भ्रष्टाचारया मुद्दा व फैसलाया तर·त

कृष्ण वेलवासे

थौं थ्व इलय् सर्वोच्च अदालतया जनस्तरं व्यापक प्रशंसा यायेगु ज्या जूगु दु । विषय खः पूर्वमन्त्री चिरञ्जिवी वाग्लेया भ्रष्टाचार मुद्धाय् याःगु फैसला । अदालतया फैसला लिसें वाग्ले दत्याया नितिं जेल नापं वंगु दु । राजनीतिक व प्रशासनिक क्षेत्रय् व्याप्त भ्रष्टाचारं दुःखसियाच्वंपिं नेपाली जनतां थुगु फैसलायात सकारात्मक व बांलाःगु ज्याया शुरुवातया रुपय् काःगु दु । थ्वहे नापं इमिगु दथ्वी आः अदालत न्ह्यःने एकतावद्ध मेमेपिं भ्रष्टाचारीतय्गु नापं थुज्वःगु लिच्वः जुइगु व थुकिं भ्रष्टाचार नियन्त्रणय् ग्वाहालि याइ । भ्रष्टाचार यानाः अकुत सम्पत्ति कमय् याइपिं समाजया प्रतिष्ठित व्यक्ति धयागु संस्कारयात धरासायी याइ धयागु आशा न्ह्यःने वःगु दु । नेपाली जनता दथुइ राजनीतिक, आर्थिक, सामाजिक हरेक कोढां नैराश्यताया हाकुगु सुपाँय् खनेदुगु वर्तमान अवस्थाय् थुगु फैसलां न्हूगु उत्साहया सञ्चार यानाव्यूगु दु । थुगु अर्थय् थ्व फैसला स्वागत योग्य दु । न्यायालयया थुगु कथंया कार्यशैलीया अनुसरण सरकारया मेमेगु निगू निकायत व्यवस्थापिका व कार्यपालिकां नापं यायेमाः धयागु धारणा दु ।

न्यायालयया वर्तमान फैसला गुगुकथंया राजनीतिक, सामाजिक परिवेशय् वःगु दु, उगु सन्दर्भय् थ्व स्वागत योग्य खः । तर स्वागतलिसें थ्व केन्द्रविन्दु दयेकेगु खँ नं निश्चित प्राय दु, गुगु खँया स्पष्ट संगठित खनेदुगु दु । शुरुइहे फैसलां मर्माहत चिरञ्जिीवी वाग्लें उगु फैसलायात पूर्वाग्रही व शाहीकालंनिसें थःगु विरुद्ध जूगु षडयन्त्रया निरन्तरता धाधां न्यायालय व न्यायाधीश तय्त प्रतिगमननापं स्वाकेगु कुतः याःगु दु । वहे बोलीइ सःतनाः वयागु पार्टी नेपाली कांग्रेसं वाग्लेया फैसला षडयन्त्र मूलक जूगु प्रतिकृया व्यूगु दु । नेपाली कांग्रेस पार्टीया उगु प्रतिकृया छख्य अदालतया सामान्य गतियात पंगः थानाः निस्टेज यायेगु व पार्टीया मेमेगु भ्रष्ट नेतात गुकिया लिच्वः वाग्लेयागुथें जुइगु निश्चित खः, इमित बचय् यायेगु निहित उदेश्यं प्राप्ति दु ।

मेख्य थुकिं पार्टीं क्यनेगु याःगु न्यायिक स्वतन्त्रता व कानूनया शासनथें कमजोर व आडम्वरयुक्त यायेगु धयागु खँयात नापं प्रमाणित यानाव्यूगु दु । नेपाली कांग्रेसया थ्व व्यवहार मेपिन्त मोहनिवलय् वहे ठीक, थःयात मोहनिवलय् वहे वेठिक अर्थात थःयात फाइदा जुलकि ठीक व थयात फाइदा मन्तकि वहे गलत, जुइगु अवसरवादी चिन्तनया प्रतिविम्व नं खः । भावी दिनय् राजनीतिक व प्रसासनिक क्षेत्रय् उगु फैसलाया विरुद्धय् अझ चर्को सः थ्वयेकेगु वा न्यायाधिश विरुद्ध महाअभियोगया कुतः तक नं जुल धाःसा नं अजू चायेम्वाः । अवले देशय् भ्रष्टाचार विरोधीतपाखें न्यायालयया समर्थन जुइगु व निहित स्वार्थप्रेरित तत्वत नाङ्गा जुइ । थ्व पक्का नं खः । सर्वोच्चया वर्तमान फैसलां देशय् भ्रष्टाचार व उकिया पृष्ठ पोषिकत व भ्रष्टाचार विरोधीतय्गु दथ्वी ध्रुवीकरणया स्थिति सृजना यानावीगु खँ नं निश्चित खः । अथ्य जुल धाःसा नं थुगुकथंया न्यायिक सकृयता जनअपेक्षित सकृयता जुइ व थुकियात जनताया समर्थन जुइगु खँय् छुंनं कथंया निगू मत मदु ।

सर्वोच्च अदालतया भ्रष्टाचार विरोधी फैसलाया पक्षय् दनाच्वनेवं राजनीतिक भ्रष्टाचारया विरुद्ध सकृय रुपय् लगय् जुइगु उगु निकायं थः दुनेया व्याप्त भ्रष्टाचार उन्मूलनय् छुंनं कथंया भूमिका निर्वाह याःगु दु धयागु न्ह्यसः उलिहे महत्वकथं ल्होनेमाः । तर थुगु प्रश्नया सकारात्मक लिसः वइमखु । थौं मुलुकया न्यायिक क्षेत्र राजनीतिक, प्रशासनिक क्षेत्र स्वयाः म्हो भ्रष्टाचारयुक्त मदु । न्यायिक क्षेत्रं वइगु भ्रष्टाचारया समाचारत राजनीतिक क्षेत्रय् जुइगु भ्रष्टाचार स्वयाः म्हो मजू । तर थुगु किसिमया भ्रष्टाचार उन्मूलनया सिलसिलाय् सर्वोच्च अदालतं प्रभावकारी उपाय अवलम्वन याःगु मदु । बरु अःखतं भ्रष्टाचारीतय्त राजिनामा याकाः पदमुक्त जुया सुरक्षित निकास व्यूगु दु । दकले न्ह्याइपूगु खँ ला छु दु धाःसा न्यायालयय् एनजिओ व आइएनजिओया प्रभावया विषय जूगु दु । सर्वोच्च व मातकृत अदालतया थःयात प्रभावशाली तायेकीपिं न्यायाधिशत एनजिओ व आइएनजिओतय्गु प्रतक्ष प्रभावय् दुगु व इमिगुपाखें भत्ता व परिश्रमिक काःपिं व्यापक दसित दु । अदालतया फैसलाय् कानूनया व्याख्या व सामाजिक आवश्यकता स्वयाः अप्वः उज्वःगु संस्थातय्गु स्वार्थ व हितयात थाय् वीगु यागु घटनात आम रुपय् खनेदु ।

थथ्य थःगु मर्यादा कायम मयाइगु न्यायालय् व न्यायाधिशया व्यवहारयात दसि विसे अदालतया फैसलाया आलोचना याःगु खनेदु । गुगु खँयात पूर्णरुपं खारेज यायेफैमखु । थःगु पदीय मर्यादाय् च्वनेगु मेगु निकायया पदाधिकारीतय्गु नितिं आवश्यक दु, उलि हे आवश्यक न्यायाधिशतय्गु नितिं नं उलिहे दु । थथ्य जुइफत धाःसा जक फैसलाप्रति जनसमर्थन व अदालतप्रति जनआस्था अप्वयेफु । फैसला कार्यान्वयनय् वल जुइ । भ्रष्टाचार नियन्त्रणय् ग्वाहलि जुइ । मखुसा अदालतया फैसला छुं अर्थ दइमखु । व अर्ती उपदेशय् हिली । न्यायिक सकृयताया पक्षय् अस्वीकार न्यायालयं ध्यान वीमाःगु विषय न्यायिक प्रसिद्धीं बचय् जुइगु नं खः । न्यायिक प्रसिद्धीं न्यायालय कमजोर याइ । उकिं चाःहीका न्यायिक भ्रष्टाचारयात ग्वाहालि याइ । अले न्यायपालिका प्रतिया जनविश्वासयात धरासायी याइ । वर्तमान फैसलायात भ्रष्टाचारीतय्सं आकाशंहे कुतुं वइकथं अभियानया रुपय् प्रचार प्रसार याइ । तर नं आशा याये, सर्वोच्च अदालतं थःगु छवीयात स्वच्छ यायां न्यायिक सकृयताया लँ ज्वनी । उकी हे न्यायालय, जनता व समाजया भलाइ जुइ ।

More Stories Like this