प्रतिभा पलायन पनेमाः

देशय् ज्या मदयाः विदेशय् वनाः ज्यायाःवनीपिनिगु संख्या न्हिन्हिथं अप्वयाः वनाच्वंगु दु । देशय् उद्योग धन्दाया स्थिति तसकं निराशापूर्ण जूगु व व्यापार नं नेपाःया पक्षय् मदयेवं देशया ल्याय्म्हत रोजगारीया नितिं विदेशय् वंगु वनं । थुकिया नितिं नेपाल सरकारं देश दुनेहे रोजगारीया व्यवस्था याये मफुतले अले देशय् उद्योग व्यापारं बांलाक प्रगति यायेमफुतले थ्व अवस्थां नेपाः मुक्ति सम्भव मदु । रोजगारीया नितिं देशं ल्यायम्हत पिहां वनेगु झ्वलय् अर्धदक्षत जक मखु थुया ल्यूल्यू दक्ष, शिक्षित, प्राविधिक व्यक्तित नं देशं पिहां वनी । अथ्य धयागु देशया नितिं माःगु युवा शक्ति जक मखु देश निर्माणया आधारभूत राष्ट्रिय प्रतिभातय्गु नं पलायन खः । थुकिं राष्ट्र निर्माणया मिखाकुलिं तःधंगु नोक्सानी खः, क्षती खः । देश धयागु थःथम्हं बनय् जुइमखु, थुकिया नितिं तःधंगु जनशक्ति, युवाशक्ति व प्रतिभावान, क्षमतावान प्रतिभातय्गु नं लगानी आवश्यक जुइ । आख ब्वनाः सक्षम छम्ह युवा तयार यायेत देशं लाखौं लगानी याइ । तर उगु लगानी तयार जुइपिं युवा शक्ति देश व जनताया निति ज्या वयेन्ह्यःहे रोजगारीया नामय् अमेरिका, बृटेन, अष्ट्रेलिया निसें कयाः मध्यपूर्वया थीथी देशय् वनाः विदेशया सेवाय् व्यस्त जुइ । छगू अध्ययन कथं नेपालय् उत्पादन जुइपिं पिएचडी डाक्टरत मध्ये ६० प्रतिशत विदेशय् पलायन जुइधुंकूगु खँ न्यनेवलय् झी सकसिगुं छ्यों मछालाः क्वछुइफु ।

थुगुकथं ल्याय्म्हतय्गु शक्तियात रोजगारीया नितिं विदेशय् छ्वयेगु वा वनीगु प्रकृयाया अन्त्य यायेफयेमाः । देशं प्रतिभा तयार यायेगु व तयार जुल धायेवं देशया नितिं छुं याये न्ह्यः हे विदेशय् निर्यात यायेगु खःसा थ्व देश व जनताया नितिं, भविश्यया नितिं तसकं चिउताःया खँ जुयाच्वंगु दु । विदेशय् वनीपिं मध्ये अप्वःस्यां बांलाःगु ज्या नं ल्हातय् लाइमखु । थन शिक्षक प्राध्यापक जुयाच्वंपिं गुलिखय् बांलाःगु ज्या यानाच्वंपिं व्यक्तित विदेशय् वनाः डिपार्टमेन्टल स्टोरय् सेल्सम्यान, सफाइ सुग्धर व रेष्टुरेन्तय् ब्वाइ जुयाः च्वनाच्वंगु दु । शिक्षित वर्गयात ब्वनातःथें ज्या नं दइमखु । गुलिखय् मनूत छेँ बुँ बैंकय् तयाः विदेशय् वनी । अन बांलाक कमय् याये मफयाः थःगु देय् लिहां वयेमफुपि नं यक्को दु । मध्यपूर्वपाखे न्हिंहे द्वःछिं मयाक ल्याय्म्ह ल्यासेत वनाच्वंगु दु । इमिसं छ्वया हःगु रेमिटेन्सं राष्ट्रया विदेशी मुद्रा संचीयात ग्वाहालि जुयाच्वंगु दु । तर नं इमिगु जीवन सुरक्षित मदु । मिसातयला यक्कोहे समस्याय् दु । पीडितया रुपय् म्वानाच्वंगु दु । यक्को स्यांलां दुःख व पीडा सहयायेमफयाः आत्महत्या यानाः सिनाच्वंगु दु । तर नं मनूत विदेशय् वनेगु प्रकृया न्ह्यानांतुं च्वंगु दु । तर रोजगारीया विकल्प बीमफुतले अले देशय् हे थुकिया व्यवस्था यायेमफुतले थ्व धायेगु जक जुइ । काठमाडौं विश्वविद्यालयया हालै जूगु दिक्षात समारोहलय् नं थुगु पीडायात महसूस यानाः कुलपतिं नापं देश परनिर्भरताया कुचक्रय् फसय् जुयाच्वंगुलिं आत्मनिर्भरताया लँपुइ न्ह्याः वनेत इनाप यानादिल ।

तर देशया राजनीतिक अवस्था संक्रमणकालय् लानाच्वंगु व व्यवस्था नं जनताया पक्षय् मदुगु कारणं देशय् दुने रोजगारीया व्यवस्था आः थत्थे सम्भव मदु । अथ्यला प्रधानमन्त्री डा. बाबुराम भट्टराई नं दक्ष जनशक्तियात थःगुहे देय् दुने च्वनाः उत्पादनमूलक ज्याय् ल्हाःतयेत इनाप याःसां हालै विपा सम्झौता यानाः लगानीया थासय् भारतीय हस्तक्षेप जक अप्वयेवं वयकःया खँ नं खँहे जक जुइगु व देशया वर्वादीयात रोके यायेफैगु आधारत मदु । विपा सम्झौता यानाः देशयात आर्थिकरुपं पराधिन याइगु ज्या यानाः प्रधानमन्त्री भट्टराईं तःधंगु गल्ति याःगु दु । अथ्यला थ्व सम्झौता संसदं पारीत याइगु छुंहे सम्भावना मदु ।