सिरपाः लानाः छु याये छु याये !

शीला साय्मि

थुगुसी ठाकुरलाल सिरपालं विभूषित व्यंग्यकार केशरत्न शाक्य

साहित्य भाषाया अलंकार खः। गद्य, पद्य, निबन्ध, बाखं, चिनाखँ, उपन्यास लगायत साहित्यया आपालं विधा मध्ये व्यंग्य विधाय् च्वसा न्ह्याःम्ह साहित्यकार खः भाजु केशरत्न शाक्य। समसामयिक विषय, राजनैतिक अवस्था व समाजय् जुयाच्वंगु घटनायात प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष रुपं व्यंग्यात्मक शैलीं न्ह्यब्वयेगु खुबी दुम्ह केशरत्न शाक्यजु नेपालभाषा साहित्यय् म्हो जक दुपिं व्यंग्यकारत मध्ये छम्ह खः ।

पञ्चायतकालय् सरकारया विरोधय् राजनैतिक जागरण हयेगु ज्याय् साहित्यं आपालं योगदान याःगु दु। साहित्यया माध्यमं राजनीति याइगु इलय् वय्कः गथु पुचःया छम्ह सशक्त दुजः खः। २०४४ सालं गथु पुचःया ज्याकू हे वय्कःया छेँय् तये हल। लय्लय्पतिं गथु पुचःपाखें साहित्यिक गोष्ठी जुइगु। उकी वय्कलं नं ब्वति कायेगु याना हल ।

खुगू तगिमं निसें हे बाखं व चिनाखँ च्वयेगु वय्कःया बानी दुगु जुयाच्वन। थौंतकया दुने वय्कलं सत्यां मल्याक च्वसु थीथी पत्रपत्रिकाय् पिथनादीधुंकूगु दु। ने.सं. १११९ य् "ल्वाप्पा" हास्यव्यंग्य निबन्ध मुना पिथनादिल। दकलय् न्हापां वय्कलं मतिना सम्बन्धी च्वसु "मिला" च्वयादीगु खः। तर पासापिंसं उगु च्वसु पिथने धाःसा मबिल। भाजु राजेन्द्र श्रेष्ठं (थौंकन्हय् एमालेया केन्द्रीय दुजः) उगु च्वसु तसकं बांलाःसां उकी सन्देश धाःसा मदु धयादिल ।

वि.सं. २०४४ सालय् गथु पुचःया साहित्य सम्मेलनय् वय्कलं "जि सुब्वा जुइ मयः" धइगु च्वसु ब्वनाः न्यंकादीगु खः। उगु च्वसुइ उलि बांलाःगु प्रतिक्रिया मवल। वयां लिपा गथुं हे याःगु मेगु गोष्ठीइ "स्वदेशी तरकारी" शीर्षकया ध्याचू ब्वनाः न्यंकादिल। थुगु पालय् धाःसा यक्वस्यां वाह ! वाह ! यात । अनंलि "एशियाली मापदण्ड", :तापाः बाज्याया पौ", "सम्पत्ति विवरण" लगायत आपालं ध्याचूत निरन्तर रुपं च्वयेगु यानादिल। उकीमध्ये वय्कःयात साप हे यःगु च्वसु धाःसा "सम्पत्ति विवरण" जुयाच्वन। गुगु लिपा अंग्रेजीं नं भाय्हिलाः पिदन। वय्कःया च्वयेगु जक मखु ब्वनेगु शैली नं उलि हे नासलं लिउ। उकिं साहित्यिक गोष्ठी जुइबलय् अप्वः यानाः वय्कःयात दकलय् लिपा जक ब्वंकीगु ।

वय्कलं नेपालभाषाया थीथी साहित्यिक ज्याझ्वलय् कार्यकर्ता जुयाः नं ज्या यानादीगु दु। ने.सं. १११९ थिंलागा दुतिया कुन्हु हास्यव्यंग्य साहित्ययात न्ह्याकेगु ताः तयाः थःहे संयोजक जुयाः न्हापांगु हास्यव्यंग्य साहित्य गोष्ठी यानादिल। ने.सं. ११०९ स न्हापांखुसी विराट नेपालभाषा साहित्य सम्मेलनय् वय्कलं लिउ सिरपाः त्याकादीगु खः। वयां लिपा निदँ तक न्हाप सिरपाः त्याकादिल। थौंकन्हय् वय्कः गथु पुचःया न्वकु, मोतिलक्ष्मी सिरपाः-११३१ या छ्यांज्ये, ख्यालिगुलु गुथिया दांभरि व नेवाः देय्गुथि, येँया न्वकु जुयादीगु दु ।

ने.सं. १०८४ य् मां रत्नकुमारी व अबु पुष्परत्न शाक्यया कोखं मञ्जुश्री नकमहाविहार ओम बाहालय् जन्म जूम्ह वय्कः थौंकन्हय् थःगु छेँया जिम्मेवारी व पसःया व्यस्ततां साहित्यपाखें भचा तापाना च्वनादीगु दु। थज्याःगु इलय् वय्कःयात नेपालभाषा परिषदं बीगु ठाकुरलाल सिरपाः लात। सिरपाः लाःगु खँयात कयाः वय्कलं धयादी, 'थौंकन्हय् छुं यानाच्वनागु मदु, सिरपाः लाःगुलिं जि ला काये ला मकाये ला जुल ।'

थ्व सिरपालं थःत अझ जिम्मेवार दयेका बिउगु वय्कःया धापू दु। धयादी, 'थ्व सिरपालं दिनाच्वंगु च्वसा हानं न्ह्याकेत हःपाः बिउगु दु ।'

आः दिनाच्वंगु च्वसायात हाकनं निरन्तरता बियाः भाषा ख्यःया त्यासा पूवंकेगु वय्कःया बिचाः दु ।

More Stories Like this