न्हूगु नेपाःया न्हूगु किपा

डा. तुल्सीनारायण श्रेष्ठ

न्हापा न्हापा पञ्चायत इलय् नेपाःया जुजुपिंत, खास यानाः जुजु वीरेन्द्रयात गरीब देय्या धनी जुजु धाइगु। नेपालीतय्सं जक मखु अन्तर्राष्ट्रिय ख्यलय् नं थ्व खँ जाः। जनताया छछाः प्वाः जायेक नये मखं, जुजुया धाःसा सम्पत्तिया ल्याःचाः मदु, उलि दु थुलि दु धइगु तकं मसिउ। बुलुहुँ जमाना हिला वन। जुजु नं सम्पत्ति विहीन हे जुयावन। नेपाःमित स्वतन्त्र जुल। स्वतन्त्रता थुलि अप्वः जुल कि थन सुनां सुयातं बाँकी तइगु अवस्था मजुल। न्ह्याथाय् स्वःसां छुं जुल कि छुं खँय् लुइ मखाल कि तालं ग्वयेगु, कुनेगु, तोडफोड यायेगु, मि तयेगु ला विरोधया छगू संस्कृति थें हे जुइधुंकल। बल्लाःपिनि, सोर्स फोर्स दुपिनि ला प्याखं हुइथें जुइधुंकल। अज्याःपिंत न थन राज्यया कानूनं चीफु, नत जनताया बलं हे। डाक्टरं वासः यानाः मनू सित कि नं आन्दोलन, सतक दुर्घटना जुयाः मनू सित कि नं आन्दोलन, अझ धायेगु खःसा ला अज्याःगु आन्दोलन तच्वयेकीपिं थ्वःथ्वः मनूत हे दु हँ, आन्दोलनया क्षतिपूर्ति ध्यबा इनाः काइपिं ।

देशय् वःगु संक्रमण कालया मौकाय् चौका ह्वानाः तःमि जूपिं, शक्तिया ल्हातय् लाकूपिं, मालामाल जूपिंसं जिउ मजिउ मधासे न्ह्यागुं ज्या यानाः तयां तयेथाय् मदयेक सम्पत्ति मुंकाच्वन। थज्याःपिं मनूत खनीबलय् वा स्वयेबलय् आः थन गरीब देय्या धनी जुजु मखु गरीब देय्या नेता, गरीब देय्या डनत धाये मालेधुंकल। थन दुपिनि झनझन तये थाय् मदयेक सम्पत्ति दयाच्वंगु दुसा मदुपिनि झन झन नये मखना वनाच्वंगु दु। धनी व गरीब दथुइ च्वंगु थ्व फरक इलंलिसें म्हो जुइमाःथाय् झन झन तब्या जुजुं वनाच्वंगु दु ।

सर्वसाधारण नेपालीतय्त नेपालय् ज्या मदु। ततःधंगु मखु चिचीधंगु ज्यामि ज्या तकं मदु। न्ह्याथाय् स्वःसां थः मनू मदयेकं मगाः अझ स्पष्ट जुइक धायेगु खःसा ध्यबा मदयेक ज्या ल्हातय् लाके फइ मखु। न ब्वनां जिउ न त ज्या सयां हे जिउ। मनू दत वा ध्यबा दत धाःसा ब्वनातःम्ह जुइमा वा ज्या हे सयेमाः धइगु मदु। नक्कली प्रमाण�पत्रं, ध्यबाया शक्तिं, नेतातय् शक्तिं थन अज्याःपिं मनूतय्सं ज्या यानाच्वंगु दु। अले ध्यबा जक स्वयाः देय् व ज्याकू फुक्कं स्यंकाच्वंगु दु। नेपाः देय्या थ्व किपा थन यचुगु लः थें सफा, सकसिनं सिउ। थथे हे जुयाः ला खःनि थौंकन्हय् न्हियान्हिथं द्वलंद्वः नेपालीत देय् त्वःताः विदेशय् वनाच्वंगु दु। विदेशय् बँ पुनाः, खि-च्व कयाः, चिकं बुकाः अझ सास्ति नयाः, ब्वः फयाः ज्या यानाच्वंगु दु। अले इमिगु हे ध्यबां इमिसं हे छ्वयाहःगु ध्यबां न्ह्यानाच्वंगु दु। अय्सां विदेशय् च्वनाः देय्या अर्थतन्त्र न्ह्याकाच्वंपिं अज्याःपिं नेपालीतय्त सरकारं स्वयाच्वंगु मदु। देशय् रोजगारीया व्यवस्था याःगु मदु। अःखःबतं थीथी पार्टीया भातृ संगठनतय्सं थीथी त्वहः तयाः हडताल यानाः तोडफोड यानाः आगजनी यानाः दुगु ज्या नं मदयेका च्वने माःगु दु। दुगु उद्योग व्यापार नं तना वनाच्वंगु दु। अथे खःसां नं सरकारं नियन्त्रण याये मफु। उद्योग व्यापारयात सुरक्षा बी मफु। फुक्क ख्यलय् झन झन स्यना वनाच्वंगु दु। भिना वःगु गनं हे खने मदु ।

निगूगु जनआन्दोलनपाखें ब्वलंगु लोकतान्त्रिक गणतन्त्र धाःगु व्यवस्था स्थापना यायेत्यंगु संघीय संविधानय् रामेंनिसें च्यामे तकया मनूतय्सं हाकनं हक, हित व अधिकारया माग यानाच्वंगु दु। थीथी जन जातितय्सं थःथःगु जातीय राज्यया माग यानाच्वंगु दु। तर पुरा याइगु सुनां? हाकनं माग पुरा मजुल कि हडताल, तोडफोड, आन्दोलन धइगु सामान्य जुइधुंकल, नियन्त्रण यायेफुगु मखु। प्रधानमन्त्रीं थःगु निर्णय तकं थम्हं धइथें बी फुगु स्थिति मदयेधुंकल। निर्णय याःसां मजिउ, मयाःसां मजिउ। संवैधानिक पदत प्वनाच्वंगु दु। निर्णय धाःसा याये फुगु मखु। मात्र लोभी, पापीपिं थ्व देय्या नेतातय्गु चित्त धाःसा सुना नं बुझे याये फुगु मखु। गबलय् तक अज्याःपिं नेतात भिनी मखु वा मेमेपिं भिंपिं नेतात लुया वइ मखु, अबलय् तक देय् नं भिनी मखु। नेतातय्सं हे देय् दयेकीगु खः, जनताया सुख, दुःख स्वइगु खः। तर थौं वयाः थ्व देय्या अप्वः धइथें नेतात ला नेपालीतय् लागि नये नं मजिउ ल्ह्वये नं मफुपिं जुयाच्वंगु दु। चाःला मचाःला नेतातय्सं उमिगु थ्व आनीबानीं देय्यात जक मखु, छन्हु स्वयं उमिगु पार्टीं उमित हे नोक्सान जुइफु। थ्व नेतातय्सं थुखेपाखे विचाः याये मफुगु छाय् थें? जि काय दु, जिमि पासापिनि नं काय म्ह्याय्पिं दु, विदेशय् च्वनाः गाक्क ब्वनाः नं ज्या यानाच्वंपिं। नेपाः वयाः ज्या याये धाःसां नं याये फुगु अवस्था मदु। देय्या परिस्थिति अले थीथी आपराधिक संघ संगठनतय्सं दुःख बीगु लुमनीबलय् ग्याये माःगु अवस्था दु। मेखे हाकनं पार्टीया नेतातय्सं, अगुवातय्सं अज्याःपिंत हे संरक्षण बियाच्वंगु विडम्बना थन दु, यायेगु छु? सुयां ज्याखँ भिनावल, बांलाना वल। ध्यबा भचा कमे याना हल कि अज्याःपिं थीथी आपराधिक पुचःतय् मिखा तग्वः जुइ, दुःख बी, ध्यबा हजि धाइ। गुलिसिगु म्हुतुप्वाः तिकेगु? अले थन सुनानं लगानी याः वइ मखु। टेण्डर तयेत ल्वायेमाः। ज्या यायेत जवंखवं ध्यबा ह्वलेमाः, स्थानीय मनूतय्त चित्त बुझे यायेमाः। अन्यथा ठेकेदारं ज्या याना नये फइगु स्थिति हे दइ मखु। जिगु त्वालय् नं स्यनाच्वंगु छगू विहार दयेकेत ठेकेदारं टेण्डर लाका हल, ज्या याये धकाः वल। उखें थुखें माने याये मफुगुलिं लां लां दयां नं ज्या याये मफु ।

नेपालय् नेपाली जुयाः ज्या यानाः नयेगु अवस्था हे मदयेधुंकल। थन ज्या यायेत, जागीर नयेत, छगू न छगू पार्टीया मनू जुइमाःगु अवस्था वयेधुंकल। अन्यथा ध्यबा माःगु जुइधुंकल। अले नेपाःया जवानत पिहां वन हँ, छाय् मवनी? वने हे माल नि। न्हूगु नेपाःया किपा न्हूगु थ्व हे खःसा छाय् बः यायेगु न्हूगु नेपाः दयेकेत? पुलांगु हे नेपाः दःसां गाः नि। आशा याये संक्रमण काल फुत कि संविधान दतकि अवश्य नं नेपाः भिनी, विकास जुइ, सकसितं ज्या दइ। दुःख सियाच्वंपिं नेपाःमितय्सं सासः ल्हाइ। तर गबलय्? 'आश गर्नु भर नपर्नु' धाः थें थौं दँदँ पियाः नं आय बुइधुंकल। 'न्हूगु नेपाःया न्हूगु किपा' स्वये धाधां गुलि सिनां वनेधुंकल, गुलिं सिना वनेगु अवस्थाय् थ्यनेधुंकल। न्हूगु नेपाः स्वये खनीगु आशा हे मदयेधुंकल। शायद काय, छय्पिंसं स्वये खनी ला? भरोसा मदुसां आशा याये काय छय्पिंसं सां सुख सीमा ।

More Stories Like this