देशं फ्वंगु दु

दीपेन्द्र रोकाया

नेपालय् राजनीतिक पार्टी व नेतात ल्हातय् निने मफइगु जुइधुंकूगु दु । इमिगु विचाः व गतिविधि स्वये इमित राजनीतिक दल धायेगु लाकि गैरसरकारी संस्थाया अधिकारी ? धायेतहे थाकुइ धुंकूगु दु । तर जनतां नेतायात मालाच्वंगु दु । देशयात निकास व विकास मालाच्वंगु दु । थ्व पूवनी लाकि मवनी ? वहस न्ह्यानाच्वंगु दु । विदेशीतय्गु इसाराय् प्याखं ल्हुइगु पार्टी व उकिया नेतात कतांमरि च्यः जक खः । गुकिं यानाः नेपाः व नेपाली जनतां सही लँपू लूगु मदु । प्रा. मणिकलाल श्रेष्ठं बराबर धयादी पृथ्वी नारायण शाह आधुनिक नेपाःया निर्माता मखु, विस्तारकर्ता जक खः । धात्थेंला थ्व खँ मथुइवं जुइगु भ्रम प्यख्यरं व्याप्त दु । थीथी तथ्यतय्सं धाइकि पृथ्वीनारायण शाहया न्ह्यः नेपाः नं थौं कन्हय्यातिहे तःधं । छखलः च्वमित दक्षिणं वःगु फिरंजीतय्सं हिमालया मुलय् लाःगु नेपाःयात कब्जाय् काःगु खःसा नेपाली जनता न्हापाया अंग्रेजया च्यः व आः भारतया च्यः जुयाः च्वनेत वाध्य खः धयागु याइ । ख नं खः । तर नेपाः एकीकरणया नामय् देय् विस्तारय् लगय् जूम्ह शाहया अभियान सुगौली सन्धि लिपा वयाः तिनि दित ,। अवले अपहरणय् लाःगु अधिकारत थौं तक्क नेपालीतय्सं कायेखंगु मदु । राणा शासन खनेदये धुंकाः ला नेपालय् अन्धकारमय युगया हे शुरुवात जुल । तर चा धुंकाः न्हि वइगु खँ निश्चित जूथें अंग्रेजया दलाल राणा शासनया अन्त्य ७ सालय् जुल । थुयालिपा जक नेपाःमि जनतां राजनीतिइ ब्वति कायेगु अवसर दत ।

थुया लिपा जनताया मिखाय् विशेश्वर प्रसाद कोइराला, पुष्पलाल श्रेष्ठ, मदन भण्डारी व प्रचण्ड विचारिक नेताया रुपय् न्ह्यःने वःगु दु । देय् अथें अभिभावक थें जुया अभिभावक विहिन थ्यंक मखु । प्रचण्डय् अभिभावकया रुपय् नालाकाये धुंकूगु दु । उगु हे कथं वयकःनं भूमिका नं म्हितादीगुहे जुइ । स्पष्ट दु नेपाःमि जनता तथाकथित लोकतान्त्रिक गणतन्त्रया व धुकाये खनेदु । धायेतला फुक्कं दु, तर अधिकार छुंनं ल्हातय् वःगु मदुनि । अवले नेपाःया राष्ट्रियताय् तःधंगु संकट खनेदुगु खः । थ्व संकट हल जुइफै । आः खनेदुगु राष्ट्रियताया समस्या हल मजूतले मेमेगु समस्यात स्थायीरुपय् समाधान जुइफैमखु । उकिं नं देशयात कःधायेफुम्ह राजनेताया जरुरी दु । तर देशं कायेफूगु मदु । थीथी सर्वेक्षणया आधारय् धायेगु खःसा नेपाली जनता सोझा, इमान्दार व याकनं विश्वास याइपिं खः । तर नेतृत्व वर्ग धाःसा आर्थिक सामाजिक व सांस्कृतिक विकाउ कथं दु । थुकियाहे वारम्वार नेतृत्ववर्गया व्यक्तिगत महत्वाकांक्षा राष्ट्रयात धोखा व्यूगु दु । थ्व खँया हल खझ नं जूगु मदुनि, उकिं नेपाःया सत्ताया रिमोट दिल्ली व वासिङ्गटनय् दु । आः व रिमोट नेपाली जनताया ल्हातय् दयेकाः धयागु आधार झिदँया जनयुद्धं वीधुंकूगु दु, तर उकियात प्रमाणित याये धाःसा ल्यंहे दनि ।

दकले लिपा न्हूगु रणनीति लिसे भारतीय टिके सरकारया नेतृत्व यायेगु परम्परा व्रेक यायेगु ला यात, तर अझै इमिसं मेपिं पासो तयाः दुःख व्यूगु खः । आः संविधान सभाया थपय् याःगुमिति नं फुइत्यंगुलिं अतिककथंया दाउपेच लिसें न्ह्यःने वनाच्वंगु दु । भारत व अमेरिका नेपालय् न्हूगु संविधान दयेके मवीत पंगः थनाः देशयात गृहयुद्धय् छ्वयेगु सल्लाह वियाच्वंगु दु । थ्व इमिगु थःगु संकट हल यायेगु विधि खः । थुकियात नेपालीतय्सं थुइकेगु जरुरी दु । माओवादी जनयुद्धय् जक मखु, शंकटकालय् वयाः नं तःधंगु पार्टी जूगु दु । नेतृत्वया प्रसंसा नं अन्तराष्ट्रिय रुपय् हे जूगु दु । थन माओवादी केन्दि्रय सल्लाहकार मेघराज ज्ञवालीं ल्होनादीगु न्ह्यसः तयेगु बांलाइ । थःगु कार्यकर्ताया संरक्षण याये मफयेव शान्ति कालय् नं सयौं नेता व कार्यकर्तातय्गु हत्या जुयाच्वंगु दु । अन्तराष्ट्रिय रुपय् हे एकीकृत माओवादीया नेतृत्वयात विश्व सर्वहारा वर्गया मुक्ति आन्दोलनया नेताया रुपय् चर्चाय् हयेगु कुतःत जुयाच्वंगु खः । प्रचण्डपथयात निछगूगु शताब्दीया माक्र्सवादया रुपय् थुइकेगु कुतः जुयाच्वंगु खः । पार्टी पक्तिं नं नेतृत्वप्रति नं विश्वास यानाः बलिदान याःगु खः । विश्वया मेमेगु देशय् नेपाली क्रान्तिं अनुकरण यानाः थःगु संघर्षया ज्याझ्वःत न्ह्यःने यंकूगु खः व विश्व आपहारी कम्युनिष्ट नं अन्तराष्ट्रिय नेता जुइगु सम्भावनाया चर्चा याना च्वंगु अवस्थाय् छक्वलं छगू देशया राजनेतातक्कया भूमिका पूवंकेमफैगु अवस्था गथ्य जुल ? थुकिया वारे नं वृहत्त बहस यायेगु जरुरी दु ।

थ्व देशं फ्वंगु अभिभावकं गन छु धयां जी, अन वहे धयां मज्यू । जाति, क्षेत्र, भाषा, संस्कृतियात कमाण्ड यायेगु वर्गिय विचारं दयेकेगु विम्वकथं ज्या यायेफयेमाः । रेडियो टिभी व पत्रपत्रिकाया माध्यमं कारण दयेकेमाःगु अवस्थाय् नं अन्त्य यायेमाः । थ्व देशय् छुं विचाः दुसा व छम्हू दलाल नेतात व ततःधंपिं सञ्चार गृह वाहेक मेपिंके मदु धयागु भान जावरजस्त यायेत स्वइपिं तत्वतय्त म्हसीकाः इमित थासय् तयेफयेमाः । उकिया थासय् आम नेपाःमि जनताया विचाःयात बीफयेमाः । वहे विचारं हे नेपाली जनतां क्रान्तिइ खनेदुगु म्हगस पूवंकेफु । देशया माया येँय् च्वंपिं स्वया सीमा क्षेत्रय् च्वनीपिं वा महाकाली पारीइ च्वनीपिसं अप्वः माया दइ । खुलान्ह्यः छम्ह हुम्लाया माओवादी कार्यकर्तां धाःगु खँ लोमंके मज्यू । वयकः नं धयादीगु खः क्रान्ति क्वाये धुंकूगु खनेदु । तर माओवादी पदाधिकारी, स्थायी व के.स.या मुंज्या च्वनेत्यंगु न्यंना । व छुकिया नितिं खः, शर ? थ्व न्ह्यसःया हल माओवादीं थः कार्यकर्ता पक्तिइ यायेफत धाःसा देशयात थनेत भतीचानं थाकुइ मखु । देय् आः नं अभिभावक मालाच्वंगु दु । धात्थेंला अन्तराष्ट्रिय सम्वत्यात मानय् याःसां ज्यू तर नेपालीतय्सं न्ह्याकावयाच्वंगु विक्रम सम्वत्य् न्हूदँ थपय् यायां वनेवलय् न्हूगु नेपाः दयेकेत आव्हाण यायेमाः । थ्वहे खः न्हूदँया भिंतुना ।

More Stories Like this