धर्म व संस्कृति स्यंका वनाच्वन

डी.आर. खड्गी
भारतया पुरोहिततय्गु नकारात्मक शिक्षां यानाः स्वनिगःवासी आः तकं मिले जुयाः च्वने मफुगु खः। स्वनिगःवासी मिले जुइ मफुगुया लबः पिनें वयाच्वंपिं खस-ब्रम्हूतय्सं कयाच्वन।

नेपाःया वंशावली स्वत धाःसा किराँतकालय् पशुपतिया उत्पत्ति जूगु खनेदु व नापनापं देशय् किराँती शासकं नेपालमण्डलय् शासन यानाच्वंगु खः। किराँतीकालय् देश विकास जूगु दु धयागु इतिहासय् न्ह्यथनातःगु मदु। जब किराँती शासनया अन्त जुयाः लिच्छवी शासकं नेपालय् शासन यायेगु शुरु जुल। लिच्छवी शासकतय्सं देशय् विकास यायेगु लागि कृषि, उद्योग व व्यापारय् प्रोत्साहन बियाः शासक व जनता मिले जुयाः देय्या विकास याना यंकल। लिच्छवी शासकं देशय् विकासया नापनापं धर्मया नं विकास यायेगु कुतः यात। लिच्छवी शासकं बुद्ध धर्म व शैव धर्मया बांलाःगु पक्षयात ग्रहण यानाः राज्यया धर्म धकाः घोषणा यात। लिच्छवी शासकं बुद्ध व शैव धर्मयात सम्मानपूर्वक श्रद्धा तयाच्वन। थ्व निगुलिं धर्मया मुख्य विशेषता अथवा महत्व धयागु मानव जातिया कल्याणया लागिं झीसं त्याग व योगदान बी फयेकेमाः धकाः राज्यं शिक्षा बीगु यानाच्वनी। लिच्छवी शासकतय्गु बांलाःगु शिक्षाया प्रभावं यानाः जनताया दथुइ बांलाःगु स्वापूया विकास जुयाच्वंगु खनेदु। व इलय् शासक व जनता छप्पँ जुयाः देय्या चरम विकासया लँपुइ थ्यंकेत सफल जुल। शासक व जनता छप्पँ जुल धाःसा न्ह्याक्व हे शक्तिशाली जुयाच्वंगु देशं नं हेपे यायेगु वा ख्यायेगु आँट याये मफु धयागु लिच्छवी शासकं प्रमाणित यानाः क्यना बिल। बांलाःगु सोच व बांलाःगु धर्मया उपदेश देश विकास यायेत तःधंगु भूमिका म्हिताच्वनी धयागु खँ नं झीगु देश जक मखु युरोपं नं प्रमाणित यानाः क्यनाच्वंगु दु। युरोपय् क्रिश्चियन धर्मया बांलाःगु पक्ष त्याग, सहयोग व करुणा तयेमा धकाः क्रिश्चियन धर्मया मूल उपदेश खः। थ्वहे उपदेशयात मनन् यानाः युरोपया शासक व जनता मिले जुयाः युरोपया विकास यानाच्वंगु खः। युरोपेली जनताया मेहनतया फलं वःगु ध्यबा छुं प्रतिशत मानवहितया लागिं खर्च याना वयाच्वंगु दु।
झीगु देशय् लिच्छवी शासनया इलय् नं शासक व जनताया सोच सकारात्मक जुयाच्वंगुलिं देश विकास नापनापं धर्म व संस्कृतिया नं विश्वया न्ह्यःने नेपाःया छबि बांलानाच्वंगु खः। जब नेपाःया छबि बांलानाच्वन वया नापनापं धर्म व संस्कृति नं अतिकं बांलानाच्वंगुलिं भारतया सामन्ती शासकया कुदृष्टि नेपालय् लात। भारतया सामन्ती शासकया षडयन्त्रं यानाः लिच्छवी शासनयात पतन यानाः मल्ल शासकयात नेपाःया सिंहासनय् फ्यतुकेत सफल जुल। मल्ल शासक भारतया ईशाराय् प्याखं हुलाः नेपाःया थ्व बांलाःगु धर्म व संस्कृतियात स्यंकेगु लागि भारतया पुरोहिततय्त नेपालय् सःतल। झीगु धर्म व संस्कार धयागु हिन्दू धर्म थें राम, कृष्ण वा बिष्णुया मूर्ति पुजा यायेगु मखु। झीगु संस्कार मानवया कल्याण यायेमाः धयागु मुख्य उपदेश खः। थज्याःगु बांलाःगु धर्म व संस्कारं यानाः नेपाःयात स्वर्णयुगय् थ्यंकेफुगु खः। जब भारतया पुरोहित नेपालय् दुहां वल इमिगु ज्या धयागु नेपाःया राजनीति व सामाजिक सद्भाव व धार्मिक क्षेत्रय् कलुषित यानाः समाजयात अस्तव्यस्त याना यंकेगु खः। भारतया पुरोहिततय्सं धर्म, कर्मकाण्ड व राजनीतिइ थःगु पकड कायम यानाः समाजयात नकारात्मक शिक्षा बिबिउँ वनाच्वन। इसिमं नकारात्मक शिक्षा बिबिउँ वनाः स्वनिगःया जनताया दथुइ भ्रम न्यंका यंकाः छगू जातियात मेगु जातिया दथुइ ल्वाका बिल। भारतया पुरोहिततय्गु नकारात्मक शिक्षां यानाः स्वनिगःवासी आः तकं मिले जुयाः च्वने मफुगु खः। स्वनिगःवासी मिले जुइ मफुगुया लबः पिनें वयाच्वंपिं खस-ब्रम्हूतय्सं कयाच्वन। खस-ब्रम्हूतय् उद्देश्य नं नेवाःतय्त ध्वस्त यायेगु जक मखुसे नेवाःतय्त स्वनिगलं हे पिने विस्थापित यायेगु षडयन्त्र यानाच्वंगु दु। नेवाःतय्त विस्थापित यायेगु झ्वलय् उमिसं यानाच्वंगु न्हापांगु ज्या खः � नेवाःतय्गु धर्म व संस्कृतियात स्यंका यंकेगु। थौंकन्हय् स्वनिगःया धर्म व संस्कृतिइ धमाधम बिकृति दुहां वनाच्वंगु जक मखु अझ विदेशीकरण नं जुजुं वनाच्वंगु दु।
स्वर्णयुगया इलय् उत्कृष्ट अथवा विशेष किसिमया मौलिक व महत्व दुगु झीगु धर्म व संस्कृति खः धकाः विश्वय् प्रख्यात जुयाच्वंगु खः। वास्तवय् झीगु धर्मयात विश्वया अनेक देय्या स्वयां बिस्कं कथंया धर्म खः धकाः क्यनेत सफल जूगु दु। छाय्धाःसां झीगु धर्म हिन्दू, मुस्लिम, क्रिश्चियन धर्म थें व्यक्ति पूजा अथवा व्यक्तियात महान खः धकाः धायेका तःगु मदु। झीगु धर्म तान्त्रिक अथवा सिद्धि प्राप्त यानाः थः हे द्यः जुयाः वनीगु धर्म खः। दसुया निंतिं स्वनिगः दुनेया शक्तिपीठत भद्रकाली अजिमा, कंग अजिमा, म्हय्पि अजिमा, मय्ति अजिमा सिद्ध जुया वंपिं खः। स्वनिगलं पिने नं यक्व अजिमात तान्त्रिक विधिं स्वनिगःया रक्षाया लागिं धकाः स्थापना यानातःगु न्ह्यथनातःगु दु। थुकिया अर्थ थ्व नं खः कि थःगु भूमिया रक्षा व विकासया निंतिं देय्या नारीशक्तियात द्यःया रुपय् स्थापना यानातःगु खः धकाः अनुमान यायेफु।
झीगु देशय् यक्व नखःचखःत दु। फुक्क नखःचखःया थःथःगु विशेष महत्व दु। नखःचखः मध्ये मोहनि नखः अतिकं महत्वपूर्ण नखः खः। थ्व नखःया महत्व मध्ये छगू परिवार व समाजया नागरिकतय् दथुइ समझदारी व मेलमिलाप अप्वयेकेगु खः। मेगु महत्वपूर्ण पक्ष खः नःलास्वां पिनाः शुरु जुइगु मोहनि चालं कुन्हु चालं क्वकयाः अन्त याइगु। गुन्हुया न्हिकुन्हु तकं नेवाः समाजं थःपिंके नं देव गुण व आचरण संस्कार दयेमा धकाः तान्त्रिक मत कथं शक्ति संचयया लागिं दुर्गा भवानीया आराधना याइगु नखः खः। तर थौंकन्हय् झीगु फुक्क नखःयात खसब्रम्हूतय्सं स्वनिगलय् बसोबास यानाच्वंपिं भारतीयतय्सं धर्म व संस्कृतियात पतन यायेगु ल्याखं षडयन्त्र यानाच्वंगु दु। स्वनिगःया थाय्थासय् दुर्गापुजा धकाः भारतीय नागरिकतय्सं छखे थःगु शक्ति प्रदर्शन यानाच्वंगु खःसा मेखे मोहनि नखःयात ध्वस्त यानाः थनया फुक्क संस्कृति विस्थापित यायेगु ल्याखं षडयन्त्र यानाच्वंगु खः। तर छता खँ छु धाःसां खसब्रम्हू व भारतीयमूलवासीत स्वनिगलय् वयाः थनया धर्म व संस्कृति स्यंकाच्वंसां नं नेवाः न्ह्यलुवा व थनया नेवाःत सुम्क च्वनाच्वंगु खनाः अजूचायेत बाध्य जुल।

More Stories Like this