुँदा ५,६,७ य् थथे उल्लेख यानातःगु दु �
क) निर्माण अथवा ठेक्कापट्टाया ज्याय् न्हापांगु प्राथमिकता निगू देय्या जनतायात बीमाःगु, छेँ�बुँ न्यायेगु वा मीगु, उद्योग संचालनय् नं न्हापांगु प्राथमिकता बीमाःगु उल्लेख यानातःगु दु। मेगु बुँदाय् निगू देय्या नागरिक छगू देशं मेगु देशय् वनाः उद्योग व व्यापार याइपिंत नं मौका व सुविधा बीमाः धयातःगु दु। हाकनं मेगु बुँदाय् सुरक्षाया मामिलाय् यदि सुं नं देशयात आँच वइगु गतिविधि जुयाच्वन धाःसा निगू देशया दथुइ छलफल व सल्लाह यानाः समस्या समाधान याना वनेमाः। सुरक्षाया लागि माःगु ल्वाभः व मेमेगु सामग्री न्यायेगु वा मीगु ज्या यायेमाः धकाः उल्लेख यानातःगु दु। तर सन् १९५० या सन्धीपाखें नेपालं छुं नं सुविधा काये मफुगु कारण धाःसा खसब्रम्हू नेतातय्गु च्यः मानसिकतां यानाः खः। नेपाःया नेतातय्सं राष्ट्रिय हित जुइगु विषयय् अडान काये मफुगुलिं नेपाःयात तःधंगु नोक्सान जक जुयाच्वंगु दु। नेपाःया विकासया लागि स्वंगूगु देशया विदेशी कम्पनीं लगानी यानाः छुं नं तःधंगु ज्या यायेत्यन कि भारतं सन् १९५० या सन्धी न्ह्यःने तयाः फासांफुसुं याना बी। न्हापा पंचायतकालंनिसें थौंतक नेपाःया विकास यायेत स्वंगूगु राष्ट्र न्ह्यःने वनेगु स्वल कि हे भारतं असफल याना वयाच्वंगु दु। दसुया लागि न्हापा पंचायती शासकया इलय् चीनया छगू कम्पनीं पोखरांनिसें सुर्खेत तक सतक दयेकेगु ग्लोबल ठेक्का ल्हातय् लाकाः ज्या शुरु यायेत्यंबलय् भारतं असफल याना बिल। थ्व जक मखु लिपा नं उद्योग, कृषि व मेमेगु ख्यलय् स्वंगूगु देय्या कम्पनी न्ह्यःने वयाः नेपाःया विकास जुइगु छुं ज्या यायेत्यन कि भारतं असफल यानां हे त्वःती।
आः बिप्पा सम्झौतापाखें वइपिं भारतीय उद्योगपतितय्सं नेपाःया सम्पत्ति जक यंकाः देशयात झन हे कंगाल याना बी। थ्व छु अर्थय् धाये त्यनागु धाःसा भारतया नेतातय्गु सोच हे नेपाःप्रति नकारात्मक जुयाच्वंगु दु। भारतं नेपालय् लगानी यानाः उद्योगपाखें फाइदा जुयाच्वंतले झीगु सम्पत्ति भारतय् न्ह्याकाच्वनी। फाइदा मजुइगु संकेत खने दतकि अनेक नाटक म्हिताः अर्थात बन्द, हड्ताल, तोडफोड याकाः जूसां नेपाःया सरकारपाखें उकिया क्षतिपूर्ति कया यंकी। बिप्पा सम्झौताया खतरनाक बुँदा थ्व खः कि भारतया पूँजीपतितय्सं यकःति यानाः जक मगानाः क्षतिपूर्ति बीमाःगु प्रावधान समेत दु। प्रधानमन्त्री बाबुराम भट्टराईं थथे नं धयादिल, "चीन सरकारं नं विदेशी कम्पनीतय्त लगानी याकाः देश विकास यानाच्वंगु खः।" थ्व खँ नं सत्य खः, चीनं विदेशी कम्पनीयात लगानी याकाः देय्या अर्थतन्त्र मजबुत यानाच्वंगु दु। तर चीन सरकारं थ्व शर्त याकातःगु दु कि छुं जुयाः उद्योग बन्द जुल धाःसा उकिया टेक्नोलोजी चीन सरकारयात हे त्वःतेमाः। तर नेपालं भारतनाप याःगु बिप्पा सम्झौतां खुल्ला रुपं नेपाःया सम्पत्ति भारतीय पूँजीपतितय्त लुटे याकेगु मौका जक बीगु यात। वहे मौकाय् वय्कलं नेपाःयात छुं भचा फाइदा जुइगु दोहोरो कर खारेजी व २०० मेघावाट विद्युत दंगु भावं कायेगु ज्या धाःसा याये मफुत।
More Stories Like this
जातीय संघीयताया खँय् नेमकिपाप्राडो, पाजेरो ब्वाकेगु ख्यः मखु
राष्ट्रपति प्रणाली बारे विवाद
नेवाःतय्त जागृत याइगु 'नेपाःमिया नुगः सः'
खँ स्वनिगःया