प्रधानमन्त्रीया न्हूदँया सन्देश

राजेन मानन्धर

प्रधानमन्त्री बाबुराम भट्टरार्इं माइक ज्वनेवं छु छु न धाइ जुइ धकाः क्यामरा, रेकर्डर व नोटकपी ज्वनाः न्ह्यःने भ्वलूवंपिं पत्रकारत जक मखु दँय्दसं थथे सरकार प्रमुखया भाषण न्यनाः वाक्क वयेधुंकूपिं नेवाःत नं तुंख्यःया व खुल्लामञ्चय् म्हगसय् मखं थें नेवाः भासं भाषण ब्वनाः न्यंकूबलय् दक्व दक्व हे मनूत ज्यः जुल। उमिगु ख्वालं क्यं, थःत आयोजक धायेके यःपिं यक्व मनूतय्सं नं अथे जुइ धकाः कल्पना यानातःगु मदु। थुकथं जुल थुगुसीया न्हूकथंया न्हूदँ समारोह ।

सारय् स्वयेगु खःसा प्रधानमन्त्री भट्टराईया भाषणय् छुं न्हूगु खँ मदु। दँय्दसं बसन्तपुली नेवाःतय्गु ताली नयेत अज्याःगु भाषण ला ज्वना हे वइ। तर थम्हं सःथें मसःथें नेवाः भासं नवानाः वय्कलं छगू इतिहास कायम यानादिल - थौं तक नेपाःया २४० दँ पुलांगु इतिहासय् सरकार प्रमुखं सरकारी धकाः लादे यानातःगु नेपाली भासं बाहेक मेगु भासं नवाःगु, सार्वजनिक अभिव्यक्ति बिउगु अभिलेख मदुनि। दतंफतं छम्ह नेवाः प्रधानमन्त्री मरिचमान श्रेष्ठं तकं गनं नेवाः भासं सार्वजनिक भाषण याःगु दु थें मच्वं। थुकथं वय्कलं दकलय् न्हापां नेपालय् मेमेगु भाय्या नं अस्तित्व दु धकाः स्वीकार यानादिल - सरकारय् वन कि तपाःलं सुरुवाः फी हे माः, नेपाली भासं नवाये हे माः धइगु पञ्चायती मानसिकतायात चुनौती बियादिल। सुं दहाल यज्ञनिधित दनाः सर्वोच्च अदालतय् मुद्दा तया बिल धाःसा प्रधानमन्त्रीयात बुका बीगु सम्भावना मदु धाये मछिंनि आःया थ्व गणतन्त्र वयेधुंकाःया अन्तरिम संविधानय्। तर वय्कलं इतिहास ला च्वया हे दिल (बरु थकियात कयाः मेमेगु भाषाभाषीं आःतक लसता प्वंकूगु ताये मदुनि, थ्व बरु रहस्यमय हे जुयाच्वन तिनि।) थ्व ल्याखं वय्कःयात समस्त नेवाःत व दक्व मेमेगु भाषाभाषीतय्सं सुभाय् मधासे मगाः ।

नेवाःतय्त अले छु माल। लसताया खुसिबाः हे वल। नेवाः न्ह्युलवा पद्मरत्न तुलाधरजुं थुकियात तःधंगु विजय धयादिल, अले मेमेगु भाय्या पुचलय् नवायेबलय् नं अनया हे भासं नवायेत इनाप यानादिल। लिसें खय्तय्सं सञ्चालन यानातःगु पत्रपत्रिकां थ्व भाषणया ऐतिहासिकता ल्वःमंकल, ससुरालीभाषा धकाः नागःतुगः जक यात।
तर थ्व भाषणया दुघाः मेगु हे दु। स्वीदँ निसें नेवाःतय्सं नेपाल संवत् न्हूदँयात आन्दोलनया रुपय् हना वयाच्वंगु थुकियात राज्यं राष्ट्रिय संवत् कथं नाला कायेमा धकाः खः। नेवाःतय्सं जक हनां गाःगु जूसा ला थपाय्च्वः लिमलाः कुन्हु सुथन्हापां बसन्तपुली वयाः राष्ट्रिय संवत् धकाः कथु सुक्क हालाच्वने हे माःगु मखु। गथे पाहांचह्रे, गथांमुगः, चथाःयात नेवाःतय्सं हनी अथे जक हा्कसा गाःगु जुल। तर झीगु आशय थ्व नेपाल संवत् धइगु देय्या हे नामं स्वनातःगुलिं थुकियात राज्यं नाला कायेमाल धइगु खः, थुकियात राज्यं खय्, सँय्, मर्स्या दक्वसिगु संवत् याना बी माल धइगु खः ।

वहे कारणं न्हूदँ समारोह समितिं सरकार प्रमुखयात मूपाहां दयेकाः बसन्तपुली भव्य समारोहया आयोजना याइगु खः। अन हरेक वर्ष सरकार प्रमुखयात थ्व संवत् जिमिगु जक मखु, राज्ययागु हे खः, नाला कयाबी माल धकाः याचना याइगु। उमिसं कयागु जुल धाइगु, तर थ्व झीके तुं लानाच्वनीगु ।

थुगुसी ला झन् नाटकीय ढंगं मेगु हे जुया बिल। प्रधानमन्त्रीं नं थ्व नेवाःतय्गु जक खः धकाः शंका याये मजिउ धकाः धयादिल, तर थ्व हे धायेत वय्कलं नेवाः भाय् ल्यया बिल। थुकिं वय्कः नेपाल संवत् माने यायेत वयाच्वंपिं दक्व नेवाःत जक खः, थ्व नेवाःतय्गु जक नखः खः धकाः क्यना बिल प्रयोगात्मक ढंगं ।

खतुं अन वयाच्वंपिं सहभागीत दक्व नेवाःत हे खः। अथे हे जुयाः स्वीदँ तक नं नेवाःतय्सं गैर नेवाःतय्त सहभागी याके मफु धकाः छगू झ्यातुगु व्यंग्यवाणं कयेकादिल। अले उकिं नेपाली वा सरकारी भाषां नवायेगु आवश्यकता मंत। थुकिया मर्म थुयाः हे जुइ, अनथाय् पद्मरत्नजुं प्रधानमन्त्रीयात आः छि तामाङतय्थाय् वनेबलय् तामाङ भासं भाषण बियादिसँ धकाः लिसः बियादिल, गुगु उतिकं अर्थपूर्ण जू ।

थुगुसी न्हूदँ न्हूकथं छगू राष्ट्रिय समिति दयेकाः हनेगु मनसाय प्रधानमन्त्रीं न्हापा हे ब्वयादीगु खः। थज्याःगु समिति धइगुया अर्थ थ्व समावेशी लोकतन्त्रय् छम्ह ब्रम्हू, छम्ह खय्, छम्ह तामाङ, छम्ह राई, छम्ह दलित आदि दुथ्याकेगु जुइफु। अथे जूगु खःसा थुकिं छगू आःतक गबलें मवंनिकथंया सन्देश वनाः थ्व जिमिगु नं जुइफु खनी धकाः स्वीकार याना काइगु जुइ, शायद दीर्घराज प्रसाइँ व दिनेशराज पन्तपिंसं नं थुकी थःगु क्वथा मालीगु जुइ। अले नेपाल संवत्यात नेपाःया तःधंगु ख्यलं नेवारी संवत्या दर्जा बिया मतइगु जुइ। तर थथे दक्व च्वन कि ला थ्व समारोह झीगु पकडय् लाइ मखुत का धकाः दुनें दुनें भुलूखा ब्वयेका बिउबलय् साधारण मनूतय्गु न्ह्यपुं ज्या मयात। खःला खःला धइथें च्वन। थ्वहे अलमल जुयाच्वंतले, झीसं दक्वसित कःघानाः राष्ट्रिय दयेकेगु मनसाय मक्यँसेंलि पार्टीया कार्यकर्ता नेवाःतय्सं जक सलंसः थाय् कया बी माल, राष्ट्रिय नां जूसां ज्या धाःसा जुइके मखन ।

हानं छकः वाले, नेपाल संवत् नेपाःया राष्ट्रिय संवत् हे खः तर झीके ढंग मदयाः वा झी थुकियात झीगु यकःति याना तयेगु अचेतन इच्छा दयाः हे थ्व नेवाः संवत् जुयाच्वनेमाःगु खः। थुकियात धाथेंगु राष्ट्रिय संवत् दयेकेगु खःसा स्वीदँया अभ्यास माक्व गाःगु खः, यदि झी दुने हे नुगः चकंगु खःसा। प्रधानमन्त्रीया थ्व नेवाः भासं बिउगु अभिव्यक्तियात पाठया रुपय् कयाःसां आकिवं थुकियात राष्ट्रिय दयेकेमा धकाः आसिका याये ।

More Stories Like this