बाग्लुङया माकः प्याखं

नर्मदेश्वर प्रधान

खँयाखँय्
भाजु प्रेम छोटा। बाग्लुङ्गया नांजाःम्ह साहित्यकार। संस्कृतिविद्। वय्कलं फोन यानादी। "वर्ल्ड ट्रड सेन्टरय् बाग्लुङया पहिचान हनुमान नाच सफूया विमोचन जुइत्यंगु दु। वया बियादिसँ।" इनाप यानादी। प्रेम छोटा। थौंकन्हय् प्रज्ञा परिषद्या सदस्य। बाग्लुङ्गया नांजाःपिं साहित्यकार प्रेम छोटा, काजी रोशन। वय्कःपिंलिसे बांलाःगु, सतीगु स्वापू दु। वय्कःपिं येँय् झाइ। नाप लानाच्वने। साहित्य बारे छलफल जुइ। नेपालभाषा साहित्यप्रति नं वय्कःपिनि गाक्कं अभिरुचि दु। बाग्लुङ्गय् नं नेपालभाषा साहित्य गतिबिधि न्ह्याके माल धाये। खँल्हाबल्हा जुइ। बाग्लुङ्गय् बाखं दबू वनेगु ग्वसाः ग्वगु। यक्व दत। पूरा मजूनि। प्रेम छोटाजु, काजि रोशनपिंलिसे थ्व विषयय् खँ जुयाच्वनी। सफू विमोचन ज्याझ्वलय् वने। न्ह्यइपुगु वातावरणय् ज्याझ्वः जुइ। बाग्लुङ्गं वयाः स्वनिगलय् बसोबास यानादीपिं बाग्लुङ्गवासीतय् उपस्थिति खने दइ। उकी अधिकांश नेवाःत। विमोचन जुइत्यंगु सफू हनुमान नाच खः। थ्व सफू बाग्लुङ्गया सांस्कृतिक पहिचानया प्रतिक जुइ। थ्वं बाग्लुङ्गया सांस्कृतिक व्यक्तित्व स्पष्ट याइ। हनुमान नाचं बाग्लुङ्गया नेवाःतय्त गुकथं एकताबद्ध याःगु दु। थ्व सफुतिं सीके फइ। हनुमान प्रसिद्ध ग्रन्थ रामायणया पात्र खः। निश्चित धर्मग्रन्थया पात्र खयां नं बाग्लुङ्गय् हनुमान नाच स्थानीय लोक, संस्कृतिया प्रतिक जुयाः लुइ। अन्तरजातीय सांस्कृतिक सहिष्णुताया छुमा जुया बी। गैरनेवाःतसें नं हनुमान नाचयात मंकाः म्हसीकाया रुपय् स्वीकार याइ। नाली। आत्मसात याइ। ज्याझ्वलं सीके। भाजु प्रेम छोटाया "हनुमान नाच बाग्लुङ्गया सांस्कृतिक पहिचान" सफू अनुसन्धानात्मक कृति खः। तःदँ तक परिश्रम यानाः फक्व सूचना संग्रह यानाः च्वयादीगु ग्रन्थ खः थ्व। अनुसन्धान, अन्वेषणया लिच्वः जूगुलिं सफूया खँत तथ्य परक जुइ। विश्वसनीय खने दइ। नेवाःत बाग्लुङ्गय् गुबलय् वन? भाजु प्रेम छोटां खोजी याइ। पृथ्वी नारायण शाहं स्वनिगः विजय यासेंलि गुलिखे स्वनिगःया नेवाःत विस्थापित जुइ। स्वनिगलं पिने थाय्थासय् वनी। लाइ। विशेष यानाः ख्वपयापिं बाग्लुङ्गय् स्थानान्तरण जूगु खने दइ। हनुमान नाच ख्वपं हे वःगु सांस्कृतिक प्याखं खः। ख्वपय् थ्वइत माकः प्याखं धाइ। माकः प्याखं बाग्लुङ्गय् थ्यनी। हनुमान नाच जुइ। माकः प्याखं बाग्लुङ्गय् थ्यनाः हनुमान नाच जूगु जक मखु। उत्पत्ति ख्वपय् जूगु खःसां हनुमान नाचय् बाग्लुङ्गया स्थानीय मौलिकता, रंग, सुगन्धं विकास जुइ। ख्वपय् माकः प्याखंया थौंकन्हय् महत्व म्हो जुइ। तर बाग्लुङ्गय् हनुमान नाच बाग्लुङ्गया हे पहिचान जुयाः अझं थिनाच्वनी। सांस्कृतिक गौरव जुयाः धस्वानाच्वनी। प्रेम छोटाजुं सफुली थ्व खँ उलादी। विमोचित सफूया टिप्पणी यानादी बैकुण्ठ बिजुक्छें। बैकुण्ठजु त्रिविइ एमए ब्वनाबलय्याम्ह पासा। थौंकन्हय् वय्कः नं यलय्। वय्कलं हनुमान संस्कृतिया बारे तसकं यइपुसे च्वंक ब्याख्या यानादी। हनुमान सेवाया प्रतीक खः। हनुमान महात्म्यं विशुद्ध सेवाया सन्देश बी। हनुमान कोरा काल्पनिक, मिथकीय पात्र जक मखु। मानवीय सेवा भावया शाश्वत प्रतिक नं खः। हनुमान नाचया सन्देश सर्वकालिक, सार्वभौमिक जुइ। थ्वं मानवीय मूल्य मान्यताया संकेत याइ भाजु वैकुण्ठं। हनुमान नाचया महिमा न्ह्यब्वइ भाजु कल्याण श्रेष्ठं। सर्वोच्च न्यायालयया माननीय न्यायाधीश बाग्लुङ्गवासी। विमोचन झ्वलय् वय्कःया न्वचु न्यने। न्वचु तसकं हे प्रभावकारी, मन्त्रमुग्ध जुइ। नेवाः जातिया संस्कृति, साहित्यया खँ वइ। अक्सर सत्यमोहन जोशी लुमंकी। कवि दुर्गालालयात न्ह्यःने तइ। भाजु माणिकलालयात साला हइ। थ्व नियमित चलन जुइ। थ्व ख्यःया नायःपिं वय्कपिं हे खः। यक्वसिया विश्वास जुइ। अधिकांश सांस्कृतिक सभा सम्मेलनय् ब्वति काइपिं थ्वहे मान्यताया घेराय् लानाच्वनी। तर थौंकन्हय् यथार्थ अथे मखया वइ। पूर्वय् धुलावारी बाखं दबूया ज्याझ्वः जुइ। अनया सीडिओ ज्याझ्वलय् वइ। न्हिछि च्वनी। जाति, साहित्य संस्कृतिया बारे सान्दार न्वचु बी। अथेहे ज्याझ्वलय् स्थानीय पुलिसया एसपि नं सहभागी जुइ। नेवाः जाति चेतनां जाःगु वय्कःया न्वचु अविस्मरणीय जुइ। हनुमान नाच विमोचन ज्याझ्वलय् माननीय न्यायाधीश कल्याण श्रेष्ठजुया हनुमान संस्कृति विषयया विचाः न्यने। जि उत्तेजित जुइ। न्वचु न्यने न्ह्यः जिके पूर्वाग्र दइ। न्यायाधीश। नेवाः जुयां छु याये? मेगु हे ख्यलय् लायेधुंकल। जाति, संस्कृतिया छु चिउताः तयाच्वनी? छु अभिरुचि दइ? थुज्वःगु सोच काये। तर वास्तविकता ठीक अःखः जुइ। माननीय न्यायाधीश बाग्लुङ्गया नाचयात कयाः थुलि रोमाञ्चक ब्याख्या यानादी। नेवाः संस्कृति जागरणया निंतिं तःधंगु हे हःपाः बियादी। न्यने। आश्चर्यचकित जुइ। "सकलें मालिक जुइगु महत्वकांक्षां ग्रष्ट थौंया इलय्। बाग्लुङ्गया पहिचान हनुमान नाचं विश्वयात सेवा, भावया सन्देश ह्वली। थ्व मानवीय सन्देशया महिमा। थ्वया मू जाति घेराय् जक सीमित जुइ मखु। राष्ट्रिय, अन्तर्राष्ट्रिय स्तरय् नं दइ। दयेमाः। झीसं थ्व खँ वाःचायेकाः हनुमान नाचयात विश्वय् ब्वयेमाः।" न्यायाधीस श्रेष्ठजुं नेवाः संस्कृति गुकथं चकंके फइ। चर्चा यानादी। थीथी पेशाय् संलग्न बुद्धिजीवी नेवाःतसें नं नेवाः संस्कृति प्रति चिउता तः। इमिके नं थ्व प्रति अनुराग दु। माननीय कल्याण श्रेष्ठजुया न्वचु न्यने। विश्वास लुइ। सांस्कृतिक जागरणय् थीथी व्यवसाय, पेशाय् च्वंपिं प्रवुद्ध बर्गतय्त नं सहभागी यायेमाः। सीमित पुचलय् लिकुना च्वने मजिउ। जिं थुइके। हनुमान नाच ख्वपया सांस्कृतिक प्याखं खः। थ्व बाग्लुङ्गय् थ्यनी। बाग्लुङ्गया स्थानीय लः फसं थ्वयात प्रभावित याइ। थ्वं स्थानीय लोक संस्कृतिया रुप काइ। ज्याझ्वलय् भाजु ओमकार प्रसाद गौचनं हनुमान नाच बारे न्ववानादी। वय्कः गैरनेवाः खः। तर वय्कलं हनुमान नाचप्रति क्यनादीगु सरोकार, अभिरुचिं प्रस्ट याइ हनुमान नाच बाग्लुङ्गया मंकाः लोक संस्कृति कथं विकास जूगु दु। बाग्लुङ्ग कल्याण केन्द्र। बाग्लुङ्गवासीतय् कल्याणकारी उद्देश्यं स्वनातःगु संस्था। भाजु प्रेम छोटाया "बाग्लुङ्गया पहिचान हनुमान नाच" सफू सार्वजनिक यायेगु ज्याझ्वः ग्वसाः ग्वयाः थ्व केन्द्रं नेवाः संस्कृतिया प्रवर्द्धन याःगु दु। नेवाः साहित्य, संस्कृतियात न्ह्याकेत बाग्लुङ्ग कल्याण केन्द्रं थुज्वःगु स्तुत्य ज्याखँ न्ह्याकाच्वनी। विश्वास याये। सुभाय् दु ।

More Stories Like this