राहत ज्याझ्वलं हःगु आशा

खोमदत्त वराल

सरकारं हालै १२ बुंदे "तत्काल राहत ज्याझ्वः सार्वजनिक याःगु दु । अशान्ति, असुरक्षा, अनियमितता, भ्रष्टाचार, कुशासन, महंगीथें वंचित व विसंगतिया नापनापं वेरोजगारी व गरिवी मर्माहत नेपाली जनता उगु राहतं धात्थेंहे छुं राहत दैगु अपेक्षा याःगु दु । अथ्यला थ्व राहत ज्याझ्वः तत्कालया नितिं जक जूगुलिं थुकिं दीर्घकालिन राहत वीगु सम्भव मदुगुलिं दीर्घकालिन राहत ज्याझ्वःयात प्राथमिकता वीगु जरुरी दु ।
अथ्यला इमान्दारी पूर्वक देय् व जनताया नितिं छुं याये धकाः प्रतिवद्ध जुइपिं नेता वा कर्मचारीतय्त नं छुं याकेवीगु लकस सृजना यायेगु प्रवृत्ति बसय् जूगु नेपाःया राजनीतिक व प्रशासनिक परिधिइ च्वनाः प्रधानमन्त्री डा. बाबुराम भट्टराईयात उगु प्रतिवद्धताकथं ज्यायायेत तसकं हाथ्या जाः ।

ई कथं शान्ति प्रकृया, संविधान लेखन आदि प्रधानमन्त्रीया मू दायित्व खःसां नं देय्या सामाजिक व आर्थिक स्थिति सुधार यायेगु प्रधानमन्त्रीया थप दायित्व खः । तक्यनाच्वंगु शान्ति प्रकृयायात थासय् थ्यंकेत अथवा पटक पटक म्याद थपय् यानावःगु संविधान च्वयेगु ज्यायात पूवंकेगु गुलि हाथ्यां जाः देशया स्यनाच्वंगु आर्थिक अवस्थायात सुधार यायेगु व दुनाच्वंगु सामाजिक संरचनायात सुधार यायेगु नं उलिहे हाथ्यां जाः । अथ्यसां विगतया माओवादी नेतृत्वया सरकारय् सफल अर्थमन्त्रीया हैसियतं बांलाःगु छबि दयेकूम्ह प्रधानमन्त्री डा. भट्टराईं शान्ति प्रकृया व संविधान च्वयेगु ज्याथें देशया क्वाःक्वागु राजनीतिक मुद्दायात ध्याक्वय् छ्वयेगु लिसें सामाजिक स्थितिइ नं सुधार यानाः देशया आर्थिक स्थिति सुधार यायेगु ज्याय् नं उतिकं सफल जुइगु आधारत नं खनेदु ।

संयोग हे धायेमाः कि प्रधानमन्त्री डा. भट्टराईया लँपुइ वयकःयात ग्वाहालि याइपिं व मयाइपिं निखलःसिगु ल्हाः व्यक्वयेकुगु दु । छख्य वयकःया थःगुहे पार्टी दुनें असहयोगी ल्हाःत न्ह्यःनेवःगु दु धाःसा मेख्य वयकःया कार्यकालया शुरुइहे तत्कालिन भ्रष्टाचारीतय्त कारवाही यानाः ३ करोड जरिवाना व दत्या कैद सजाँय वियाः पुलांम्ह महाप्रवन्धक रामाज्ञा प्रसाद चुतर्वेदीयात सर्वोच्चं अदालतं सरकारयात बांलाःगु वातावरण दयेकाव्यूगु दु । विकासया दृष्टिकोणं देश ल्यूने लाःगु व मुलुकया आर्थिक स्थिति जर्जर जूगुया मू कारण धयागु व्याप्त भ्रष्टाचारहे खः धायेवलय् पाइमखु । देशया राजनीतिक वृत्त व प्रशासनिक क्षेत्रय् व्याप्त अर्थमुखी स्वभावया कारण घूस व कमिशनविना छुंनं ज्या जुइमफैगु स्थिति विद्यमान दु । थुज्वःगु प्रवृत्तिं यानाः सेवाग्राहीं अनावश्यक झन्झट फयेमाःगुया लिसें माःगु स्वयाः अप्वः आर्थिक खर्च यानाच्वनेमाःगु दु । सेवाग्राहीयात सेवा यायेगु स्वयाः गुलि ध्यबा झरय् यायेफै धकाः दाउ स्वयाः च्वनीपिं राष्ट्र सेवक कर्मचारी व घुस मनकुसे थुखेया फाइल उखे मवनीगु स्थिति यानाः सेवाग्राहीया इलय्या वर्वादी लिसें आर्थिक नोक्सानी नं जुयाच्वंगु दु । राष्ट्रसेवक कर्मचारीं थथ्य अवसरया अनुचित लाभ कायेगु प्रवृत्ति न्ह्याथासं व्याप्त दु । मालपोत, नापी, भूमिसुधार, भन्सार, यातायात, राजस्व कार्यालय लगायत निकायलय् थुज्वःगु भ्रष्टाचारजन्य आर्थिक कृयाकलाप व आर्थिक अनियमिता खुलमखुल्ला जुइगु याः । अथ्यला उज्वःगु थासय् राजस्व अनुसन्धान विभाग वा अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगया मिखा धाःसा थ्यंगु मदु धाःसा लाभया भासं उज्वःगु मिखां स्वयेगु आवश्यकता नं मतायेकल ।

नेपाःया राजस्व चुहावत व सम्पत्ति शुद्धिकरण विरुद्धया सुराकीयात प्रोत्साहन वीत उज्वःगु सुराकीयात पुरस्कृत यायेगु कानुनी व्यवस्था दु, तर उज्वःगु व्यवस्थाया दुरुपयोग यायेगु कुतः विभागया कर्मचारीत पाखें हे जुयावःगु दु । सम्पत्ति शुद्धिकरण सम्वन्धय् शान्ति तामाङ्ग व छम्ह चिनिया नागरिकया मुद्दाय् फैसला न्यंकेगु झ्वलय् राजस्व विभागया अधिकारीं कृत्रिम सुराकी थनाः पुरस्कारया दावी याःगु विशेष अदालतं न्ह्यथंगु दु । सम्पत्ति शुद्धिकरण निवाहरण ऐन २०६४ या दफा ४५ -१) स थुगु ऐन अन्तर्गतया कसुर याःगु सुराक तयाः उजुरी यानाः उगु सम्वन्धी अनुसन्धान व तहकिकात वा मेगु सवुद प्रमाण संकलनय् ग्वाहालि यायेगु सुंनं व्यक्तियात कसुर प्रमाणित जुयाः कायम जूगु विगोया १० प्रतिशत वा १० लाख मध्ये गुगु म्हो जुइ उगु कथंया रकम पुरस्कार स्वरुप वीगु जुइ । धयागु व्यवस्था दु । तर कर्मचारीतय्सं नक्कली सुराकी थनाः पुरस्कारया ध्यबाया नितिं दावी यायेगु वा मुद्दा तयेगु धयागु उगु कर्मचारीत पूर्ण रुपं भ्रष्टाचारय् संलग्न खनेदु ।

थुज्वःगु कालोवजारी व छु सामाजिक अपराध ऐन अन्तर्गत नियन्त्रणय् कयाः सुगम ग्यास व नेपाः पेट्रोलियम लिंक्सया सञ्चालक शिव प्रसाद घिमिरेयात सुनसरीया प्रमुख जिल्ला अधिकारी घूस कयाः धरौटीइ त्वःताव्यूगु घटना ख्वाउँसे मच्वंनि, तर थथ्य आर्थिक प्रलोभनय् लानाः ऐन कानुनया उल्लंघन यायेगु राष्ट्र सेवक कर्मचारीतय्त छुंनं कारवाही मजूगु कारणं देशय् दण्डहिनता अप्वयाः वंगु दुसा मेख्य अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगंहे असक्षम वा अप्रभावकारी धयागु नं खनेदयाःवःगु दु । आयोगं भ्रष्टाचारया मुद्दाय् आर्थिक लाभय् नितिं बल्लाःगु प्रमाण सुचुकाः मुद्दायात कमजोर याइगु व भ्रष्टाचारीतय्त निर्दोष सावित यानाः उन्मुक्ति वीगु धयागु जनगुनासो सही खः । उकिं जनतायात राहत वीगु व जनविश्वास त्याकेगु खःसा प्रधानमन्त्री भट्टराईं थुज्वःगु ज्यायात निरात्साहित यायेत वा नियन्त्रण यायेत कदा रुपय् न्ह्यःने वनेगु जरुरी दु ।

अथ्यला सुडान घोटाला प्रकरणय् अख्तियारं याःगु छानविन व निर्णयं देशया फुक्क भ्रष्टाचारीतय्गु नुगलय् भ्वखाय् ब्वःगु दु । अख्तियारं इमान्दारीपूर्वक ज्या यायेवलय् न्ह्यात्थेयाःगु भ्रष्टाचार प्रकरणया नं पर्दाफास जू धयागु खँया वल्लाःगु नमुनाया रुपय् सुडान घोटालायात कायेफु । तर नं थुज्वःगु द्वलंद्वः भ्रष्टाचारीत थौं नं निर्धक लँय् जुयाच्वंगु दु । थुज्वःगु फुक्ककथंया भ्रष्टाचारीयात कानुनया दायराय् हयेफत धाःसा मेमेगुपिं भ्रष्टाचारीतय्गु आत्मवल क्वतुनी व भ्रष्टाचारयात म्हो यानाः यंकेत ग्वाहालि याइ । देशया मालपोत, नापी, भूमिसुधार, भन्सार, यातायात व राजस्व कार्यालयय् खुलेआम जुयाच्वंगु भ्रष्टाचार यात नियन्त्रण यायेमफुत धाःसा भ्रष्टाचार मुक्त समाजया कल्पना यायेफैमखु व सुशासनया अनुरुचि नं यायेफैमखु । नापं प्रभावकारी राजस्व संकलनया अपेक्षा नं याये फैमखु । अले राज्यकोषय् जम्मा जुइमाःगु राजस्व कर्मचारीतय्गु खल्तिइ वने वं देशय् सुदृढ अर्थतन्त्रया कल्पना नं यायेफै मखु ।

जःलाखःला देय् भारतय् भ्रयटाचार नियन्त्रण सम्वन्धी कानुनी सुदृढताया नितिं समाज सुधारक अन्ना हजारें सामाजिक आन्दोलन हे यानाः सरकारयात चर्को दवाव विल, तर नेपालय् दुगु ऐन कानुनया नं प्रभावकारी कार्यान्वयन मजुइगु व समाजय् भ्रष्टाचारं तःधंगु हा काइगु अले भ्रष्टाचारी हे उच्च सामाजिक हैसियत कायेगुयात विडम्वनाया रुपय् कायेमाः । शान्ति प्रकृयायात थासय् यंकेगु, इलय्हे संविधान दयेकेगु, सुशासन कायम यायेगु, महंगी, वेरोजगारी व गरिवीं पिडित नेपाली जनतायात तत्काल राहत वीगु ज्यायात प्राथमिकता वियाः न्ह्याःवनेफत धाःसा थुपिं थीथी समस्यां नेपाली जनता मुक्त जुइफै । नेपाली जनतां सुखं जीवन हनेफै ।

More Stories Like this