दाइचिया इशाराय् सनेगु प्रवृत्ति

कृष्ण प्रजापति

ताःई न्ह्यवंनिसें झीगु देशय् भारतीय इशारा कथं सनेगु प्रबृत्ति कायम जुया वयाच्वंगु दु। थ्व प्रबृत्तियात गणतान्त्रिक सरकारं नं निरन्तरता बियाच्वंगु धइगु उलि हिसि दुगु खँ धाःसा मखु। म्हिगः एकदलीय प्रबृत्ति चले जुयाच्वंगु इलय् जुजु व जुजुया जःखः च्वनीपिंत थःपिनि ल्हातय् कयाः भारतं उकथं नेपाःयात थःपिंसं धाःथें तयेगु संस्कार कायम यानातःगु खः। २०४६ सालया जनआन्दोलनं देशय् बहुदलीय प्रजातान्त्रिक ब्यवस्था पुनर्वहाली जुइधुंकाः कांग्रेस व एमाले थेंज्याःगु तःधंगु हैसियत दुगु राजनीतिक पार्टीयात थःपिंसं धाःथें प्याखं हुइकेगु काइदा भारतं काल। आः वयाः उकिया थासय् माओवादी, कांग्रेस, एमाले थेंज्याःगु गणतान्त्रिक व्यवस्था हयेत सक्रिय भूमिका म्हितूगु राजनीतिक पार्टीत हे भारतं छु धाल उकियात हुबहू लागू यायेगु संस्कारय् तक्यनाच्वंगु दु। माओवादी उपाध्यक्ष डा. बाबुराम भट्टराईजु देशया प्रधानमन्त्री जुइ धुकाः याःगु न्हापांगु भारत भ्रमणया झ्वलय् थज्याःगु हे खँ पिहां वयाच्वंगु दु ।

थ्व ई देशय् शान्ति प्रक्रिया व संविधान निर्माण यायेगु ई नं खः। अथे जुयाः आः थज्याःगु राष्ट्रिय महत्व दुगु चीजय् तकं भारतं धाःधाःथे चले जुइगु प्रबृत्ति झी नेतातय्के विकास जुजुं वनाच्वंगु दु। भारतं गुकथंया बोलय् बाजं थात उगु बाजंया तालय् हे प्याखं हुला जुइगु प्रबृत्ति झी नेतातय्के विकास जूवन। उकिं नं म्हिगः गथे खः थौं नं भारतं धाःथें चले जुइगु प्रवृत्तिपाखें तापाये मफुनिगु स्पष्ट संकेत बिउ। म्हिगः जुजुया पालय् जुइगु प्रबृत्ति कायम जुइगु जुयाच्वंतले झीगु देश न्हूगु नेपाः जुल धाःसां थ्व न्हूगु नेपाः गथे धायेगु? आधुनिक संसारय् छुं नं देशयात हमला यायेत तप्यंक बन्दूक ज्वना वइगु मखये धुंकल। न्हापां अनया श्रोत, साधन व संस्कृति संस्कारय् आक्रमण यानाः बुलुहुँ उगु देशयात थःपिंसं धायेथें तयेगु मन्द बिष छ्यलेगु न्हूगु काइदा साम्राज्यवादी व उपनिवेशवादी देशतय्सं नाला वयाच्वंगु दु। झी अज्याःगु आक्रमणया शिकार जुइ मजिउ। भारतलिसे यानावःगु सम्झौतापाखें झी नेपाःमि उद्योगीतय् लगानी धरासायी जुइगु व भारतीय उद्योगतय् हैकम कायम जुइगु प्रत्यक्ष खने दयेवं तिनि जक थन उकिया विरोध सुरु जूगु खः ।

मजदूरत ज्या सनीगु कारखानाय् हडताल व आन्दोलन यायेगु धइगु मजदूरतय् अधिकारया खँ खः। तर उगु सम्झौताय् भारतीय कम्पनीतय्त थन दुत हयाः निर्वाध रुपं उद्योग व कम्पनी चले याके बीगु जक मखु कि भारतीय लगानीइ चले जुइगु अज्याःगृु कम्पनीइ बन्द हडताल याके हे मबीगु व छुं नं क्षति जुल धाःसा उकिया क्षतिपूर्ति नेपाः सरकारयात पुइकेगु खँ न्ह्यथनातःगु दु। धाःधाःथे सही यायेगु झीगु क्वपुं बुद्धिं भारत भ्रमणया झ्वलय् नं थाय् काःगुलिं थुगुसी महाकाली सन्धी, कर्णाली सम्झौता स्वयां नं ग्यानापुक राष्ट्रियताय् आघात लाइ थेंज्याःगु सम्झौताय् नेपाली पक्षं हस्ताक्षर यानावःगु दु। गथे गुलाफ स्वांयात उकिया कँथं हे संरक्षण याना तइगु खः। कलकारखानायात नं बन्द हडताल व विरोध ज्याझ्वःपाखें हे सुनिश्चित याइगु खः। कं बिनाया गुलाफ स्वांया कल्पना याये थें झी प्रधानमन्त्रीं बन्द हडताल बिनाया उन्नत उद्योग धन्दाया कल्पना यानावःगु धइगु छगू ल्याखं थ्व कोरा कल्पना जक नं जू वनेफु। उकिं नं भारतयात अप्वः फाइदा जुयाः नेपाःया अर्थतन्त्र हे ध्वस्त जुइफुगु थज्याःगु सम्झौताया विरोध जुयाच्वंगु खः ।

नेपाल भारत लगानी प्रवर्द्धन तथा संरक्षण सम्झौता (बिपा) न्हापा नं थीथी प्रधानमन्त्रीतय्त ह्ययेकाः मचायेक याकेत्यंगु सम्झौता खः धकाः पुलांम्ह प्रधानमन्त्री माधवकुमार नेपालं खुलेआम धयादीगु दु। गुलिं मेपिं नेतातय्सं थःपिंत उगु सम्झौता याकेत्यंगु खँ धयाहइगु खः स्वये ल्यं दनि। तर जानाजान थीथी दलया नेता नापलानाः अज्याःगु छुं नं कथंया राष्ट्रघाती सन्धी सम्झौताय् सही याना वये मते, सद्भावना भ्रमण जक याना वा धयाछ्वःम्ह प्रधानमन्त्रीं आखिर न्हापा न्हापाया प्रधानमन्त्रीत भारत भ्रमण वंगु इलय् याना मवःगु सम्झौताय् हस्ताक्षर यानावःगुलिं नं थ्व इलय् माओवादी सुरुंनिसें हे भारतीय इशाराय् चले जुयाच्वंगु पार्टी खः धायेगु थप शंका जूवंगु दु। भारतीय भूमिइ भूमिगत च्वनाः नेपालय् जनयुद्ध चले याकातःगु थुगु पार्टीया नेतात भारत संरक्षित जूगु ल्याखं नं उकिया बाः पुले थें थज्याःगु सन्धी सम्झौताय् हस्ताक्षर यानाः भारतयात लय्तायेकेगु प्रबृत्ति क्यंगु जुइमाः। उकिं आः राष्ट्रवादी वकीलतय्सं भारतलिसें याःगु थ्व सम्झौतायाविरोधय् आइतवाः सर्वोच्च अदालतय् रिट दायर याःगु दु। न्यायिक निकायं छु फैसला न्यंकीगु खः स्वयेमानि ।

नेपाःया अन्तरिम संविधान कथं प्रधानमन्त्री जुयावःम्ह डा. बाबुराम भट्टराईजुं अज्याःगु संविधान उल्लंघन याना याइगु छुं नं चीज मान्य नं जुइ मखु। नापं सन्धी ऐन अन्तर्गत जक यायेमाःगु थ्व थेंज्याःगु निगू देशया सन्धी सम्झौतात उकिया अःखः जुल धाःसा स्वतः खारेज नं जुइमाः। भ्रमण पुचलय् संलग्न उद्योगमन्त्री अनिलकुमार झा स्वयम् उगु सम्झौताया विरोधी जूगु ल्याखं नं सरकारयात उगु सम्झौतायात आः सदनय् यंकाः पास याये फइगु खः कि मखु धइगु दुविधा जुयाच्वंगु दु। नेपालय् हे ज्या मदयाः आपालं मजदूरत भारत लगायत स्वंगूगु मुलुकय् ज्या माला जुइत बाध्य जुयाच्वंगु स्थितिइ भारतीय कम्पनीं थःपिनि कम्पनीत चले यायेगु नापं उकिया लागिं माःपिं प्राविधिक कर्मचारी व मजदूरत भारतं हे थन हयेगु धइगु झीगु देश छु थाय्बाय् बियाः खालि मेपिंत प्याखं हुइकेगु दबू जक दयेका बीगु थाय् खःला? झी थःगु विकासया लागिं थः हे न्ह्यचिला वने मफुत धाःसा झीगु थासय् मेपिंसं थः यत्थें याइगु स्वाभाविक खः। उकिं नं थ्व थासय् भारतीय प्रभाव स्वीकार यायेगु धइगु दाइचां धाःथें च्वनेगु प्रबृत्ति खः ।

छखे सरकारं नक्कली भ्याट बिल दयेकाः कर छलि याइपिंत ज्वनाच्वंगु ई। मेखे भारतीय कम्पनीतय्त नं निर्वाध रुपं दूत हयाः थनया भूमिइ थः यत्थें याकेगु प्रस्ताव न्ह्यब्वयाच्वंगु ई। अथे जुयाः सरकारया मनोस्थिति पाय्छि मजु धइगु थनं हे क्यं। सरकारं कर छलि सम्बन्धी प्रतिवेदन सार्वजनिक यायेधुंकूगु इलय् आः सरकार तःमि जुइगु वा राष्ट्र तःमि यायेमाःगु इलय् निजी कम्पनी वा विदेशी लगानीकर्ता तःमि यायेगु कथंया नीति नियम व सन्धी सम्झौता लागू याना वनीगु जुल धाःसा झी कन्हय् स्वाभिमान नेपाःमि जुयाः म्वायेगु नं त्वःफिया वनेफु। भारतीय गुप्तचर संस्था 'र' या प्रतिनिधियात सरकारय् दुगु एकीकृत माओवादीया प्रमुख नेता प्रचण्डं गोप्य रुपं नापलानावःगु खँ पिहां वयेवं माओवादी नेतात भारतीय दाइचिया इशाराय् सनेगु खँय् भ्याः भचा हे लिमचिलिपिं खः धइगु क्यनाबिउगु दु ।

More Stories Like this